لووتكەی كۆڕبەندی جیهانیی وزە كە لە رۆژانی 28-29 ی ئادار لە دوبەی لە وڵاتی ئیمارات بەڕێوە دەچێت و، ڕێزدار مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان بەشدارییەكی كارای دەبێت و، یەكێك دەبێت لە قسەكەرە سەرەكییەكانی ئەو كۆڕبەندە، كە تێیدا چەندین بەرپرس و كەسایەتیی بەناوبانگی جیهانی و گەورە كۆمپانیاكان تێیدا بەشدار دەبن، لە كاتێكدا دێت كە جیهان بە ئاڵۆزییەكی گەورەدا تێپەڕ دەبێت، كە بە هۆی شەڕی ڕووسیا و ئۆكرانیا و هەڵكشانی نرخی نەوت و دەیان ئەگەری دیكەی پەیوەندیدار بە مەترسییەكانی سەر چارەنووسی نەوت و گازی سرووشتی لە ئارادایە، بە تایبەتی دوای ئەوەی شەڕەكە ڕەهەندێكی گەورەی ئابووری، بە تایبەتی گازی سرووشتی بە خۆوە دەبینێت و، ئەمریكا و ڕۆژئاوا بە دوای ئەڵتەرناتیڤی نەوت و گازی سرووشتیی ڕووسیاوەن. دوور لە سیاسەت سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەو كۆربەندەدا دەیەوێت لە نزیكەوە جیهانی وزە و گەورە كۆمپانیاكان بەرەو هەرێمی كوردستان ڕابكێشێت و، هەرێم ببێتە فاكتەرێكی تەناهی و سەقامگیری لە ناوچەكەدا و، ئەو هەلە گەورانەی نەوت و گازی سرووشتی لە هەرێمی كوردستان بخاتەڕوو، كە دەكرێت گەورە كۆمپانیاكانی جیهان بێن و وەبەرهێنانی تێدا بكەن، بەتایبەتی لە بواری پیشەسازیی نەوت و پترۆكیمیاوی و دروستكردنی پاڵاوتگەی گەورە، هەروەكو سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە هەژماری تایبەتیی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتیی تویتەر ڕایگەیاند: «دوا پەرەسەندنەكانی ناوچەكە لە كۆڕبەندی وزە باس دەكەین»، ئاماژەی بەوەش دا «تاوتوێی دەرفەتەكانی وەبەرهێنان لە كەرتی وزەی كوردستان دەكەین. «

ئەمڕۆ لە جیهاندا نزیكەی 1236 ملیار بەرمیل نەوت هەیە و، زیاد لە 60%ی لەو وڵاتانەدایە كە ئەندامی «ئۆپێك»ـن، لە ناویشیاندا وڵاتی عێراق و هەرێمی كوردستان دێت، كە لە ڕیزبەندی سێیەم و چوارەم دێن، كە تەنیا لە هەرێمی كوردستان مەزەندە دەكرێت  42 تا 43 ملیار بەرمیلی نەوتی یەدەگ و 5.7 ترلیۆن مەتر سێجا گازی سرووشتی هەبێت، خۆ ئەگەر هەرێمی كوردستان بخرێتە ناو ڕیزبەندێكی 13 وڵاتی بەرهەمهێنەری نەوتی ئۆپێك، دەبینین لە ڕیزبەندی شەشەم وڵات دێت. بوونی جوگرافیای ئابووری و تۆپۆگرافیای ناوچەكە و بوونی لوولەكێشەكانی گواستنەوەی نەوت بۆ بەندەری جیهانی توركی لە سەر دەریای ناوەڕاستی نزیك كیشوەری ئەوروپا و، كەمیی تێچوونی دەرهێنان و گواستنەوەكەی، بەهێزیی پێگەی هەرێمی كوردستان نیشان دەدات لەسەر نەخشەی جیهانی وزە، خۆ ئەگەر عێراق و هەرێمی كوردستان پێكەوە كار بۆ وەبەرهێنانی نەوت و گازی سرووشتی بكەن و پێكەوە كاری هاوبەشی ئابووری بكەن، ئەوا عێراق و هەرێمی كوردستانیش لە قەیرانی دارایی دەربازیان دەبێت و، عێراق دەبێتە وڵاتێكی بەهێزی وزە و لە مەحافیلە نێودەوڵەتییەكاندا حیساباتی وردی بۆ دەكرێت، ئەمەش بە دڵی زۆر وڵاتی ناوچەكە نییە و بە واتایەكی دیكە ئەركی سیاسەتمەدارەكانە بە زمانی ئابووری و بەرژەوەندیی هاوبەش ئاراستەی ڕووداو و بەسەرهاتەكان بگۆڕن، نەك بە پێچەوانەوە، وەك ئەوەی هانی دادگای فیدڕاڵیی عێراقیان دا لە دژی نەوت و گازی هەرێمی كوردستان بڕیار بدات. هەر چۆنێك بێت لەم كۆڕبەندەدا جگە لە گەورە وڵاتانی پیشەسازیی جیهان و گەورە كۆمپانیاكانیان، چوار وڵاتی ناوچەكە لە یەدەگی نەوت و گازی سرووشتی جێگای بەهێز و گەورەیان هەیە، ئەویش سعودیە و ئیمارات و عێراقە و ڕۆڵی توركیاش وەكو پێگەیەك بۆ گواستنەوەی نەوت و گازی سرووشتی دیار و بەرچاوە، كە دەكەونە سەر هیلالی گازی سرووشتی لە قەزوینەوە بۆ عێراق و وڵاتانی كەنداوی عەرەبی. یەكێك لە گرنگیەكانی ئەم كۆڕبەندە ئەوەیە لەكاتێكدا دێت جیهان و بەتایبەتیش ئەوروپای ڕۆژئاوا، مەترسییەكی زۆری هەیە لەسەر پشتبەستن بە گازی سرووشتی وڵاتی ڕووسیا و، كەوتوونەتە بەردەم گرفتێكی سیاسی و ئابووری، ئەویش ئەوەیە ئەگەر بەردەوام بن لە هێنانی گازی سرووشتی لە ڕووسیا، واتا تەمویلی شەڕی ڕووسیا دەكەن لە دژی ئۆكرانیا، خۆ ئەگەر دەستبەرداری ڕێككەوتنی هێنانی گازی سرووشتی بن، گرفتێكی گەورەی وزە لە ئەوروپا ڕوودەدات، وەكو ئەوە وایە گەمارۆ لەسەر خۆیان دابنێن، بەڵام لە هەموو حاڵەتێكدا ئەوەیان نەشاردووەتەوە كە ئەوان بە دوای بەدیلی گازی سرووشتیی ڕووسیادا دەگەڕێن. ئەو گازە سرووشتییەی كە لە جیهاندا مەزەندە دەكرێت 205 تریلیۆن مەتر سێجا تۆن گازی سرووشتی هەبێت و، ڕۆژانە 3800 تۆن لە گازی سرووشتی بەكار بهێنرێت، زۆربەی ئەو وڵاتانەی خاوەنی گازی سرووشتین لە مونتەدای گازی سرووشتی ئەندامن و 11 وڵات پێك دەهێنن، كە ڕووسیا و ئێران و قەتەر و جەزائیر و نێچیریا و میسر و عێراق و زۆر لە وڵاتانی كەنداو هەن، هەرێمی كوردستانیش مەزەندە دەكرێت، خاوەنی 5،7 تریلیۆن مەتر سێجا بێت و لە ڕووی جیوپۆلەتیك و باشیی گازەكەی و كەمیی تێچوونی گواستنەوەی و سەقامگیریی هەرێمەكە، هەمووی كۆمەڵێك خاڵی ئیجابین .

ئەم نەوت و گازە سرووشتییەی هەرێمی كوردستان خۆ ئەگەر بێت و بە شێوەیەكی زانستی و بە سوودوەرگرتن لە گەورە كۆمپانیاكانی وەبەرهێنانی نەوت و گازی سرووشتی، بە شێوەیەكی ڕێكوپێك و زانستی بەكار بهێنرێت، دەبێتە بنەمایەكی بەهێزی ئابووری و پێگەی هەرێمی كوردستان، لە لایەكی دیكەوە سیاسەتی سەقامگیر و ڕێزگرتن لە تایبەتمەندێتی دراوسێتی و پاراستنی یەكڕیزی لە نێوخۆی كوردستان و، بە هێمنی مامەڵەكردن لەگەڵ كێشەكاندا هەمووی كۆمەڵێك فاكتەری بەهێزی دیكەی گەشەكردنی وەبەرهێنانی وزەیە لە هەرێمی كوردستان، نزیكیی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان و پەیوەندییەكانی لەگەڵ وڵاتی ئیمارات، وا دەكات نزیك بین لە ناوەندی گەورە كۆمپانیاكانی نەوت و گازی سرووشتیی جیهانی كە لە وڵاتی ئیمارات هەیە، گەورەترین بڕیارەكانیان لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەوێوە دەردەچن.

بە خۆشحاڵییەوە خەڵكی هەرێمی كوردستان و حكومەتەكەیان پێكەوە ڕۆڵیان لە پاراستنی سەقامگیربی هەرێمی كوردستان هەیە و خەڵكی كوردستان مەینەتی و دەربەدەری و كارەساتی زۆری بەسەر هاتووە، بە گرنگییەوە دەڕواننە كاری ئابووری و بووژانەوەی سێكتەرەكان و پێشوازیی جوان لە هەموو ئەو هەوڵانە دەدەن كە دەبێتە بنەمای پێشكەوتنی ئابووری و باشكردنی بژێوی ژیان و ئاوەدانكردنەوەی شار و شارۆچكە و گوندەكانی كوردستان، ئەمەش بەهێزترین فاكتەری پاراستنی سەقامگیری و هەڵوەشانەوەی پیلان و مەرامی دژایەتیكردنی كوردستانە. عەقڵ و مەنتیق ئەوەمان پێ دەڵێت ڕاستە پشتبەستن بە بەشە بودجەی هەرێم لە بەغدا و پەیوەندیی ئاڵووێری بازرگانی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ و یارمەتیدانی ئەمریكا گرنگە، بەڵام لەمانەش گرنگتر پشتبەستنە بە توانا و هێزی ناوخۆ، بەدەستهێنانی داهاتی نەوت، بەتایبەتی لەم كاتەدا كە بەهای بەرمیلێك نەوت 120 دۆلاری تێپەڕاندووە، ئەوە باشترین هەل و دەرفەتە بۆ ئەوەی ژێرخانی ئابووریی هەرێم ببووژێتەوە و ببینە خاوەنی حكومەتێكی بەهێز كە هاووڵاتیان تێیدا متمانەیان بە دواڕۆژی هەرێمەكەیان هەبێت، هەوڵەكانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەم چوارچێوەیەدا دێت، خۆ لە پەراوێزی كۆڕبەندە جیهانییەكەی وزە، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان گفتوگۆ و دیدارەكانی لەگەڵ گەورە بەرپرسانی ئەو وڵاتە گرنگی و بەهێزیی خۆی هەیە، بە تایبەتی لەگەڵ بوونی گەورە كۆمپانیایەكی ئیماراتی كە لە بواری گازی سرووشتی لە هەرێمی كوردستان كار دەكەن.

سەردانەكەی بایدن بۆ كیشوەری ئەوروپا و دواتر باس لەوە دەكرێت سەردانی ژمارەیەك لە وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستیش بكات، لە ناویشیاندا گفتوگۆكانی لەگەڵ سعودیە و بەشێك لە وڵاتانی كەنداو، بەو ئاراستەیە دەبێت ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت و گازی سرووشتی بەرز بكەنەوە، بۆ ئەوەی بەدیلێكی نەوت و گازی سرووشتیی ڕووسیا بۆ ئەوروپا دروست بكات. ساڵانە بە بەهای 64 ملیار یۆرۆ وڵاتانی ئەوروپا گازی سرووشتی لە ڕووسیا دەكڕن و، بە ڕێژەیەكی زۆر بەرز پشت بە گازی ڕووسی دەبەستن، یەكێك لەو لەمپەرانەی لە بەردەم زیادكردنی وەبەرهێنانی گازی سرووشتییە، ئەوەیە كە كەمەرەی وڵاتانی دەریای قەزوین بۆ ئێران و عێراق و كەنداو و بەشێك لە وڵاتانی كیشوەری ئەفریقیا، لە وڵاتانێك پێك هاتوون كە ڕژێمەكانیان جێگای متمانە نین، بۆ پاراستنی سەقامگیری و بەردەوام لەشەڕ و پێكداداندان.

كاتی ئەوە هاتووە كار بۆ ڕاكێشانی وەبەرهێنانی بیانی گەورەكۆمپانیاكانی نەوت و گازی سرووشتی بكەین، بۆ ئەوەی لە كەرتەكانی پیشەسازیی نەوت و پاڵاوتگە و بەرهەمەكانی نەوت سوودی لێ وەربگرین، ئێستا گازێكی زۆری سرووشتی لە عێراق و لە كوردستانیش بە فیڕۆ دەچێت و دەسووتێت، بێ ئەوەی سوودی لێ وەربگرین، بۆ نموونە لە بواری بەرهەمهێنانی كارەبا بەكار بهێنرێت، هاوكات نەوتێكی زۆرمان هەیە، كەچی پاڵاوتگەكانمان بە پێی پێویست و لە ئاست خواستی بازاڕ ناتوانن بەرهەمەكانی نەوتی سپی و بەنزین و گازوایل و بەرهەمەكانی دیكەی لێ بەرهەم بهێنن، عێراق و كوردستان پشت بە هەناردەكردنی بەشی زۆری بەرهەمە پیشەسازییەكانی نەوتی خاو دەبەستن. كۆڕبەندی جیهانیی وزە و هەموو كۆڕبەند و كۆنفڕانسەكانی دیكەی وزە هەلێكی زێڕینە تا بانگهێشتی هەرێمی كوردستانیان بكەین و، بە داهات و توانا و تەكنەلۆژیای پێشكەوتوویان و، پاڵپشتیی گەورە وڵاتەكانیان وەبەرهێنان لە هەرێمی كوردستان بكەن، ئەمڕۆ دوبەی سەنتەرێكی جیهانیی گەورەی كۆمپانیاكانی نەوت و گازی سرووشتی و بانك و گەورە كۆمپانیاكانی دیكەیە، دەتوانن ڕۆڵیان نەك تەنیا لە وەبەرهێنانی نەوت و گازدا هەبێت، بەڵكو دەكرێت ڕۆڵیان لە نزیككردنەوە و لێكتێگەیشتنی هەرێم و عێراق بۆ مامەڵەكردنی دۆستانە و، لە سەر بنەمای بەرژەوەندیی هاوبەش بێت، بۆ ئەوەی هەرێم و عێراق هەوڵ بدەن بە زووترین كات حكومەتی نوێی عێراق پێك بهێنن و بەرەو یاسای نەوت و گاز هەنگاو بنێن و، یاسایەك دەر بكەن كە بە ئاراستەی سڕینەوەی پێگەی هەرێمی كوردستان نەبێت، بەڵكو بە ئاراستەی كاری هاوبەش و بەرژەوەندیی هاوبەش و لە پێناو خۆشگوزەرانیی هەموو عێراقییەكاندا بێت و، چیتر ئەو سیاسەتمەدارانەی بە ئەجندەی بیانی ئاراستە دەكرێن، ڕۆڵیان پێ نەدرێت و كەسانی نیشتمانپەروەر و دڵسۆز ڕۆڵیان پێ بدرێت و، یاسای نەوت و گاز ببێتە بنەمایەك بۆ بەڕێوەبردنی هەموو نەوت و گازی عێراق و بە ڕەچاوكردنی تایبەتمەندێتیی هەرێمی كوردستان و پاراستنی بەرژەوەندی هاوبەش هەنگاو بنێنن، بەو پێیەی هەر پێشكەوتن و بەرەوپێشچوونێك لە هەر هەرێم و پارێزگایەكی عێراق ڕووبدات، كاریگەریی لە سەر بەهێزیی ئابووری و دارایی و دراوی عێراقی فیدڕاڵ و كوردستان دەبێت، پێویستیشە داهاتی نەوت و گاز لە بەسرەوە بۆ زاخۆ بۆ خۆشگوزەرانیی هاونیشتمانیان بەكار بهێنرێت.