واحید مەرجان هونەرمەندێكی شارەزا و لێهاتوو لە چەندین بواری هونەریدا
واحید مەرجان كە ماوەی 50 ساڵ لەبواری شێوەكاری، میوزیك، شانۆ و دراما كاری كردووە یەكێك بووە لە هونەرمەندە دیار و بەرچاوەكانی ساڵانی حەفتا و هەشتاكانی سەدەی رابردوو كە بە سەردەمی زێڕینی هونەری شانۆی كوردی وەسف دەكرێت.
جگە لە شانۆ و دراما مەرجان ئاوازدانەرێكی بەتوانا بوو، لە هەمان كاتدا دەستێكی رەنگینیشی هەبووە لە بواری شێوەكاریدا، بەمەش دەتوانین بڵێین هونەرمەندێكی بەتوانا و بیلمەت بوو و لە گشت ژانرە هونەرییەكاندا شوێن پەنجەی دیار بووە و بەشدارییەكی تێدا هەبووە، ئەمەش تا راددەیەك حاڵەتێكی دەگمەنە، چونكە هەرچەندە هونەرمەندان تواناو بەهرەشیان هەبێت لە زیاتر لە بوارێكی هونەری، بەڵام دەگمەنن ئەوانەی كە خۆیان لە قەرەی زیاتر لە بوارێكی هونەری دەدەن، چونكە هەر ژانرێكی هونەری تایبەتمەندی و پێویستی خۆی و هونەرمەندانی هەر بوارێك پێویستە چەند خەسڵەتێكیان هەبێت كە بەشێكیان رەنگە خۆڕسك بن، بەڵام بەشی زۆریان پێویستیان بە مەشق و راهێنان و ماندووبوونێكی زۆر هەیە.
واحد مەرجان لە بوارەكانی گۆرانی و موزیك و شێوەكاری و نواندندا چەندین بەرهەمی نایابی خستووەتە نێو ئەرشیفی هونەری كوردی، لەگەڵ ئەوەشدا بنەماڵەی مەرجان رۆڵێكی كاریگەریان لە بزاڤی هونەری كوردی هەبووە، ئێستاش كوڕو نەوەكانی واحید مەرجان لە بواری هونەری كار دەكەن و شوێن پەنجەیان بە كولتووری كوردییەوە دیاروبەرچاوە.
هونەرمەندی كۆچ كردوو واحید مەرجان لە دایكبووی ساڵی 1942 شاری هەولێرەو لە گەڕەكی تەیراوە چاو بەدنیا هەڵێناوە، خوێندنی سەرەتایی لە قوتابخانەی ئیبن مستەوفی تەواو كردەوە، دەرچووی خانەی مامۆستایانە 1962. ساڵی 1963 لە شەقڵاوە بووەتە مامۆستا، ساڵی 1958بەشداری یەكەم پێشانگای هاوبەشی كردووە لە یاریگای هەولێر و خەڵاتی دووەمی لە پیشانگاكە وەرگرتووە. بە درێژایی تەمەنی لە بواری شێوەكاریدا زیاتر لە 35 پێشانگاكە تایبەتی كردووەتەوە لە ناوەوە دەرەوەی هەرێمی كوردستان.
لە بواری موزیك و گۆرانیدا ئەندام و دەستەی دامەزرێنەری تیپی میوزیكی دەرسیم لە ساڵی 1959 لە هەولێر بووە. لە ساڵی 1974 بەشداری لە یەكەم فێستیڤاڵی هونەری كوردی لە بەغدا كردووە بەئۆپەرێتی باران، كە لە نووسین و ئاوازی خۆی بوو پێشكەشكردووە. لە ساڵی 1979 وەك شارەزا لە بواری دیكور و جل و بەرگ لەگەڵ تیپی هونەرە میللیەكانی هەولێر كاری كردووە.
لە ساڵی 1982دەبێت بە سەرپەرشتیاری هونەری لە بەڕێوبەرایەتی شانۆ و هونەرە میللیەكان، هاوكات سەرۆكی تیپی میوزیكی هەولێر بووە، سەرۆكی تیپی مۆسیقای كومەڵەو هونەر و وێژەی كوردی بووە، ئەندامی تیپی میوزیكی شۆڕش بووە.
جگە لەوەی كە شارەزایی لە چەندین ئامێری میوزیكی هەبووە لەوانە كەمان و عوود و نای و ریتم، لە هەمان كاتدا بۆ یەكەم جار لە كوردستان ئامێری ئۆكوردیۆنی لە شێوەی رۆژئاوایی دەگۆڕێت بۆ رۆژهەڵاتی، لەگەڵ زۆربەی هونەرمەندانی ناوداری كورد میوزیكی ژەنیوە لەوانە تاهیر توفیق، محەممەد عارف جەزیری، مشكو هەولێری، مریم خان، عائیشەشان، رەسوڵ گەردی، فوئاد ئەحمەد، محەممەد ئەحمەد ئەربیلی، محەممەدجەزا، عیسا بەرواری.
لە بواری نواندندا بەشداریی لە چەندین كاری هونەریدا كردووە كە دەنگ و سەدایەكی زۆری هەبوو لەوانە: تاپۆ حەقی چییە، گولی نهێنی، مارەیی مێوانی ناوەخت، ئەمینە ئەتەندی، گەمەی خەونە ئازادەكان، مەمی ئالان، چلپاو كاروانی خەبات، چارە رەش، چیرۆكی كون، زاوای گەلحۆ، رووباری ژیان، شێت خانە، ئابروویی خێزان، سێ كەلەپوتەكی.
هونەرمەندی خاوەن ئەزموونی بواری دراما و شانۆ و سینەما ئەنوەر شێخانی لە بارەی كۆچی دوایی ئەم هونەرمەندە دەڵێت: واحید مەرجان یەكێك بوو لەو هونەرمەندانەی كە تا ئەو رۆژەی سەریشی نایەوە، هیچ هونەرمەندێك دڵی لێی زویر نەبووە، لە چەندین بواری هونەری جیاجیادا خزمەتی شاری هەولێری كردووە و لەو رێگایەوەش خزمەتی كوردستانی كردووە.
هەروەها هونەرمەندی موزیكژەن فەرهەنگ غەفوور بەم شێوەیە وەسفی واحید مەرجان دەكات: پێویستە ئێمە توێژینەوە لەسەر تەمەن و ئەزموونی ئەم جۆرە هونەرمەندانە بكەین، واحید مەرجان هونەرمەندێك راستگۆ و شەرمن بوو، هەمیشە حەزی نەدەكرد قسە بكات، بەڵكو حەزی دەكرد بەردەوام بە هونەر و كارە هونەرییەكان گوزارشت لە كارەكانی بكات.
ژیاننامەی واحد مەرجان
واحید مەرجان لە دایكبووی ساڵی ١٩٤٢ ی گەڕەكی تەیراوەی شاری هەولێرە
خوێندنی سەرەتایی لە قوتابخانەی ابن مستەوفی تەواو كردەوە .
دەرچووی خانەی ماموستایانە ١٩٦٢.
لە شەقڵاوە ساڵی ١٩٦٣ بووەتە مامۆستا.
بەشداری یەكەم پێشانگای ھاوبەشی كردووە لە یاریگای هەولێر و خەڵاتی دووەمی لە پیشانگاكە وەرگرتووە سالی ١٩٥٨.
زیاتر لە ٣٥ پێشانگاكە تایبەتی كردۆتەوە لە ناوەو دەرەوەی هەرێمی كوردستان.
ئەندامی دەستەی دامەزرێنەری تیپی مۆسیقای دەرسیم ١٩٥٩.
بەشداری لە یەكەم فیستڤاڵی هونەری كوردی لە بەغدا كردووە لە سالی ١٩٧٤ بەئوپەرێتی باران كە لە نووسین و ئاوازی خۆی بوو، ئەندامی لێژنەی هەلسەنگاندن بووە لە فیستیڤالەكە.
وەك شارەزا لە بواری دیكۆر و جلو بەرگ لە گەڵ تیبی هونەرە میللیەكان كاری كردووە لە ساڵی ١٩٧٩.
سەردانی وڵاتانی یەكیتی سوڤێت و نەمسا دەكات لەگەڵ تیپی هونەرە میللیەكان وەك سولێست لەسەر ئامێری عود.
لە سای ١٩٨٢دەبێت بە سەرپەرشتیاری هونەری لە بەرێوبەرایەتی شانۆ و هونەرە میللیەكان.
سەرۆكی تیبی مۆزیكی هەولێر بووە.
سەرۆكی تیپی مۆسیقای كومەڵەو هونەر و ۆیژەی كۆردی بووە.
ئەندامی تیپی موزیكی شۆرش بووە.
سەرۆكی تیپی مۆسیقای كرێكاران بووە.
سەرۆكی تیپی مۆسیقای چالاكی هونەری بووە.
سەرۆكی تیپی مۆسیقای مامۆستایان بووە.
سەرۆكی تیپی مۆسیقای هونەرە میللیەكان بووە لە ساڵی ١٩٩٤.
