ئەگەر هەموو دیمەنە ئاساییەكانی بەرچاو لە مامەڵەكردنی كوردو كورد بەلاوە بنێین، هاوكات ناكۆكییە حزبییەكانیش لەنێوان ئەوانەی كە هاتوونەتە نێو گۆڕەپانەكەو نێوان ئەوانەی شەرعین سەبارەت بە بەرژەوەندییە تەسكەكانی هەموو لایەك، دیسان كێبڕكێ لەسەر ئەوەی كامەیان دەبێتە پێشەنگی لایەنەكان بۆ نوێنەرایەتیكردن و خزمەتكردنی دەرەوە و هەڵگرتنی ئەجیندا بۆ لایەنەكانی دیكە و خزانە نێو شەڕو ناكۆكی و ململانێ، دەربارەی هەندێ شت كە پەیوەندییان نییە بە ناوەڕۆكی كێشە نەتەوەیی و نیشتمانییەكانمان، ئەوا دوای ئەو هەموو شتانە دەبینین كە قەیرانی بزووتنەوەی نیشتمانیی كوردی سووریا كە لە سەرەتای سییەكانی سەدەی رابردوودا سەریهەڵداوەو تائێستاش درێژەی هەیە، بگرە هەر لە بزووتنەوەی (خۆیبوون) تا یەكەمین رێكخراوی حزبی (پ د ك س) تادەگات بەو قەیرانە ئاڵۆزەی لەئێستادا لەئارادایە، لەمەدا كورت دەكرێتەوە: ململانێ لەسەر شێواز و ناوەرۆكی پڕۆژەی نەتەوەیی-نیشتمانی، كە بە كردەنی و بەشێوەیەكی ئاشكرا لەوەتەی ساڵی 1965 دەستیپێكردو تائێستاش بەردەوامە، بە دەربڕینێكی دیكەی گشتگیری هەڵوێست لە پێناسەكردنی كورد و ناوچە رەسەنەكان و مافەكانیان و ئاستی رێزگرتنی كەسایەتییە سەربەخۆیەكەیان و شێوازەكانی خەبات و پێگەیان لەنێو كێشەی نیشتمانیی گشتیی سووریا، هاوكات سرووشتی پەیوەندییان لەگەڵ دراوسێكانی دیكەی كوردستان و چۆنێتیی چارەسەركردنی كێشەكانیان بە سازان لەگەڵ شەریكەكانیان لە وڵاتدا.
نامانەوێ زۆر دووربكەوینەوە، با لە خەباتگێڕ عەبدولڕەحمان ئاپۆوە دەست پێ بكەین كە بۆ ئازادبوون تێكۆشاوە، بۆ جاری هەزار دەركەوتووە لە بواری پاشكۆیەتی و هەڵگرتنی ئەجیندای لایەنەكانی دیكە، كە رەفتاری گرووپەكانی پەكەكەی سووریا، كە بە رووكەش قەوارەگەلێكی حزبی و مەدەنی و ئیدارین، بەڵام لە ناوەڕۆكدا سەربازی و دەمكوتكەرن لە زیندان و بەندیخانەكانیاندا، تیمەكانی تیرۆركردنن كە لەسەر پرەنسیپی جێبەجێبكەو گلەیی مەكە كاردەكەن. ئەوان لە رووی بەڕێوەبردنی سیاسی و پەیوەندیی كۆمەڵایەتی و شێوازی مامەڵەكردن لەگەڵ خەڵك و حزب و رەوتە رۆشنبیرییەكان، بە گوێرەی چەندین پێوەرو چەمكی پلان بۆ داڕێژراو كاردەكەن كە كۆنتڕۆڵی هەموو شتێك دەكات لەپشت پەردەوە كە كەس نازانێت سەرۆكەكانیان كێن، بڕیارەكانیان لەنێو چەندین ژووری لاوەكییەوە دەردەچن، بەڵام بڕیاری كۆتاییان لە سەرچاوەیەكی زۆر توندی مەركەزییەوە دەدرێت كە بریتییە لە ناوەندی (قەندیل) كە ئەویش لەلایەن موخابەراتی ئیقلیمییەوە هەڵدەسووڕێندرێت لە سەروویانەوە سووریاو ئێران، كە لە راستیدا بۆ پشتیوانیكردنی هیلالی مەزهەبی لە ناوچەكە هاتۆتەكایەوە، هەروەها بۆ بەرهەڵستیكردنی شۆڕشی سووریا و هەڵگرانی پڕۆژەی نەتەوەیی و نیشتمانیی كورد، لە سەروویانەوە ئەوانەی پابەندن بە بەرنامەی قوتابخانەی پێنجی ئاب، یان ئەوانەی پشتگیریی هەوڵەكانی ئێستای (بزاڤ) دەكەن بۆ بەستنی كۆنگرەی نیشتمانیی كوردیی سووریا لەپێناو هەنگاونان بۆ قۆناخێكی هەموو فاكتەرەكانی سەرلەنوێ بنیادنانەوەی بزووتنەوەكەمان، كە زۆر بەهێزەو خاڵییە لەنانەوەی فیتنەو ئاژاوەو گرەوكردن لەسەر ئەجێندای دوژمنان.
لە بوارێكی دیكەدا، لەسەر گرووپەكانی پەكەكەی سووریا پێویستە وەڵامی ئەو پرسیارە بدەنەوە، هاوپەیمانانی ئێوە لە ئەمریكییەكان ملیۆنان دۆلاریان تەرخانكردووە بۆ ئەو كەسەی شوێنی دیارترین سەركردەكەكانی حزبەكەتان لە قەندیل ئاشكرا بكات، پەیمانیشیان داوە كە هەموو گرووپ و میلیشیاكانی سەر بە رژێمی تاران لە سووریا دەربكەن، ئەوانەش دەگرێتەوە كە سەركردایەتیی ئێوە دەكەن، ئێوەش ئەو پەیوەندییەتان دووپات كردۆتەوەو پاشكۆیەتیی خۆتان بۆ ئایدیۆلۆجییەت و رێنماییەكانی دامەزرێنەر عەبدوڵا ئۆجەلان راگەیاندووە، كە خاوەنی ئەو تیۆرەیە كە لەگەڵ رژێمی ئەسەدی باوك لە سەری رێككەوتوون بەوەی كە گەلی كورد لە سووریا بوونی نییەو هیچ كێشەیەكیش بە ناوی كێشەی كوردی سووریا لە ئارادا نییە، لەو حاڵەتەدا كێشەی ئێوە لەگەڵ كوردی سووریا لە بوون و ماف و چارەنووسدایە، نەك لەگەڵ رژێم و توركیاو ئێران، ئەمە چارەسەر نابێت هەتا ئەگەر بگەڕێنەوە بۆ خاڵەكانی هەردوو رێككەوتننامەی هەولێرو دهۆك كە لەئێستادا پشتگوێ خراون، بەڵكو بەو پاشكۆیەتییەتان بۆ ئەو حزبەی كە بەرپرسانی نوێتان بە تیرۆریستی دادەنێن، هەروەها ملكەچیكردن بۆ ئیرادەی گەلی كورد بە گوێڕایەڵبوونی ئێوەو حزبەكان (ئەنەكەسی) بۆ بانگەوازەكەی لە قبووڵكردنی پێشەكی و ئەنجامەكانی كۆنگرەی نیشتمانیی كوردیی سووریا كە تاكە رێگەیە بۆ چارەسەركردنی قەیرانی بزووتنەوەكەمان، هەروەها رزگاركردنی ئێوەش.
زۆرینەی سەركردەی حزبەكان هەر یەك لە (تەڤدەم و ئەنەكەسە) تائێستا لە راگەیاندنەكانیاندا پڕۆژەی (بزاڤ) پشتگوێ دەخەن، بەڵام بەدواداچوون دەكەن بۆ ئەو بەیاننامانەی لە لیژنەكانی راوێژكاریی بەدواداچوون دەردەچن، هەروەها بۆ چالاكییەكانیان لە كۆبوونەوە داخراوەكانیان، هاوكات لە رێی راپۆرتی دامەزراوەكانیان، هەندێكی دیكە ناچار بوون لەگەڵ راوبۆچوونی شەقام بە ئەرێنی رێ بكەن، هەروەها بە قسەی شیرین سەبارەت بە كۆنگرەی كوردیی سووریا، وەڵامم بۆ ئەوانە لە ئێستاو دواتریش ئەوەیە كە لە كاتێكدا پەشیمان دەبنەوە كە دادتان نادات، بەڵام هەندێ لە نیشتمانپەروەران بە نیازێكی پاكەوە دەڵێن پڕۆژەی بزاڤ وەك ئەوانی دیكە سەرناگرێت، وەڵامیش ئەوەیە كە بەڵێ هەقتانە وریا بن، چونكە سەركردەی حزبەكان لەوەتەی هەشتاكانەوەو تائێستا بە هۆی چەوتی و دابەشبوون و پێشێلكاریی ئەمنی و پاشكۆیەتی بۆ ئەجیندای كەسانی دیكە، لەسەر نائومێدی و شكست رایانهێناون، بۆیە هەر لەگەڵ دەركەوتنی نۆبەرەكە، مەبەست پڕۆژەی (بزاڤ)ە، لەوەتەی چەند ساڵە، بە بابەتییەكەی و بە مێژووییەكەی، بۆیە دوای هەوڵەكانی تیۆری و پراكتیكیی زۆر و گفتوگۆی چڕ لەگەڵ پەیوەندیداران، دەتوانین تاریكی ببەزێنین و ئاستەنگەكان تێكبشكێنین، هەروەها بە پشتبەستن بە ئیرادەی گەلەكەمان و گوڕەی لاوان و چالاكوانان، لە ئافرەتان و پیاوان هەرگیز ناگەڕێینەوە دواوە، بۆ دیداری زیاتری راوێژكاری و فراوان و بەهێزكردنی لیژنەكانی بەدواداچوون لە هەر شوێنێكدا كە كوردی سووریای لێ بێت.
بزاڤ وەك بزاوتێكی فیكری و رۆشنبیریی ئازاد، پەیوەندیی شەفاف پەیڕەودەكات، لەگەڵ دیداری راوێژكاری لە ناوەوەو دەرەوەدا، گەلی كوردیش بنەمای زیندووی ئەو بزاڤەیە، هەروەك لە پڕۆژەكەیدا هاتووە هەوڵ نادات بۆ دابەشكردنی ئەركەكان لەگەڵ دەسەڵاتی ئەمری واقیعدا، یان تێكهەڵچوون لەگەڵ ئەوەی كە بانگەشە دەكات وەك تاكە نوێنەرایەتیكردنی شەرعیی نەتەوەیی، پشتیش دەبەستێت بە دیالۆگی راشكاو و راستەوخۆ لەگەڵ هەمووان و بەدوای ئەوەوە نییە كە رێككەوتننامەی ئیدارەدانی قەیرانەكە لەگەڵ حزبەكان واژۆ بكات، چونكە سەربەخۆ نییەو لەلایەن گرووپێكی خاوەن بەرژەوەندیی بە وەكالەت سەركردایەتی ناكرێت، بەڵكو تێدەكۆشێت بە هەموو هێزێكیەوە بۆ گەڕانەوە بۆ رەسەنایەتی و گێڕانەوەی شەرعییەت و دەسەڵات بۆ بزووتنەوەی نیشتمانیی كوردیی سووریا ئەویش بە بنیادنانەوەی وەك نوێنەرایەتیكردن و بەرنامەو پڕۆژەی نیشتمانیی نەتەوەیی، ئەم بزاڤە سەرچاوەی دوولایەنەیە، لە رووی رەسانەیەتیی مێژووییەوە لایەنە پرشنگدارەكانی لە خەباتی گەلەكەمان هەر لە(خۆیبوون)ەوە، هەروەها هەوڵەكانی دامەزرێنەرانی، سەرەتا لە ئەنجامدانی یەكەم كاری رێكخراوەیی، تا دەگاتە گۆڕانكارییەكانی كۆنفرانسی پێنجی ئاب لە پێناسەكردنەوەی بوون و ماف و رێبازەكە، هەروەها یەكگرتنەوە لەگەڵ پیرۆزترین شت كە بزاڤی لاوانی كورد پێشكەشیان كردووە لەمیانی شۆڕشی سووریادا. ئێمەش لەئێستادا بە ناوی بزاڤ لە سەرەتای تەواوكردنی قۆناخی دواترداین و لە سەردەمێكی تازەو شێوازە نائاساییەكاندا بە نەفەسێكی درێژەوە، ئەویش بە هەوڵی خۆبەخشی تەواوەوە، هەروەها بە بێ لایەنییەكی رەهاوە لە چوارچێوەی پرەنسیپی وەلا بۆ گەل و نیشتمان.
دوای دابەشبوون و هەرەسی بزووتنەوەكە لە بنەڕەتەوە بە هۆی یاخیبوونی حزبییەوە، بزاڤ وەك پڕۆژەیەكی ستراتیژیی ئایندەی تازە دەردەكەوێت، تێكەڵ دەبێت بە رەگ و ریشەی بزووتنەوەی كورد، لەبەر ئەوەی قەبارەی كاولبوون گەیشتۆتە ئەوپەڕی لووتكەوە، بۆیە بەپێی خواست و ئارەزوو رزگاربوون نایەتەدی، بەڵكو دەكەوێتە ژێر كاریگەریی چەندین مەرج و ئەنجامگەلێكی ئاڵۆزی سێ لایەنەی كوردی و نیشتمانی و كوردستانی، لە رووی پێگەیاندنی هەڵگرانی فاكتەری خودی لە بواری روونیی دیدگای تیۆری و گەڵاڵەكردنی بەرنامەی سیاسی و دابینكردنی سەركردایەتییەكی بەتوانا، بەڵام فاكتەری بابەتییانە وەك نەمانی ستەم و دابینكردنی ئاشتی و گۆڕانكاریی دیموكراسی و سازانی نێوان پێكهاتەكانی سووریا بەرامبەر رژێمی ئەلتەرناتیڤ و راستكردنەوەو بەهێزكردنی پەیوەندییە كوردستانییەكان.
ئێمەی كوردیش بە هەموو چین و توێژو رەوتەكانمانەوە بەرپرسیارین لە دابینكردنی مەرجەكانی یەكەمین فاكتەر، و بزاڤیش لەئێستادا ئامادەیە بۆ ئەنجامدانی دیداری راوێژكاری و دیالۆگ، تایبەت بە داڕشتنی پڕۆژەكە و هەڵبژاردنی لیژنەكانی بەدواداچوون لە هەموو شوێنێك كە كوردی سووریای لێ بێت، وەك ئامادەكاری بۆ بەستنی كۆنگرەی رزگاركاریی نیشتمانیی كوردیی سووریا، بەڵام فاكتەری دووەم ئەوەیان هەموو لایەك بەشێك لە پێداویستییەكانی سەركەوتنی دەكەوێتە ئەستۆ لەگەڵ هاوبەشانی دیكەی ناو سووریاو برایانی كوردستانی.
پێموانییە بزاڤیخوازان بیر لەوە بكەنەوە كە ئەوانی دیكە لە حزبەكان پەراوێز بخەن، لەپێناو ئەوەی كە پڕۆژەكانیان بسەلمێنن بە هاوكاری لەگەڵ سەرجەم گرووپە نیشتمانییە بێلایەنەكان و بزاوتی لاوان و نوێنەرانی رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی، كە لیژنەكانی بەدواداچوون تا ئەم كاتە بە تەواوی نەیانگرتوونەتەخۆ لەو شوێنانەی كوردی سووریایان لێیە لە ناوخۆو دەرەوەدا، ئەمەش تا ئەو كاتەی دەست بكەن بە ئەنجامدانی هەنگاوی پێویست بۆ بیناكردنەوەی بزووتنەوەكە، هەروەها دابینكردنی مەرجەكانی بەستنی كۆنگرەی نیشتمانیی كوردیی سووریا، بە مەزەندەی زیاتر ئەوان پێیان باشە لایەنگرانی حزبەكان بە یەك لەسەرسێ لە لیژنەی ئامادەكاریدا بەشداربن، هاوكات وەك ئەندامی كۆنگرە، بەڵام دیاردەی هەرەسی ئەو حزبانە وەك رۆڵ و دەسەڵات و كاریگەری و لەدەستدانی راستگۆیی سەركردەكانیان لەنێو ناوەندە نیشتمانییەكان، ئەوا بێ گومان ئاماژەیە بۆ هەنگاوهەڵێنانی خێراو تەواوكردنی پڕۆژەكە، بۆ رووبەڕووبوونەوەی تەحەدییەكان، وەك پێویستییەكی نەتەوەیی نیشتمانی، پێش ئەوەی ڤایرۆسی هەرەس لە حزبەكانەوە بگاتە گەل و دۆزەكەو بۆشایی كۆتایی بێتەئاراوە.