دەستور وەک ژێدەرێ یاسایا و پارێزەرێ سەربەخوییا دەسەلاتێن جورا و جورێن دەولەتێ و بەرقەرارکرنا ئاشتی و ئێمناھی و یەکسانی و برایەتی و وەک ھەڤیێ و رێکخستنێ دناڤبەرا تەڤایا وەلاتیان دا , ژ کەڤن دا ھەتا ئیرو بەردەوام بو ھندێ گەھشتن ب ئارمانجان نیزیک ببیت و ھەر ئێک رولێ خوە ببینیت و لێڤەگەرەک ھەبیت ل دەمێن ئاشتی و شەری دا کار ھاتیە کرن دەستورەک ھەبیت دیف نەریت و روشنبیری و یاسا و رێسا و ئول و مەزھەب و نەتەوە و تائیفێن جودا و دیتن و جە و دەمێن جودا ژ دەستورێ بابل یێ حمورابی بگرە ھەتا ئێمپراتوریەتێن فورس و رومانی و دەستورێ مەدینێ کو پێغەمبەر محمد (س) دانای بو ئاشتی و برایەتی و رێکخستنا کاروبارێن وەلاتی. یاسا و دەستور بەردەوام ژ پێشڤەچونێ دانە و د گەل گەشەکرنا ژین و ژیارا وەلاتیان. لێ یا نە دجھێ خوە دا ل ڤێ گوشەیێ دا سێ خالێن سەرەکی بون کو د ب بابەتێ گوتارا خوە ڤە گرێدەم ژ وانا بکارئینانا دەستوری بو مەرەمێن کەسی و حزبی و نەتەوەی و ئولی و دژی ئالیێ بەرامبەر . یا دوویێ شروڤەکرن و تەفسیرا دەستوری دیف بەرژەوەندیا تایبەت . ھەروەسا راوەستاندن و بن پێکرنا دەستوری ل دەمێ سەرکردە بھێز دکەڤن و ل بەر پێین خوە دبینن .
پشتی دامەزراندنا عیراقا نوی ل سێ ویلایەتێن جودا ل سالا ١٩٢١ز ھەتا ئیرو بەردەوام دەستور بویە یاریەک د دەستێ سەرکردێن عیراقێ دا ژ شاە فەیسەلێ ئێکێ ئێکم شاھێ عیراقێ بگرە ھەتا دگەھیە داوی سەروک وەزیرانێ عیراقێ عادل عبدالمھدی. لەوما چو جارەکێ ئەڤ وەلاتێ خێر ژ خوە نەدیتی ھەر بێ دەستور با رەنگە باشتر با ژبەرکو ھەر ئێکێ خوە دیت دەستور کرە ئالاڤەک بو زولم و ستەما خوە و ھەمی ئەنفال و دەربەدەری و تالان و سوتن و کیمیاباران و بێ بارکرنا کوردان ژ سادەترین مافان ھەر ھەمی ل بن سێبەرا عیراقا عەزیم دکر ! مەعقول چیە دەستور و پەرلەمان و دادگەھا دەستوری و ...تد ھەبن جینوساید ژی بێنە کرن ! لێرەدا فەرە کار بێتە کرن ل سەر ڤێ خالێ , ئەرێ کێشە ژ کیڤەیە , ژ دەستوریە یان بجە نەئینانا وی یان ئەقلیەتا سەرکردێن بەغدا یان ژی سەرکرداتیا کوردیە؟
دەستور د پرانیا وەلاتان دا ب وەلاتێن دکتاتوری ژی ڤە ب جوانترین شێواز ھاتیە دارێشتن و ھەر دەمێ بەندێن دەستوری دخوینی وەلاتەک وەکی وەلاتێن ئەسکەندەنافی دئێـتە پێش چاڤ , لەوما یا گرنگ ئەو نینە دەولەتێ دەستور ھەبیت بەلکو گرنگ ئەوە ئەڤ دەستورە بێتە بجە ئینان , ژ ڤێ چەندێ ژی گرنگتر ئەوە کی و کەنگی و چاوا ڤی دەستوری بجە دئینیت؟ عیراق ھەتا ٢٠٠٣ خوەدیێ دەستور بو ! لێ چ دەستور ؟ ئەگەر یاسا و دەستورێن حمورابی کومبکەی ھەتا وی دەمی کو رژێمێن شوڤینی حوکم دکر بێ مفا بو , ژ بەرکو ھەر زولم و ستەم د ھاتنە کرن بو ھندێ ئێک سەرکردە و ئێک حزب و ئێک مەزھەب و ئێک ئالا حوکمی بکەن دڤی دەمی دا دەستور بھایێ خوە یێ گرنگ ژ دەست ددەت . پشتی کەفتنا رژێما سەدامێ دکتاتور ل سالا ٢٠٠٣ چاڤێن ھەمی عیراقیان تایبەتی کوردان ل ئێمناھیێ و مافێن خوەیێن ژ دەست چوی بو و ھەمی کار کرن بو ھندێ کو دەستورەک باش ھەبیت کەس خوە بێ ماف نەبینیت و ل سالا ٢٠٠٥ پرانیا عیراقیان دەنگ بو دەستورێ نوی دا و کوردان ژی ھەتا رادەکێ زور شیا مافێن خوە ل دەستوری بجە بینیت و ھیڤیەک ھەبو کو سالێن شەر و ئالوز و جینوسایدا ب سالێن دەست ڤەئینانا مافان قەرەبو بکەت , لێ ھەر چ پێڤە نەچو کوردان خوە ل بەر سینگێ ھەمان ئەقلیەت دیت و دەستور ژی دکرە ھیجەتەک کو مافێن کوردان ل عیراقا فیدرالی دا بنپێبکەن . سەردەمێ مالکی و عەبادی ھەر ھەمان سەردەمێن رژێمێن بەرێ بون بو لێدان ژ مافێن کوردان و ھەتا ب وی رادێ بکار ئینانا چەکی و قوتکرنا بودجە و موچێ وەلاتیێن کوردان ب دیتنا من ئەگەر مالکی و عەبادی شیانێن سەرکردێن سەردەمێ بەری کەفتنا عیراقێ ھەبان بێ دوو دلی دا خرابتر کەن .
پشتی ھاتنا عادل عبدالمھدی ھیڤیەک نوی دروست بویە ل ناڤبەرا ھەولێر و بەغدا کو ئیدی ئەقلیەتا بەرێ سەد سالان شەر و ئالوزی بەرھەم ئیناینە و چ رێک عیراقیان ب ئێمناھیێ ناگەھینن تنێ بجە ئینانا دەستوری نەبیت وەک خوە . ھەبونا نێچیرڤان بارزانی و عادل عبدالمھدی ل گوپیتکا دەسەلاتێ ل کوردستان و عیراقێ وێ دگەھینیت ئەگەر دەست وەردان نەبن ل نافخو و دەرڤە ب ئانەھیا خودێ گەھشتن ب چارەسەرکرنا کێشەیێن دەڤەرێن کوردستانی و نەفت و گاز و دەروازە و بەھرا کوردستانێ ل داھاتێن مەرکەزی و رێژەیا کوردان ل ھەمی پلە و پوست و جھێن گرێدای ب ھەفسەنگیا دناڤبەرا پێکھاتان ڤە .