کورتیەك لسەر ژیانامەیا بابێ روحیێ نەتەوا کورد و رێکا رزگاریخوازا کوردایەتی "مەلا مستەفا بارزانی ".

مەلا مستەفا بارزانی کورێ شێخ محەمەدێ بارزانی یە .
ل 14ێ ئادارا سالا 1903 ێ ل گوندێ بارزان یێ ھاتیە سەر دنیایێ ، د دەمەکێ کێم بەری ل دایك بوونێ بابێ وی وەغەرا داویێ دکەت .
ھێشتا ژیێ وی نەگەھشتبیە 3سێ سالیێ تورکان ل سالا 1906ێ دا ھێرشەکا سەربازی دئینە سەر خێلێن کورد ، شێخ عبدولسەلامێ برایێ مەزنێ مەلا مستەفا بارزانی ب دیل دگرن .
ئەوی ژی دگەل دایکا وی زیندانی دکەن ، نەھ مەھا د زیندانی دا دمینن .
بزوتنەوا شورەش گێرانێ ل سالا1943ێ دەست پێ دکەت ، دیڤدا خوە ب دەستڤە بەردانا شێخ ئەحمەدێ برایێ وی ، ئەو سەر ل نوی ڤە تێھەلچووڤە ، میرێ عیراقێ بریارا دیر ئێخستنا وی دا بو ئیرانێ ...
ل شوباتا سالا 1945ێ دھێتە بەغدا و میر ب داواکارییا وی رازی دبیت ، کو ڤەگەرێتەڤ دەڤەرا خوە و چەکی کووم کەتەڤە ، لێ بەلێ کەفتە سەردان و گەرییان د ناڤ گوندان و ھاندانا خەلکی بو شورەش کرنێ .

ل شوباتا سالا 1945 ێ دا ھێزەکا سوپای ھناردە سەر ، بۆ ناڤچەیێن زێبار و بارزان رەتدان ، نەچار کرن ل تشرینا ئێکێ ھەر د ووێ سالێ دا دگەل شێخ ئەحمەدێ برایێ وی پەنایا خوە ببەنە بەر سنورێ ئیرانێ ، پاشی شێخ ئەحمەد ڤەدگەرێتەڤ عیراقێ .
لێ بەلێ مەلا مستەفا بارزانی ب خوە و دوو ھزار ئالیگرێن خوە ڤە بەرەف مھابادێ دچن ، ل دەمەکێ دا قازی محمەد ل 15 ێ کانوونا ئێکێ یا سالا 1945ێ دا دامەزراندنا فەرمانرەواییەکا نەتەوەیێ کوردی ب ھاریکاریا ئێکەتیا سۆڤیەتێ راگەھاند ، ھەڤ سنوور بی دگەل فەرمانرەواییا ئازربایجانێ ، ئەوا ل تەورێزێ پێکھاتی .

ل دەمێ دەستھەلاتدارێن ئیرانێ ل سالا 1946ێ دا کۆمارا مھابادێ ل ناڤبری ، مەلا مستەفا و جەنگاوەرێن وی پەنایا خوە برە روسیا ، دوازدەھ سال ل وێرێ برنە سەری .
ل دەستپێکێ مەلا مستەفا بارزانی ل ئازربایجانێ و ئۆزبکستانێ ئاکنجی بوو ، پاشی بۆ موسکو ھاتە ڤەگوھاستن ، زمانێ روسی و ھونەریێن سەربازی و زانیاریێن ئابوری ڤە دخاندن ، ل 26 ێ تشرینا ئێکێ یا سالا 1958ێ دا ڤەگەریاڤ عیراقێ .

ل دەمێ ڤەگەریایەڤ عیراقێ سەروەری و رێزو ستایش و قەدر و قیمەتەکا باش لێ ھاتە گرتن ، لێ بەلێ کو ڤەگەریایەڤ دەڤەرا خوە ل ئەیلوونا سالا 1961 ێ دا شورەش ل دژێ دەستھەلاتدارێن بەغدا راگەھاند ، ل بەرھەلکچوونا دژێ دەستھەلاتدارێن عیراقێ ھەتا 11ێ ئازارا سالا 1970 یا بەردەوام بوو .
ل 29ێ ئەیلوونا سالا 1971ێ ل ھەولدانەکا سەرنەکەفتی ھەولا کۆشتنا بارزانی دا ، بارەگایێ وی ل حاجی ئومەران ، ئەوێ تێدا ئاکنجی بووی وێران بی ، لێ بەلێ ب رەنگەکێ زۆرێ سەیر ل ناڤ وێ ھەولا تیرورکرنێ دا رزگار بوو .

دەستھەلاتدارێن عیراقێ ل 11ێ ئازارا سالا 1974ێ دا مافێ ئۆتونۆمی بۆ کورد و کوردستانێ راگەھاند ، بەلێ مەلا مستەفا ب رەنگەکێ ئۆتونۆمی رازی نەبی ، لەوما دووبارە کەفتنا شورەشێ ل دژێ رژێما وی دەمی یا عیراقێ ..
لێ بەلێ پشتی پیلان و رێکەفتن نامێن جەزائیر ل ناڤبەرا عیراق و ئیرانێ ب سەرپەرشتیا وەلاتێن ئێکگرتیێن ئەمریکا ، ئەڤێ شورەشێ شکەستن ئینا و مەلا مستەفا بارزانی نەچاربی بەیانناما 11ێ ئازارا سالا 1974ێ رازی بیت .
ل سالا 1976ێ دا ب مەرەما چارەسەرکرنا نەخۆشیا وی بەرەڤ واشنتونێ پایتەختێ وەلاتێن ئێکگرتیێن ئەمریکا ب رێکەفت .

ل 1ێ ئازارا سالا 1979 ێ دا ھەر ل وێرێ جێھانێ ب جێھ دھێلیت و وەغەرا دوماھیێ دکەت و جەنازێ وی بۆ ئیرانێ دھێتە ڤەگوھاستن .
ل ئێك ل سەنگەرێن چیای کوردستان لسەر سنورێ رۆژئاڤایێ نێزیك عیراقێ ب ئاخێ ھاتە دھێتە سپاردن.

ل سالا 1993ێ پشتی ئازادبوونا بەشەکێ کوردستانا باشور دگەل جەنازێ ئیدریسێ کورێ وی ل گوندێ بارزان ب ئاخێ ھاتنـە سپاردن ..

_ ئەڤە (40) سال دەربازبوون لسەر وەغەر کرنا بابێ روحیێ نەتەوا کورد " بارزانی نەمر " ی .
ئەڤ رۆژا (1) ێ ئادارێ بو مە ھەمی خەلکێ کوردستانێ رۆژەکا رەش و نەخۆشە چونکێ دڤێ رۆژێ دا مەکوردان رابەرەکێ کارێزمایێ رێکا رزگاریخوازا کوردستانێ ژ دەست دا ، کو ھەتا دمرین نەشیێن ژبیر بکەین و د دلێ مە دا ھەردەم یێ ساخە و نەشێین ژبیر بکەین .

"بارزانیێ نەمر " ھەمی رێکێن نەخوش و ترس گرتنە بەر بەس دا کوردان ل کویلایەتیێ و بن دەستیێ خلاس بکەت و کوردستانەکا سەربەخۆ ئاڤابکەت ، شەر و رێکێن ب ترس و چوونا دەولەتێن بیانی ب سال ل چیان دا ما دیری کەس وکارو مال ئەڤە ھەمی ژبەر خاترا مە کوردان دکر دا ئازاد بژین ببینە وەلات و خودان دەولەت .

ــ ل سالا 1946ێ بارزانی نەمر بەژداریێ د دامەزراندنا "کومارا کوردستانێ " ل مھابادێ روژھەلاتا کوردستانێ دکەت ، و ھەر ل وێ سالێ دا بارزانی دگەل ھەژمارەکا سەرکردە و سیاسەت مەدارێن کورد بیروکا دامەزراندنا پارتا دیموکراتا کوردستانا عیراقێ دانا .

ــ ھندەك ژ گوتنێت "بارزانیێ نەمر":-

ـ " ئەزێ پشت راستم دێ سەرکەڤین بەلێ ئەز ژ وێ چەندێ دترسم کو ئەڤێن زحمەت کێشای و خەبات کری بھێنە ژبیر کرن ".

ــ "کەرکوکێ ئێك کوردیش تێدا نەمینیت ھەر کوردستانی یە ".

ــ " ئەڤە شەرەفەکا گەلەکا مەزنە کو وەکی پێشمەرگەیەکێ د شورەشا ئازادیێ دا بەژداربم ".

ــ " ئەم کورد گەلەکێ سەربەخوینە .... رازیش نابین کەسایەتیا کوردان بھێتە پێشێل کرن ".

ــ " ئەگەر کوردایەتی یا گران بیت ، غیانەت نەکرن یا ب ساناھی یە ".

ــ " ئەز ل برسان دا بمرم و ھەژارەکێ ژ برسێ رزگار بکەم ئەڤە مەزنترین شەرەفە بۆ من ".

ــ " ئەمێن دگەل حەقیێ دا دژی نەحەقیێ نە ، ئەمێن دگەل خێرێ دا دژی شەری نە ".