رقتان لە كاكەمین نەجاڕ بوو، یان لە پارتی دیموكراتی كوردستان؟

رقتان لە كاكەمین نەجاڕ بوو،  یان لە پارتی دیموكراتی كوردستان؟

 

هەر كاتێك گوتارێكی سیاسی پێشكەش دەكرێت، بە دەیان هەزار چاو بۆی كراوە و زیت دەبن، ئاخۆ هەڵەیەك، ساتمەیەك لە ڕیزبەندی وشەكانی دەكەوێتەوە، یان نا، چونكە لە پشت ئەو خۆ حەشاردانە، چەندین مەرامی سیاسیی قێزەونیان هەیە بۆ ئەوەی خاوەن گوتارەكەی پێ بشكێنن. شكاندن بووەتە بەرنامەی دوور و نزیكی دەیان گرووپ و سەدان كەس، ئەمەش بەرەو ئایندەیەكی پڕ لە تەمتومان و تاریكمان دەبات، كە لە بنەڕەتدا نەك هەر تەنیا كارێكی نەشیاوە، بەڵكو بۆ ئێستاو بۆ ئایندەی ئەم نیشتمانە مەترسیداریشە، نیشتمانێك كە جەستەكەی پڕە لە شەهید و قوربانیدان و پڕە لە ئازاری سەختی نەتەوەكەی.

ئەوەی تا ئێستا لە سۆشیال میدیا دەبیندرێ، هەموو ئاراستەكان ئەوەیە تا دەتوانی بەرانبەرەكەت، هاوڕێكەت، حزبەكەت، ئینجا هاوڕێكەی تر، حزبەكەی تر، ئەویتر بشكێنە و تا دەتوانی هەر بیشكێنە. ئەمەش لە ڕاستیدا كارەساتە. نابێت هەر خەریكی یەكتر شكاندن بین، ئەمە لە هیچ كوێیەكی وڵاتانی دنیادا نییە، بەتایبەت ئێمە هێشتا هەر لە قۆناخی ڕزگاریی نیشتمانیداین و پێویستیمان بە یەكگرتووییەكی پتەو هەیە.

من لەگەڵ ڕەخنەدام، خۆشم یەكێكم لە ڕەخنەگرەكان، بەڵام ڕەخنەی بازاڕی و مەبەست بۆ شكاندنی كەسانی ماندووی ڕێگای خەبات هەرگیز پەسند ناكەم، جا ئەو كەسە لەناو هەر حزبێكی سیاسی كوردستانیدا بێت، بەتایبەتیش لە كاتی ڕەخنەیەكی لەم جۆرە، پێویستە لە نییەت و نیازی خاوەن گوتار وردبینەوە، ئاخۆ بە چ مەبەستێك ئەم گوتارەی داوە، یان ئەم چەند وشەیەی وتووە.چونكە ئەگەر هەر ڕەخنە لە پێناوی ڕەخنە بێت، ئەوا دەبێتە ئاژاوەیەكی ڕاگەیاندن و هیچی دیكە. بەڵكو ڕەخنەش وەك نیچە دەڵێت، دەبێت بنەمایەكی ئەخلاقی تێدا بێت. هەموو ئەو ڕەخنانەی بەبێ بنەمای ئەخلاقین، لە ڕاستیدا زۆر قێزەون دەردەكەون، چونكە كە مرۆڤ دەیانبینێ، قێزو بێزی لێ دەكاتەوە. بەداخەوە كە وای لێ هاتووە.

 چەندین سەدەیە دەیان خەنجەری ژەهراوی لە پشتی نەتەوەی كوردە دراوە، دەزانن بۆچی هەر بەردەوام خەنجەری نوێ دێتە پێشەوە، ئەوانەی ساڵەهایە بوونەتە جاش بەردەوام زەهرمان بۆ دەكەن بە باراش و دەرخواردمان دەدەن، هەر ئەوانەشن سەریان ناوەتە گیرفانی بێگانە، كەچی تا ئەمڕۆش تاقە خائینێك سزای خۆی وەرنەگرتووە. تا ئێستا ئەوانەی بەردەوام دژی ئێستا و ئایندەی ئەم كوردستانە كاردەكەن، ڕووبەڕووی هیچ سزادانێك نەبوونەتەوە، ئەمە وای كردووە، دەیان گرووپی مەترسیدار بۆ سەر ئێستاو ئایندەی ئەم گەل و نیشتمانە لەناو كورد دروست ببێت، تا دێت ئەم مەترسییەش چەشنی ڤایرۆس زیاتر بڵاو دەبێتەوە و گەشە دەكات.

كورد لە دۆخێكی متبووندایە، بەڵام جووڵەیەكی تێدایە هەستی پێ ناكرێ، ئەم جووڵەیە لە كات و ساتێكدا هەر دەتەقێتەوە، بەڵام ڕەنگە ئێمە نەتوانین دەستنیشانی ئەوە بكەین، ئاخۆ كەی دەتەقێتەوە و ئەنجامەكەی چی دەبێت. چونكە لەپاڵ ئەم هەموو جاش و بەكرێگیراو و لەپاڵ ئەم هەموو خەنجەرە ژەهراوییە، قارەمانی بێ وێنەیشی لە مێژوودا تۆمار كردووە، مێژوویەكمان هەیە پڕە لە گیانفیداكاری، بەڵام پێویستە ئەم خەباتە نەپچڕاوەیە، بەرهەمی بهێنین . بەداخەوە، زۆرجاران ئەو بەرهەمهێنانەمان لەدەست داوە، یانیش بە هۆی ناكۆكییە ناوخۆییەكانمان دۆڕاندوومانە. بەڵام خۆ دەبێت پەند و عیبرەتی لێ وەربگرین و، ئیتر بوار بۆ ئەم ناكۆكییە ناوخۆییە و بۆ ئەم گەلەكۆمەكییانە بۆ سەر تێكۆشەرانمان بوەستێنین.

من تا ئێستا هەرگیز نەچوومەتە ناو ئەم جۆرە بابەتانەوە، لە ناخیشەوە پێم ناخۆشە كە هاتمە ناو ئەم جۆرە بابەتانە، بەڵام ناشكرێ ئەوانەی هەموو ژیانیان پێشمەرگە بووە و خاوەنی مێژوویەكی پڕ لە كوردایەتین، بدرێنە بەر چەقۆی ژەهراوی و ئێمەش ببینە بینەرێكی سارد و سڕ.

كاكەمین نەجاڕ، كەسایەتییەكی ناو شاری هەولێری پایتەختە و، بە ژمارە زۆر نین و كەمن ئەوانەی دەتوانن لە ڕووی خەبات و ژیانی جەربەزەیی پێشبڕكێ (منافسە)ی لەگەڵدا بكەن، سەرەڕای ئەمەش تا بڵێی ڕاستگۆ و سادەیە، ئەگەر من لە نزیكەوە نەمناسیبایە، هەرگیز بەم شێوەیە وەسفم نەدەكرد. بەڵام سادەیی و ڕاستگۆیی، تا ڕاددەیەكی زۆر كەسایەتیی كاكەمین-ی دەرخستووە. لەوەش زیاتر یەكێكە لەو كەسانەی كە بەردەوام هەڵوێستی دژی ئەوانەیە كە جاش و كۆنە بەعسی و سیخوڕی بەعس بوون، بەڵام توانیویانە ڕۆڵێكی سیاسی وەربگرن، جا لەناو هەر لایەنێكی سیاسییەوە بووبێت. هەمیشە دژی پیاوی چەلاوخۆر و ماستاوچی و، دژی پیاوی ترسنۆك بووە. ئەمە مانای ئەوە نییە، كاكەمین نەجاڕ نابێت لە ژیانیدا هەڵەیەكی بچووكیش بكات، یان نەتوانێ وەكوو پێویست گوزارشت لە بابەتێك بكات كە خستوویەتەڕوو. زۆرجار سەرۆكەكانی وڵاتانی جیهان، هەڵەی زۆر زەقیشیان كردووە، بەڵام نەشكراوە بە هەڵڵا. هەر بۆ نموونە: ستالین هەمیشە بانگەشەی (هەموو شتێك لە پێناوی جووتیاراندا)ی دەكرد، كەچی لە یەكەم پەلاماری بۆ سەر جووتیاران (پێنج ملیۆن) جووتیاری هەڵلووشی. ئەمە مەترسییە گەورەكەیە. یان سەدام دروشمەكەی ئەوە بوو كە عەرەب یەك نەتەوەیە و خاوەن یەك پەیامیشە، بەڵام كوێتی دراوسێی نەك هەر داگیر كرد، بەڵكو تاڵانیشی كردو، بیرە نەوتەكانیشی ئاگر تێبەردا. سەدام حوسێن داوای یەكگرتنەوەی نەتەوەی عەرەبی دەكرد، بەڵام هەمیشە پلانی بۆ داگیركردنی دەوڵەتێكی عەرەبی دادەڕشت. كاتێك مۆسولینی چووە ناو تەرابلوسەوە، مەندیلی لە سەری كرد و وتی: هاتووم بۆ ئەوەی ئایینی محەمەد سەربخەم. بەڵام بە كردەوە چی كرد؟ لە جیاتی دامەزراندنی دەوڵەتێكی ئیسلامی، سێدارەی بۆیان دامەزراند. نموونەكان یەكجار زۆرن.

خاڵێكی دیكە كە من بەدیم كرد، هەموو ئەوانەی لە سەر گوتارەكەی كاكەمین نەجاڕ كردوویانە بە هەڵڵا، هیچ كام لەوانە، مێژوویەكیان نییە پڕ لە تێكۆشان و جەربەزەیی بووبێت، بەڵكو كۆمەڵێك گرووپن سێرەیان لە سەركردە سیاسییەكان گرتووە بۆ شكاندنیان، ئەمانە ماوەیەك سەر دەردەكەن و دواتریش كەس نازانێ چۆن دەكوژێنەوە! سەرەڕای ئەوەش ئەوەی تێبینی دەكرێت، ئەم هەموو قین ڕشتن و ئەم هەموو بەیت و بالۆرەیە، تەنیا بۆ ئەوە نییە كاكەمین نەجاڕی پێ ئازار بدەن، واتا ئەگەر كاكەمین نەجاڕ كەسایەتییەكی سەربەخۆ بوایە، بە دڵنیاییەوە ئەم هەموو هێرشەی نەدەكرایە سەر، بەڵام وەك دەبینین، ئەم گرووپانە وەك بڵێی هەنگوینیان لە داری كلۆردا دۆزیبێتەوە، بۆ پەلاماردانی پارتی دیموكراتی كوردستان، ئاوەها، ئەم چەند ڕۆژە بەردەوامن لەو هەڵمەتی ناو سۆشیال میدیایە، بۆ ئەوەی لە پەنای كاكەمین نەجاڕەوە، جنێو بە پارتی دیموكراتی كوردستان بدەن. قۆناخی جنێودان بە یەكتری و ناشیرنكردنی یەكتری، بەداخەوە هێشتا كۆتایی پێ نەهاتووە، ئەمەش پەیوەندی بە ئاستی هوشیاری خەڵكەكەوە هەیە، ئەگینا بۆچی دەبێت، هەمیشە خەریكی سێرە لە یەكتری گرتن بین؟ هەر بەڕێزێك هەڵەیەكی بچووكیش بكات، ئیتر هەموو دەستە چەورەكان دێنە پێشەوە بۆ ئەوەی تا ماوەیەكی زۆر ئەو دەستە چەورانەی خۆیانی پێ بسڕنەوە. هەموو گوتارە سیاسییەكانی كاكەمین نەجاڕ، لە ئەرشیف وەربگریت، وتارێكی نییە بۆنی دووبەرەكی و بۆنی شەڕی ناوەخۆی لێ بێت، لەكاتێكدا خۆی قوربانیی شەڕی ناوەخۆ بووە، بەڵام عیبرەتی لێ وەرگرتووە و، خەمی كوردستان و نەتەوەكەی زۆر بە مەزنتر دەزانێت. سەركردەی ڕاستەقینەش هەر دەبێت وا بێت.

كورد بە شێوەیەكی گشتی نەگەیشتووەتە قۆناخەكانی سەدەی ناوەڕاست، چونكە هێشتا نەبووین بە خاوەنی ئەفلاتوون و ئەرستۆ و سوكرات، دیموكراسییەكەشمان وەك بازاڕی شێواوی لێهاتووە و، هەركەسەو لە ئاوازێك و بە ئاوازێكی نامۆ دەخوێنێت. كورد لەم هەرێمەدا كولتووری عەرەبی وەرگرتووە، عەرەبیش ٧٠٠ ساڵە هەر شانازی بە ئیبن ڕوشد و ئیبن باجە و ئیبن خەلدون و ئەبو عەلای مەعەڕی و ....هتد دەكەن، بەڵام ٧٠٠ ساڵە پێشكەوتنەكانی عەرەب چەقی بەستووە، لەكاتی خۆیشیدا هیچ نەما بەو پیاوە مەزنانەیان نەكەن. ئێستا عەرەب چی بەرهەم دەهێنێ، لە دوای چارەگی یەكەمی سەدەی بیستەمەوە، ئیخوانی موسلیمینی بەرهەم هێنا و دواتریش كەوتە بەرهەمهێنانی دەیان گرووپی توندڕەو و تیرۆریستی وەك قاعیدە و داعش و ...هتد. ئەوە ماوەی یەك سەدەیە، دەیان نووسەری گەورەی عەرەب كەوتوونەتە بەر شاڵاوی توندڕەوی ئایینیی حزب و گرووپە سیاسییەكان، ئەم خاوەن فیكرانە، یان شەهید كراون، یان هەڵاتوون و دەربەدەر كراون، یان وایان لێ كردوون لە ناو كۆمەڵگاكەیاندا نوزەیان لێوە نەیەت، پشتی هەر پڕۆژەیەكی ڕۆشنگەرییان لە وڵاتانی عەرەبی بە زەویدا داوە و، لێ ناگەڕێن سەردەربهێنێ، هەزار ساڵ پێش ئێستا بەغدا زۆر لە ئەمڕۆی پێشكەوتووتر بوو، مەبەستم سەدەی نۆیەم و دەیەمە كە عەباسییەكان تیایدا حوكمڕان بوون. تەنانەت بەغدای سەدەی بیست لەگەڵ بەغدای سەدەی بیست و یەك هەر بەراورد ناكرێت، ئەمە بۆ قاهیرە و دیمەشق و زۆر وڵاتی دیكەیش  ڕاستە.

 ناپلیۆن كە ئێستاش فەرەنسا شانازی پێوە دەكات، كەچی لەپێناوی گەیشتن بە خۆشەویستەكەی، بەرەی شەڕی بەجێهێشتووە! خۆشەویستەكەی خیانەتی لێ كردووە و، ئەو ناپلیۆنەش ویستوویەتی تۆڵەی لێ بكاتەوە! هەڵەی دیكەیشی كردووە، بەڵام فەرەنسا تا ئێستاش شانازییەكی گەورەی پێوە دەكات.

 ئێمە دەبێت ڕەخنە بگرین، چونكە ڕەخنە و لێكۆڵینەوە نەبێت، ژیان ڕادەوەستێت، بەڵام ئەوەی لە سۆشیال میدیا دەبینرێت، نە لێكۆڵینەوەیەك دەبینرێت، نە ڕەخنەیەكیش هەیە، تا بۆ خوێنەر سوودبەخش بێت. ئاخر ئێمە لەم هەرێمەی كوردستاندا نە كێشەی كاتۆلیك و پرۆتستانتمان هەیە، نە كێشەی شیعە و سوننەشمان هەیە، كەچی وەها بەرامبەر بە یەك چەقیوین، وەك بڵێی هەموومان بابە كوشتەی یەكتری بووبین! ئەوەی لە شەوی جەژنی قورباندا فەرەج فۆدەی شەهید كرد، لە دادگا ددانی بەوەدا نا كە یەك پیت لە نووسینەكانی فەرەج فۆدەی نەخوێندووەتەوە و، پێشتریش ئەو پیاوەی هەر نەناسیوە و هەر نەیبینیوە، دادوەر وتی: ئەی بۆچی لە شەوی جەژنی قوربان شەهیدت كرد؟ وتی: بۆ ئەوەی ماڵ و منداڵەكەیشی چێژ لە جەژن نەبینن! سەیری ئەم ئەقڵییەتە بكە!! كارەساتی گەورە ئەوەیە ئەم ئەقڵییەتە دژوار و زۆر مەترسیدارە گوازراوەتەوە ناو مێشكی زۆرێك لەم خەڵكەی هەر لە خۆیانەوە ڕەخنەی نائەخلاقی دەگرن و، هەر لە خۆیانەوە، چێژ لە شكاندنی خەڵك وەردەگرن!. پێویستە سنوورێكی ژیرانە بۆ ئەم جۆرە ڕەفتارانە دابنرێت، چونكە بەردەوامبوونی ئەم باهۆزە كە ڕەشەبایەكی دژوارە، زیانی گەورە بە سەر خەڵكدا دەهێنێت.

مارتن لۆتەر كە پێغەمبەری پرۆتستانتەكانە، هەڵەی زۆر گەورەیشی كردووە، بەڵام چاكەو باشەیشی هەبووە. ئەمەیە بنەما ئەخلاقییەكان، نابێت هەر بە ئارەزووی دڵمان تەڕو وشك پێكەوە بسووتێنین و، كەسانی تێكۆشەر كە هەموو ژیانی خۆیان لە ڕۆژە سەختەكانی خەباتی چیا بردووەتە سەر، ئێستا كەسانێك كە هەر بە ژیانی پێشمەرگایەتی ئاشنا نەبووە، شەلم كوێرم هیچ نابوێرم بە ناو بكەوێت و، بیقۆزێتەوە بۆ ئەوەی لە پەنای تێكۆشەرەكانیشدا، پەلاماری حزبەكەیشی بدات.

كەس نكوڵی لەوە ناكات، كە بەردەوام پێویستمان بە ڕەخنەی بونیادنەرانە هەیە، بەڵام هەر ڕەخنەیەك لە بنەما ئەخلاقییەكان خۆی دوور خستەوە، مانای ئەوەیە پێویستی بە ڕووبەڕووبوونەوە هەیە، بۆئەوەی كەس فریو نەدات، ئاخر فریودانی خەڵك هیچ جیاوازییەكی لەگەڵ خیانەتدا نییە و كارێكی نانیشتمانییە. ناشبێت هەمیشە لەسەنگەر خۆمان مات كردبێت بۆ ئەوەی ماندوویی نەناسەكانی ئەم وڵاتە بشكێنین، ئاخر ئەمانە بوون، بۆ نەوەكانی ئێستا سنگی خۆیان دابووە بەر گوللەی دوژمن و، ئەو حزبەش بوو هەزاران كەسی وا تێكۆشەری هێناوەتە گۆڕەپانەكە.

هونەرمەندێكی گەورەی جیهانی وەك سلڤادۆر دالی چەپڵەی بۆ فاشیزم لێداوە و بە هیتلەریش سەرسام بووە، هەر ئەو هۆكارەش بوو، ئەندرێ پریتۆن و دامەزرێنەرەكانی تری سوریالیزم لە ڕیزی خۆیان دەریان كرد، بەڵام دواتر لەو دەركردنەی پەشیمان بوونەوە. سلڤادۆر دالیش بەرهەمەكانی دانەبەزی. هیگڵ چەپڵەی بۆ ناپلیۆن لێداوە، كاتێك سوپای ناپلیۆن گەیشتە پروسیا و، هیگڵ وتی: «ناپلیۆن ڕۆحی جیهانە»، بەڵام، هیگڵ بەقەد كاكەمین نەجاڕ ڕەخنەی لێ نەگیرا و هێرشیشی نەكرایە سەر. ئێستاش هیگڵ بە خوای مۆدێرنێتە دادەنرێ، لەلای خوێنەرانەوە نا، بەڵكو لەلای فەیلەسوفەكانیشەوە.

با فێری ڕەخنە گرتن بین، نەك تانە و تەشەر، با لەم سەدەی بیست و یەكە، دوای ئەم هەموو نەهامەتی و ماڵوێرانییەی بەسەرماندا هاتووە، با خۆمان لەگەڵ ڕەخنەی نوێ و ئەقڵی نوێ و بیركردنەوەی نوێ ڕابهێنین، دوور كەوینەوە لە ئەقڵییەتی سەقەتی سەدان ساڵە، كە بەرهەمەكەی هەمیشە نەگبەتی و نەهامەتی بووە بۆ خۆمان. هەموومان لەناو یەك پاپۆڕداین، با بە هەموومان ئەو پاپۆڕە بپارێزین، نەك هەوڵدەین خۆمان و هەموومانی تێدا بخنكێنین. مێژوو چییە ئەگەر پەند و عیبرەتی لێ وەرنەگرین؟

 

Top