ئێستا سەدر لەژێر كاریگەریی تەواوی ئێراندایە و نایەوێ بە هیچ شێوەیەك دەنگی جووڵە جەماوەرییەكە لە دەنگی ئەو بەرزتر بێ.
ئێران پاش كوژرانی سولەیمانی و بەردەوامیی جووڵە جەماوەرییەكە، خەریكی ستراتیژییەتێكی نوێیە و سەرەڕمی ئەو ستراتیژییەتەش لە عێراق موقتەدا سەدرە، ئەوەیش پاش ئەوەی ئێران گەیشتە ئەو باوەڕەی كە میلیشیاكانی لە عێراقدا توانای رووبەڕووبوونەوەی ئەمریكایان نییە و تەنیا كەسیش كە خاوەن شەقام بێ، سەدرە.
ئێران لەم قۆناخەدا پێویستی بە هێزی سەدرە، ئەویش بۆ دوو شت: رووبەڕووبوونەوەی فشارەكانی ئەمریكا لەلایەك و لێدانی جووڵە جەماوەرییەكەی عێراقە لەلایەكی دیكە كە بە باوەڕی ئێران هەڕەشەیەكی جددییە بۆ دەسەڵاتەكەی لە عێراقدا.
ئێران هەوڵ دەدات لە رێی جەماوەرە زۆرەكەی سەدرەوە قەرەبووی حازینە جەماوەرییەكەی میلیشیا چەكدارەكانی بكاتەوە.
پرسیار ئەوەیە: ئایا موقتەدا سەدر توانی خواستەكانی ئێران بە دەرخستنی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق بە كۆتا هێنانی جووڵە جەماوەرییەكە، جێبەجێ بكات؟
وەڵام نەخێر، بەڵكو خەریكە ئەو شەقامەش لە دەست دەدات كە بە هی خۆی دەیزانی.
پەیوەندیی سەدر و جەماوەری شیعە پاش هەڵوێستەكانی ئەم دواییەی، وایكرد ئەو پەیوەندییە بە قۆناخێكی زۆر ترسناكدا تێپەڕ ببێ.
هەر لە بڕیارەكەی بە دەستهەڵگرتن لە فەریق عەبدولوەهاب ساعدی كە ببووە خاوەن شەرعییەتێكی نیشتمانی و جەماوەری و، دەیتوانی ببێ بە ئەلتەرناتیڤی سەركردایەتییە تەقلیدییەكەی شیعە، ئەو سەركردایەتییەی كە فەشەلی هێنا لە پڕۆژەی بونیادنانی دەوڵەتدا.
سەبارەت بە بەربژێركردنی مستەفا كازمیش بۆ پێكهێنانی حكومەت، ئەویش چەند پرسیارێك دەوروژێنێ كە چۆن سەدر كارتی بەربژێكردنی ئەو كەسەی سووتاند، بۆ بەرژەوەندیی لایەنێكی دەرەكی كە ئەویش ئێرانە.
ئەمما تەنگژە مەعنەوەییەكەی سەدر لەگەڵ جەماوەری خودی رەوتەكەی، ئەوە خۆی لە قبووڵنەكردنیان دەبینێتەوە لە دیتنی وێنەی دانیشتنەكەی لە مەجلیسی مورشیدی ئێرانیدا، بەشێوەیەك دژ بە عورفەكانی مەرجەعییەتە ئایینییەكانی نەجەف بوو، كە هەر هەموویان بە یەكسانی لەگەڵ ئەو كەسانە دادەنیشن كە سەردانیان دەكەن، جا پلەو پایەیان هەرچی بێ.
من هەمیشە بە پێچەوانەی بیروبۆچوونی زۆربەی توێژەران و سیاسەتكاران گوتوومە: سەدر هیچ جیاوازییەكی لەگەڵ عامری و موهەندیس و خەزعەلی و ئەلكەعبی و بەتات نییە، ئەویش سەر بە ئێران و ویلایەتی فەقیهە و رۆژێك دێ رووپۆشەكەی ئەویش دەكەوێ، سەدر سەر بە مەرجەعییەتی (حائری)یە و (حائری)یش كار بۆ خامەنەئی دەكات.
هەر كەسێ لە نزیكەوە هەڵسوكەوتی لەگەڵ ئەو كابرایە كردبێ، دەزانێ نە لە ئایین سەر دەردەكات، نە لە سیاسەت.
بە بیرم دێ، كاتێ ئەو كابرایە سەردانی هەولێری كرد و لە میوانخانەكەی سەرۆك وەزیرانی ئەو كاتی هەرێمی كوردستان میوانداری كرا، زۆر بە باشی گوێم بۆ قسەكانی شل كردبوو، بە راستی ئەو كات تووشی شۆك بووم و یەكسەر بە برادەرانی ئەوێم گوت: «وەڵڵا ئەو كابرایە نە لە ئایین تێدەگات، نە لە سیاسەت و قوڕ بەسەر ئەو كەسانەش كە كوێرانە بە دوای كەوتوون».
ئەو كابرایە هەموو رۆژێ لەسەر رایەكەو، بەشەو و رۆژێك دیدی خۆی بە 180پلە دەگۆڕێ.
تا دوێنێ رەخنەی لە میلیشیا چەكدارەكان دەگرت و بە (وەقیحە) ناوی دەبردن، كەچی ئەمڕۆ هەماهەنگییەكی تەواویان لەگەڵ دەكات دژ بە جووڵە جەماوەرییەكە، بەتایبەتی پاش كۆبوونەوەكەی (قوم) و هەڵوێست وەرگرتن لە جووڵە جەماوەرییەكە.
ئامانجی سەدر لەگەڵ ئامانجی ئەو جووڵەیە زۆر جیاوازە، ئەوەی یەكەم، دەرخستنی هێزەكانی ئەمریكایە لە عێراق كە ئەمەش گوزارشت لە ئیرادەی ئێران دەكات.
ئەوەی دووەمیش ئەنجامدانی گۆڕانكارییەكی بنەڕەتییە لە تەواوی پڕۆسەی سیاسی كە رەوتەكەی سەدر بەشێكە لێی.
سەدر ویستی هەردوو سێوەكە بە دوو دەست بگرێ: بەدەستێك تەواوی پڕۆسە سیاسییەكەی عێراق و، كۆتایی هێنان بە جووڵە جەماوەرییەكە ئەویش بە رەزامەندیی ئێران.
بە رای من نە یەكەمیانی بۆ دەچێتە سەر، نە دووەمیش، چونكە ئەو زاتە نەك هەر تەواوی جووڵە جەماوەرییەكەی لە دەست خۆی داوە، بەڵكو بەشێكی رەوتەكەی خۆیشی، ئەو بەشەی كە رازی نەبوون بچنە ژێر باری فەرمانە كتوپڕەكانی، بە بەڵگەی ئەوەی هەر پاش فەرمانێكی بە كشانەوە لە گۆڕەپانەكانی خۆپیشاندان، سەركردەیەكی دیاری رەوتەكەی لەكار لابرد، بە هۆی پشتگیریكردنی لە جووڵە جەماوەرییەكە و ئەو سەركردەیەش پاش فڕێدانی عەمامەكەی رایگەیاند كە ئەو بەردەوام دەبێ لە پشتگیریكردنی جووڵەكە.
ئەو جووڵەیەی كە ئەمڕۆ بەوپەڕی جورئەتەوە سیفەتی (بكوژ) و (خائین) دەدەنە پاڵ سەدر، بەتایبەت پاش ئەنجامدانی كوشتارگەكەی نەجەف و كەربەلا و بەغدا لەلایەن كڵاوشینەكانەوە.