مالیكی و ئەلنجێفی ئەو هەڵبە راگ

مالیكی و ئەلنجێفی ئەو هەڵبە راگ
لەم وتارەدا دەمەوێ راوبۆچوونی خۆم سەبارەت بە چەند بابەتێك بخەمەڕوو كە پەیوەندییان بە یەكترەوە هەیە، پرۆژە عەشایەرییەكەی مالیكی ، بانگهێشتكردنی مالیكی بۆ ئەنجوومەنی نوێنەران كە بەقسەی ئوسامە ئەلنجێفی ئەو پێی گوتووە، گوایە كورد دەستی هەبووە لەكۆچپێكردنی مەسیحییەكانی موسڵ، ئەو هەڵبە راگەیاندنانەی كە بەمەبەستی پروپاگەندەی هەڵبژاردنەوە دژ بەكورد ئەنجام دەدرێ.
لەكاتێكدا قەسەو باسێكی زۆر لەسەر سەردانەكەی مالیكی بۆ هەرێمی كوردستان دەكرێ و گوایە لەو سەردانەیدا مالیكی تاوتوێی ئەو كێشانە دەكات كەلەنێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدراڵدایە، بەڵام من بەش بەحاڵی خۆم پێم وانییە مالیكی بەر لە رۆژی هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاكان سەردانی هەرێمی كوردستان بكات، بەڵكو چاوەڕوانی ئەنجامی هەڵبژاردنەكە دەكات، ئەگەر توانی دەنگێكی زۆر بهێنێ ئەوا هەڵوێستەكەی توندتر دەكات بەرامبەر بەهەرێم و ئەگەریش ئەو دەنگە نەهێنێ كە چاوەڕوانی دەكات بیهێنێ، ئەوا هەڵوێستەكەی نەرمتر دەكات لەجاران و، هەوڵی ئەنجامدانی سەفقەیەكیش دەدات، بۆ راگرتنی ئەو نووسینانەی كە لەمیدیا كوردییەكاندا دژ بە سیاسەتی مالیكی دەنووسرێن، بەر لەچەند رۆژێك راوێژكاری راگەیاندنی مالیكی سەردانی هەولێری كردو لەگەڵ بەرپرسی راگەیاندنی پارتی و هەروەها لەگەڵ مەكتەبی سیاسی پارتیش چەند كۆبوونەوەیەكی ئەنجامدا، لەبەرامبەر ئەوهەوڵەی راوێژكاری راگەیاندنی مالیكی، كەچی مالیكی و ژمارەیەك لەراوێژكارانی بەردەوامن لەسەر شاڵاوە راگەیاندنەكەی خۆیان بەرامبەر بەكورد، خودی مالیكیش بەردەوامە لەجێبەجێكردنی پرۆژە عەشایەرییەكەی خۆی و، لە هەوڵی بەردەوامیشدایە بۆ هێنانی هێز لەو ناوچانەی كە جێی ناكۆكن، بەبێ ئەوەی گوێ بۆ ئەو رەخنانە شل بكات كە لێی دەگیرێن، مالیكی بەو پرۆژە عەشایەرییەی خۆی دەیەوێ چەند دامەزراوێكی سیاسی و سەربازی بۆ عەشایەرەكانی عێراق دروست بكات، بەبێ ئەوەی حیساب بۆ ئەوە بكات كە ئەو دامەزراوانە لە داهاتوودا گیروگرفتێكی گەورەی بۆ دروست دەكات، وەك گیروگرفتە تائیفیەكە، كە ئەمیش لە ئەنجامدا چەند گیروگرفتێكی دیكەی لێدەكەوێتەوە سەبارەت بە كۆمەڵگەی عێراقی، وەك هاتنە ئارای پێشبڕكێیەكی تایفی بەمەبەستی مسۆگەركردنی لاگیری عەشایەری بۆ خۆی و لایەنەكەی، كە ئەمەیش دەرگا واڵادەكات بۆ كۆمەڵێ عەشایەری نوێ كە هاوتەریبی تایفییەت بن لە عێراقدا، لەكۆنگرەی تیرەی بەنی ئەسەد لە عێراقدا كە یەكێك بوو لەو كۆنگرانەی كەبەسەرپەرشتی مالیكی بۆ عەشایەرەكان ساز دەكرێ، مالیكی داوای دامەزراندنی ئەنجوومەنێكی باڵای كرد بۆ عەشایەرەكان، هەرچەند مالیكی شێوەو ناوەڕۆكی ئەو ئەنجوومەنەی نەخستەڕوو كە دەستوور بەهیچ شێوەیەك رێی دامەزراندنی نادات، بەڵام چاودێران پێیان وایە كە ئەو ئەنجوومەنە هەر وەكو ئەنجوومەنی پیاو ماقوڵان یان لەهاوشێوەی دامەزراوێك دەبێ كە سیفەتێكی دەستووری و دەسەڵاتی سیاسی و كۆمەڵایەتی هەبێ، كە ئەمیش پێویست بە هەمواركردنی دەستوور دەكات، عێراق هیچ كاتێك شتی وای بەخۆوە نەدیوە، ئەمە یەكەم جارە لەمێژوویدا عەشایەرەكان بەهاندانی مالیكی و حزبی دەعوە كۆنگرە ببەستن، كە ئەم كۆنگرانەش هەر بە كۆنگرە حزبیەكان دەچن. هەموو تیرەكان ئێستا خەریكی كۆكردنەوەی لق و پۆپەكانی خۆیانن بۆ ئەوەی یەكەم كۆنگرەی سیاسی خۆیان ببەستن، هەر تیرەیەكیش ئاڵاو دروشمی تایبەت بەخۆی هەیە، بەشێوەیەك دەرگا بۆ سەپاندنی شێوەیەكی نوێی دەسەڵاتی عەشایەری لەكۆمەڵگەی عێراقیدا دەكاتەوە.
هەرچەند مالیكی بەدرێژایی ژیانی سیاسی خۆی و بەر لەوەی بگاتە پۆستی سەرۆك وەزیران بایەخێكی ئەو تۆی بەعەشیرەت و عەشیرەتگەری نەدەدا، وەك ئەوەی كەئێستا دەیكات، هەمیشە رەخنەی لەسەددام حوسێن دەگرت بۆ ئەو بایەخەی كە بەعەشیرەتەكانی دەدا بۆ ئەوەی بیانكاتە هۆیەك لە هۆیەكانی حوكمی خۆی، بەڵام لەو پەرۆشییە عەشایەرەی، ئەوە بەدیاركەوت كە ئێستا ئەو پیاوە دیدی خۆی گۆڕیوە، بەتایبەتی پاش وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران و خەریكی بەسیاسەتكردنی عەشایەرە و لە هەوڵیشدایە بیانخاتە چوارچێوەی حزبی، مادامەكی بەخۆی سەرۆكی حزبی دەعوەیە كە ئەمەیش وا لەو عەشیرەتانە دەكات ببنە ئامێرێكی سیاسی بەدەست مالیكی و حزبەكەیەوە.
مالیكی و دەورو پشتەكەی پێیان وایە لەگرتنەبەری ئەزموونەكەی سەددام حوسێن سەركەوتوو بووینە و توانیویانە بەپارەو دەسەڵاتی سیاسییەوە سۆزی ئەو عەشیرەتانە بۆ لای خۆیان راكێشن و پێشیان وایە ئەوەی سەددام حوسێن نەیتوانی بیكات، ئەوا مالیكی توانی بیكات، بەتایبەتی لە مسۆگەركردنی سۆزی عەشیرەتە شیعییەكان كە ئێستا بە قسەی خۆیان سەر بە مالیكین و لە شەقامەكاندا رێپێوان دەكەن و وێنەی مالیكی بەرز دەكەنەوە، وەك ئەوەی پێشتر كە وێنەی سەددامیان بەرز دەكردەوە، لە بەینی خۆمان بێت مالیكی بە چاوێكی پڕ بایەخەوە سەیری ئەو دیاردەیە دەكات، بەتایبەتی لە دوا مانگەكەكانی حوكمڕانی خۆیدا كە بە پاڵپشتی ئەو عەشیرەتانە و بونیادنانی هێزێكی عەسكەری لێیان ئارەزووی نوێكردنەوی ئەو حوكمڕانیەی خۆی هەیە، مالیكی بۆ بەرگریكردن لەو پرۆژە عەشایەرییەی خۆی بەم شێوەیە وەڵامی رەخنەگرانی دەداتەوە گوایە ئەو عەشیرەتانە رۆڵێكی بەرچاویان هەبووە لەشەڕی تیرۆریست و لەیاسا دەرچووان و ئەمڕۆ بە هەموو هێزێكییەوە لەپێش هێزەكانی دیكەن بۆ بەرگریكردن لە عێراق، ئەم قسەیەی مالیكی سەبارەت بە (سەحوە) دروستە، بەڵام بۆ (ئیسناد) دروست نییە، سەحوە رۆڵێكی بەرچاوی هەبوو لە شەڕی تیرۆردا، بەڵام ئیسناد ئەو رۆڵەی نەبینیوە و مەبەستیشی لە دروستكردنی پشتگیری كردنە لە مالیكی و حزبەكەی.
ئەگەر مەبەستی مالیكی ئیسنادبێ، ئەوە لە وەڵامەكەیدا باسی ئەو مەترسییانە ناكات كە بەهۆی باڵادەستی عورفی عەشایەرییەوە پەیدا دەبن، هەروەها تێبینی ئەوە ناكات كە ئەم قسەیەی لە رۆڵی دەزگا حكومییەكان ، سوپا و پۆلیس، كەم دەكاتەوە كە پێشتر خۆی پێیانی هەڵدەكێشا لە بەربەرەكانی كردنی تیرۆردا.
لەوانەیە ئێستا زۆر ئیستیعابی ئەو مەسەلەیە نەكات، بەڵام رۆژێك دێ لەو هەنگاوەی خۆی پەشیمان دەبێتەوە، چونكە ئیسناد نەك هەر سەرەتایە بۆ ململانێیەكی فراوان لە نێوان خودی ئەو عەشیرەتانە خۆش دەكات، بەڵكو ئایدیۆلۆژییەكی عەشایەری و سیاسی دەچەسپێنێ لەسەر حیسابی دەسەڵاتی دەزگا ئەمنیەكان و حكومییەكان كە لەوانەیە ئەو هەنگاوەی وای لێ بكات بۆ پتەوكردنی دەسەڵاتی ئەو عەشیرەتانە دەست لە هەندێ دەسەڵاتەكانی هەڵگرێ .
كورد دژی ئەو پرۆژە عەشایەرییەی مالیكیە و بە پێچەوانەی دەستووری دادەنێ، بەڵام ئێستا چەند دەنگۆیەك لە ناو كوردا پەیدا بووە كە داوای بە یاساكردنی ئەو پرۆژەیە دەكەن و مەسەلەكەشیان بۆ دادگای فیدراڵی بە جێهشتووە كە ئەمەیش مەترسییەكی ترە نەك هەر بۆ كورد، بەڵكو بۆ ئەو لایەنە سیاسییانەی كە لەو پرۆژەیە زەرەرمەند دەبن، بەتایبەتی ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامی كە هاوپەیمانی سەرەكی مالیكی و حزبی دەعوەیە لە هەڵبژاردنەكانی ئەنجوومەنی پارێزگاكان.
دەبێ لەو ئان و ساتەدا هەموو كورد یەك گوتاریان هەبێ و كەسیش چاوەڕێی ئەوە نەكات مالیكی لەو پرۆژەیەی خۆی پاشگەز دەبێتەوە، بۆیە نواندنی هەر نەرمییەك بەرامبەر ئەو مەسەلەیە هەڵەیەكە و نابێ بكرێ، شانازییەكی گەورەیە بۆ من كە یەكەم كەس بووم دژی لێدوانەكانی ئوسامە ئەلنجێفی وەستام كە كوردی بەوە تاوانبار كردبوو كە گوایە دەستیان لە كۆچپێكردن و كوشتنی مەسیحییەكانی موسڵ هەبوو، ئەو كات زۆر بەڕاشكاوییەوە گوتم ئەو قسانەی ئەلنجێفی بە هاندانی مالیكیە و دەیەوێ بەم قسانە ناوبانگی كورد بزڕێنێ كەس باوەڕی بەم قسانەی من نەكرد، هەندێك دەیانگوت مالیكی شیعەیە و ئەلنجێفی سوننەیە ئیتر چۆن بە قسەی مالیكی ئەم كارە دەكات، هەندێكیش دەیانگوت مالیكی سەر بە دەعوەیە و ئەلنجێفی سەر بە لیستی ئەلعێراقیەیە ئیتر چۆن بە قسەی حزبێكی دیكە دەكات.
كورد كە پەنای بردە بەر لابردنی پارێزەیی لە ئەلنجێفی، هەر زوو ئەو قسەیەی كە كردبووی لەسەر خۆی لابرد و لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەڤانیدا ئەوەی راگەیاند كە ئەم قسەیە هی خۆی نییە، بەڵكو هی مالیكیە كە لەبەردەم چەند پەرلەمانتارێك گوتبووی فایلێكم لەلایە كە بە كردەوە ئەوە دەسەلمێنێ كورد دەستیان هەبووە لە كۆچپێكردن و كوشتنی مەسیحییەكانی مووسڵ، ئەلنجێفی ئێستا داوای كردووە مالیكی بانگهێشتی ئەنجوومەنی نوێنەران بكرێ بۆ سەلماندنی ئەو قسەیەی و هاوپەیمانی كوردستانیش لاری لەسەر ئەو بانگهێشتنە نییە و پێی وایە ئەو مەسەلەیە مەسەلەیەكی ترسناكە و دەبێ بۆ رای گشتی ساخ بكرێتەوە.
بەپێی هەواڵێك مالیكی ئەوەی رەتكردبۆوە كە قسەیەكی وای بە ئەلنجێفی گوتبێ، ئەم لێدوانەی مالیكی پاش دەستگیركردنی دوو تۆمەتباری سەر بە دەوڵەتی ئیسلامی عێراق هات كە دانیان بەوە نابوو كوشتن و كۆچپێكردنی مەسیحییەكانی مووسڵ لەسەر داوای ئەو رێكخراوە توندڕەوە بووە.
بەداخەوە میدیاكانی عەرەبی سەبارەت بەم بابەتە رۆڵێكی زۆر خراپیان گێڕا، هەتا كار گەیشتە ئەو رادەیەی كەناڵێكی عەرەبی عێراقی ئەو تۆمەتە بخاتە سەر جێگری پارێزگاری موسڵ كە كوردە و گوایە سەركردایەتی گرووپێكی توندڕەو دەكات.
من چاوەڕوانی ئەوەم دەكرد هەر پاش بڵاوكردنەوەی دانپیانانی ئەو دوو تۆمەتبارە ئەو كەناڵە داوای لێبوردن لە كورد بكات، كەچی زۆر بێ ئابڕۆیانە وێنە و هەواڵی دەستگیركردنی دوو تۆمەتبارەكەی بڵاوكردەوە و ئیتر ئاماژەی بەوە نەكرد كە پێشتر ئەو تۆمەتەی دابووە پاڵ كورد، دوا هەواڵی ئەو كەناڵەش ئەوە بوو كاتێ قسەكانی سەرۆكی هەرێم لەگەڵ رۆژنامەی لۆس ئەنجلس تایمز، بە پچڕی بڵاوكردەوە كە مەبەست لەو هەواڵەی وروژاندنی بەرامبەر بوو، ئەگەر نا سەرۆكی هەرێم تەنیا ئەو قسانەی نەكردبوو، بەڵكو قسەی تریش كە دەكرا ئەوانیش ئاماژەیان پێ بكات.
من لەگەڵ ئەو هەڵایە نەبووم كە لەلایەن خۆمانەوە كرا، ئەوەی راستی بێ ئێمە كێشەكەمان گەورە كرد نەك بەرامبەر ، خۆ ئەوە یەكەم جار نییە سەرۆكی هەرێم باس لە سەربەخۆیی بكات وەك هەقێكی سروشتی هەر میللەتێك ، خۆ خودی دەستوور بە وردی ئاماژە بەوە دەكات كە یەكپارچەیی خاكی عێراق بەندە بە پابەندبوون بەو دەستوورەوە، كەواتە سەرۆكی هەرێم بە پێچەوانەی دەستوور قسەی نەكردووە، راستە لە وەڵامی پرسیارێكدا كە ئایا ئەگەر عێراق و مالیكی و هەندێ لایەنی عێراق پابەندی دەستوور نەبن سەرۆكی هەرێم دەستەواژەی(لكل حادث حديث) ی بەكارهێنا و رۆژنامەنووسەكەش لە جیاتی ئەو دەستەواژەیە، دەستەواژەیەكی ئینگلیزی بەكارهێنا، بەڵام هەردوو دەستەواژەكە یەك واتا دەدەن.
بۆ ئێمە حیساب بۆ هەستی بەرامبەر بكەین و هەستی لای خۆشمان فەرامۆش بكەین، بەراستی ئەمە هەڵەیە و نابێ دووبارە بێتەوە.
ئێمەی كورد دژی مالیكی نین وەكو شەخسی ، بەڵكو دژی كردەوەكانین كە بەراستی بەم كردەوانەی ئازاری كورد دەدات، ئەوەی زۆر بە وردی سەیری سایتەكەی حزبی دەعوە بكات تێبینی ئەوە دەكات كە ئەو سایتە تا چ رادەیەك دژایەتی كورد دەكات، بۆ نموونە هانی دەنگدەران دەدات بۆ ئەوەی دەنگ بە لیستی (دەوڵەتی یاسا) بدەن و دەڵێ: ئەگەر دەتەوێ دەسەڵاتی ناوەند بەهێز بێ دەنگ بەو لیستە بدە، ئەگەر دەتەوێ دەسەڵاتی كورد لە ناوچە ناكۆكەكان كەم بكرێتەوە دە دەنگ بەو لیستە بدە..!!
ئایا هەقی كورد نییە لەو ئاراستەیەی مالیكی بترسێ و؟ دژی پرۆژە عەشایەرییەكەی بوەستێ و؟ بیر لە ئەلتەرناتیڤێكی دیكەیی ئەو پیاوە بگەڕێ؟.
Top