قەیرانا دارایی بو دەمێ جوار سالانە بەروکێن خەلک و حکومەتا هەرێما کوردستانێ گرتیە و کاریگەریەک زور نیگەتێف ل سەر رەوشا خەلکی و ئەدایێ حوکمەتێ کریە و پێلەک نەرازیبون و دەرکەفتن بەرەف وەلاتی دیف خودا ئینا ژبلی کو دیراتیا ناڤبەرا خەلک و حکومەتێ دیرتر ژێ هاتیە و باوەریا خەلک ب سوزێن حکومەتێ کێم ببو و هەتا رادەکێ زور.
ژ فاکتەرێن هەری سەرەکی یێن قەیرانا داراییا کو کوردستان ب هەمی کون و کوژیکێن خوەڤە ڤەگرتی ، ئیدارەدانا خراب یا سازیێن حکومەتێ بو ل دەمێ چەندین سالان هەر ژ سەرهلدانا نوتێ وەرە هەتا ۲٠۱٤ و سەر دا وەرە هەتا ئیرو ب ئەگەرێن نافخوی و دەرڤەی و هەڤرکیا توندا حزبی ب حوکمەکێ رەشید نەگەهشتین. هەروەسا ئەو وێرانی و نەبونا ژێرخان و سەرخانا ئابوری ل کوردستانێ و دەمێ هەشتێ سالێن حوکمێ بەغدا ژ وێرانیا بەردەوام چیێ دی رینەدا. هاتنا پێلەکا مەزن ژ ئاوارەیان ل دەرڤە و نافخویێ کوردستانێ بارێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ چەند قات ژێ کریە و گەلەک گرانکریە.هەروەسا داکەفتنا بهایێ پترولێ ل دەستپێکا قەیرانێ ل سالا ۲٠۱٤ . قوتکرنا قیتێ خەلکێ کوردستانێ ژ بال حکومەتا عیراقێ هندی دیتر گومەکە شێلی کر و قەیران گرانتر بو ..شەرێ داعشێ ل قەیرانێ کێم بو ئەو پلانێن هەی ژی بو دەرباز کرنا قەیرانێ ب ئەگەرێ هەبونا شەری حکومەتێ هەتا رادەکێ دەست ژێ بەردا ژ بەرکو پاراستنا خەلک و کوردستانێ بیە ئەولەویەت و هەمی چاڤ کەفتنە سەر شەرێ داعشێ کو هەتا نها ئەڤ مەترسیە ل کوردان ڤە نەبویە. سەرەرایێ چەندین فاکتەرێن دیتر ژی کو قەیران زێدەتر ئالوز کری حکومەتا هەرێما کوردستانێ هەتا رادەکێ باش بەردەوام بویە ل گرنگی دان ب پروسەیا چاکسازیێ د سازیێن حکومەتێ دا بو هندێ خەرجیێن حکومەتێ کێم بن و داهات ژی زێدە ببیت و ئەڤ قەیرانە ئیدی بەروکێن کوردستانیان بەر بدەت.
پشتی ریدانێن پار سال کو ب سەرێ کوردستانێ دا هاتی ژ ئەگەرێ خیانەتێ شازدێ ئوکتوبەرێ و ئەو هێرشا نەروایا هەمی ئالیانە بو سەر کوردستانێ ، گەف ئیدی بیە گەفا ژ ناڤبرنا کیانێ سیاسی یێ کوردستانێ و مەترسیەکە ل سەر ئابوری ب تنێ نەما . بەلئ خودایێ مەزن کوردستان ل شەرێ شەرکەر و خرابکەران پاراست و ئیدی کوردستان ل کوژیەک دیتر هاتە ئاسێ کرن و هەمی پێکول ئەو بون هەرێمەک بێزهەبیت هەمی شیانێن ویێن ئیکونومی و سیاسی و دبلوماسی و لەشکەری و ئەمنی و ئێنەرجی ل سنورێ هەرێمێ دەربازنەکەت و وەکی پارێزگەهەک باشور لێ بهێت وبێتە تەربییەت کرن کو چو جارێن دیتر پێنگاڤێن سەربەخویێ نەهاڤێژیت و پێکولا بهێزکرنێ نەکەت و پەیوەندیێن دبلوماسی ل گەل دەرڤە ڤەنەکەت ، بەلێ سوپاس بو خودایێ مەزن ئەڤ گەف و مەترسی و هێرش و دیتنە بو رەوشێ بەروڤاژی ژێ هاتن و کوردستانێ ب پشتەڤانیا خودایێ مەزن و خوەدی کێشەکا راست و رەوان و خوراگریا خەلکێ کوردستانێ و پێنگاڤێن سەرخو و واقع بینانەیێن حکومەتا هەرێما کوردستانێ ل دیف ریدانێ شازدێ ئوکتوبەرێ و تایبەت ئەو سیاسەتا سەروکێ حکومەتێ گرتیە بەر ئیدی کوردستان بویە خوەدیێ پێگەهێ خوە ل عیراق و دەرڤە دا و پێکول بەردەوامن کو ئیدی ب سیاسەتەک موکم هەبیت بو هندێ ئەوا ل پار سال دووبارە بوی نەهێتەف دووبارە کرن. دەربازکرنا گرێین دبلوماسی و سیاسی و ل هەڤهاتێنن دگەل عیراقێ و زڤرینەڤە و هاتنا مەزن کومپانیایێن جهیانی بو وەبەرهێبانێ ل کوردستانێ دەربازکرنا قەیرانێ نیزیکتر ژێ کریە و داخازا هەمی خەلکی یە کو شەڤ ب سەر روژێ بێنە کرن بو ژ رەهـ ڤە دەرئینانا ڤێ قەیرانا کو نەخوشی و گرانیا وێ هندی هاتنا داعشێ بو ژبەرکو خەلک ژ رەوشەک پری نەخوش دا دگەڤزاند بو دەمێ پتر ژ چوار سالان .
نها ل بلندترین ئاست دا ل حکومەتا هەرێما کوردستانێ دا دووپاتی ل سەر هندێ دئێتە کرن کو قەیرانا هەمە لایەبە ئەوا کوردستان ڤەگرتی ل ۲٠۱٤ وەرە هەتا نها گەلەک نەمایە دەرباز ببیت سەروکێ حکومەتێ نێچیرڤان بارزانی ل سەر ڤێ چەندێ راگەهاند کو ئیدی کێشا کوردستان ڤەگرتی بەرەف داویێ یە و پاشەروژەک گەش ل پێشیا کوردستانیا یە. ئەڤ گوتنە ب راستی ئەگەر ببیتە واقع دێناڤبەرا خەلک و حکومەتێ نیزیک کەت و خوشگوزەرانیێ بو وەلاتیان ڤەگەرێت و کوردستان دێ کەڤیتە سەر سکێ پێشکەفتنێ .
چو وەلاتەک نینە ل دونیایێ دا ریبریێ قەیرانێن ئابوری و سیاسی و هەمە جور نەبیت ، بەلێ درێژ بون و نەبونا رێکێن چارەسەریێ ل ڤی وەلاتی بو وی وەلاتی جوداهی دکەڤیتە قەیرانێ ل فاکتەر و چارەسەرئ و کاریگەریا خراب . ب پێنگاڤێن حکومەتا هەرێما کوردستانێ ل سەر ئاستێ دبلوماسی و لەشکەری دلخوشین و هیڤیا ڤەگەراندنا براتیا نافخویی ل ناڤبەرا هەمی ئالیێن کوردستانێ و نها نێچیرڤان بارزانی بەرپرسێ ڤێ دوسیێ یە و فەرە وەک نەمبەر وەن ب ڤی رولی رابیت و هەمی ئالیان ل ئێک مێز کومبکەت . د بیاڤی ئابوری دا ب راستی کوردستانی پێتڤی ب دەهان پێنگاب و پێکوک و پێنفاڤن بو دەربازکرنا ڤێ قوناغی کو ب دیتنا من سەدێ حەفتێ ل هەمی بیاڤان هاتیە گوهرین پشتی شازدێ ئوکتوبەرێ.