ژ وان ئەگەر و بناسێن گرنگ د رەفتارا سیاسیدا ئەو سەربۆرا سایكۆلۆژییە كە لدویڤدا بشێوەیەكێ سروشتی ململانێ و جەنگ و ڕاپەرین سەرهلدەدتن. شرۆڤەكرنێن سایكۆلۆژی نیشان ددەن كە ئەڤ رەفتارە د بنەڕەتدا بۆ هندەك ئەگەرا دزڤڕیتن كە پێكهاتەیەكا سایكۆلۆژیك یا هەی. ئەزموونێن زارۆكینیێ د پەروەردەكرن و پێگەهاندنا زارۆكی گەلەك گرنگن چونكی خێزان ئێكەم ئەو كانیكە یاكۆ زارۆك ئاڤێ ژێ ڤەدخۆتن و هەمی جۆرێن پەیوەندیێن وی دگەل ئێكەم ئەو كەسێن دگەلدا دژیتن، ئانكۆ دەیك و باب، كارتێكرنەكا مەزن لسەر هەمی جۆرێن پەیوەندیێن وی یێن دویڤدا دكەتن كە دناڤ جڤاك و نەتەوەێ خۆ دا پەیدا دكەتن. ئەڤ هێلینا گەشە یا زارۆكی ب هەمی جۆرێن خۆ ڤە كارتێكرنەكا بێ وێنە لسەر ئاڤاكرنا ستراكچەرێ بۆهایی و هەمی لایەنێن كەساتییا تاكی و لدویڤدا ژی رەفتارێن وی یێن سیاسی ژی دكەتن.
بنەمایەكێ دیتر هەبوونا بنەمایا تام و چێژوەرگرتنێیە كە ئاماژەی ب هندێ ددەتن مرۆڤ بسروشت وەسانە كە ژیانا وی لسەر ڤێ بنەمایێ یێ هاتیە ئاڤاكرن كە لدەستپێكێ ڕەنگەكێ سێكسیێ هەی و پشتی هنگێ و پشتی ماوەیەك ژ پێگەهشتنێ رەنگەكێ جڤاكی بخۆڤە دگریتن و دبیتە فاكتەرەكێ كارتێكەر لسەر هەمی ئەو رەفتار و كریارێن سیاسیێن تا پێ ڕادبیتن، بۆ نموونە چەوانییا سەرەدەری دگەل هەلوێست و بڕیار و چالاكیێن سیاسی و چارەسەركرنا ئاریشەیێن پێڤەگرێدای و ململانێ دگەل هەڤڕكێن كار و دەلیڤەیێن سیاسیدا.
فرۆیدێ دەروونناس ئێك دیتر ژ ئەگەرێن روویدانا هەر رەفتارەكا مرۆڤی و ژ وان ژی یێن سیاسی بۆ هەبوونا دوو جۆرێن ڕەمەكا د ناڤەرۆكا بوونا وی دزانیتن كە ژ لایەكی ڤە ئێك ژ وان مرۆڤی پالددەتن بەرەڤ خرابكرنێ و تێكدانێ، ڤێجا چ لسەر ئاستێ خۆدی بیتن و چ لسەر ئاستێ بەرەڤ جڤاكێ، و ژ لایەك دیتر ڕەمەكەك وی نەچاردكەتن كە بۆ پاراستنا خۆ و بەردەوامییا ژیانێ ململانێ دگەل جیهانێ دا بكەتن. ژ ئەگەرێ ململانێ دناڤبەرا ڤان دوو ڕەمەكا ژیان تەژی ململانێیە د نزمترین ئاست تا بلندترین ئاستێن رەفتاریدا.
پشكەك دیتر ژ بسپۆرێن سایكۆلۆژی هەمی رەفتارێن گرێدای ب تووند و تیژیێ و بزاڤكرن بۆ زالبوون و كۆنترۆلكرنا خەلكا دیتر بۆ هەبوونا كێماسیێن فیزیكی یان نەفیزیكی دزانن. بۆ نموونە دەولەمەندەك یان كادرەكێ سیاسی، كە ژ ئەگەرێن سیاسی یان بەلكۆ بازرگانی پێشتر دەلیڤە بۆ بدەستڤە ئینانا باوەرنامەیەكێ نەبوویە، پشتی ماوەیەكێ دویرودرێژ بزاڤێ بۆ ڤێ چەندێ دكەتن، هەرچەندە دبیتن كە شیانێن سایكۆلۆژی و مێنتالی ژی بۆ ڤێ چەندێ نەبیتن، بەلێ هەستا كێماسیێ پال ب وی ڤەدنیتن كە بڤێ چەندێ ڕابیتن. هندەك زانایێن سایكۆلۆژی ژی رەفتارا سیاسی بۆ گرێیا ئۆدیپی دزانن كە بخۆ تێگەهەكێ سایكۆلۆژییە و ئاماژەی ب كێشمەكێش و ململانێیەكا تووندوتیژ دناڤبەرا كۆڕ و بابێ دزانن كە تێدا كۆڕ تاكەكە و باب دەستهەلاتدارە، پشتی هنگێ ئەڤ دەستهەلاتە دبیتە دەولەت و دەزگەهێن میری و نەمیری و ڕێكخراو و نەتەوە و لایەنێن دیتر كە ئەڤ زارۆكێ پێگەهشتی وان ب ئەگەرێ بێبەهرییا خۆ ژ ژێدەرێن تام و چێژا سێكسی دزانیتن. لەوما گەلەك جارا بۆ هندێ پەیوەندیێ ب پارت و لایەن و ڕێكخراوێن تووندڕەو دكەتن بۆ بەرەنگاربوون دگەل ڤان لایەنێن ئەو ب دژی خۆ و ژیانا خۆ دزانیتن.
• ئەڤ بابەتە یا ل رۆژناما ( ئەڤرۆ ) هاتیە بەلاڤكرن ل ژمارە (1714 ) ڕێكەفتی (31/8 /2015) ل(13).