دھێتەگۆتن کەر گیانەوەرەک نەزانە، لێ ئەڤ گیانەوەرە جارەکا دیتر بسەر وی جھێ ناکەڤت یێ تێدا بزەحمەت بکەڤت و ئێشەک ژ کەس یان جە یان پرەکێ دیتبت، چ جار ژبیرناکت.
د پەرتووکا خۆ یا بناڤێ "کوردێن عێراقێ" (the Kurds of Iraq) ئۆفرا بێنگیۆ (Ofra Bengio)، جارەکا دیتر بیرا مە ل ھەمی وان تەحلی و زەحمەتا خەلکێ مە ل سەردەمێ رژێما سەدامێ گۆڕبگۆڕ دیتی، دئینت. سالێن ھەشتێیان "جەھنەما کوردان" دھێتەھژمارتن.
وێ رژێمێ نەک تنێ دوژمن، بەلکۆ کوردێ خزمەتا وی ژی بچاڤێ نەیار ددیت و ب سەدان ژ وان ل سێدارێ دان، و ژ وان ژی برایێ جەلال تالەبانی و گەلەک ژ ئەندامێن پارتا وی، لدەمەکی وان رۆژا ھەڤپەیمانی دگەل ھەبی. ئەوێت ئەڤرۆ پشتا خۆ ب یێت ئەڤرۆ ل بەغدایێ گرێداین نزانن ئەو ھەر ئەوێت دۆھینە بەس ناڤێت وان نەوەک ئێکن، بەلێ ھزر و دیتنا وان بۆ مە کوردستانیان ھەر ئەوە یا بەعسییا ھەبی، و بەلگە ژی رەفتارێن وانە دگەل مە.
دەمێ مرۆڤ ڤێ پەرتووکێ دخوینت، یاکۆ پشتا خۆ ب بەلگەنامەیێن بدەست ئەمریکییا کەتین گرێدای، تو دێ بێژی نە بەری ٢٠-٣٠ ساڵا، بەلکۆ دۆھی و پار و پێرارە. کا چەوا بۆ شکاندنا کوردا، و تێکنەچۆنا نەخشا "وەتەن عەرەبی" وەلاتێن عەربی پشتەڤانی لێدکر، و کا چەوا تورکیا ھاریکارییا وێ دکر، و چەوا بناڤێ ئایینی ئەنفال دکرن، و چەوا وان نەک تنێ سەرباز (جێش) و ئیستخباراتێت خوە تێگەھاندین، بەلکۆ (٢٥٠ ھزار) جەحشک یان "فەوجێن بەرگرییا نیشتمانی" ژی وەسا تێگەھاندبین کە " پێشمەرگە کافرن و دڤیا وەک کافر سەرەدەری دگەلدا بێتەکرن، و ھەر تشتێ وان، ھەتاکۆ ژنێت وان بۆ وان حەلالە".
ھەتاکۆ نۆکە و بەری چەند ھەیڤا ژی ھەمان ئەو ھەلسوکەفت ش وان میلیشییایا ھاتەدیتن، چ داعش و چ ئەوێت پشتی وان، ھێڕشی کوردستانێ کرین. د دیتنا واندا کوردستانی کافرن و بزاڤا ڤەقەتاندنا خۆ ژ ڤی "وەتەن عەرەبیێ" پیرۆز ددن، و پێدڤییە جیھانا ئیسلامی ل دژی ڤێ چەندێ بسەکنت.
دۆھی پێر کۆمکارا عەرەبی بۆ شەھیدبوونا چەند کەس شگەنجێن بێتاوانێت نەتەوێ نەعەرەبی ل فەلەستینی لسەر دەستێ سەربازێن تووندرۆیێن ئیسرائیلێ، وەکی سەدان جاران کۆمبووینە، لێ ھەر وێ کۆمکارا خۆدانا "ناڤەک گران و ھۆزەک وێران"، نە سالێت ھەشتییا و نە دۆھی و نە ئەڤرۆ، تنێ پێنج خولەکان ژی بۆ نەتەوێ کورد و سەدان ھزار شەھیدێن لسەر دەستێ وان ھاتینەکۆشتن، کۆمنەبین، و ئەڤە چ دگەھینیت؟
دەمێ مرۆڤ ڤێ پەرتووکێ دخوینیت دزانیتن یێ پشتا خوە ب نەتەوەیێن "وەتەن عەربی" و ھیڤی و قەنجییا وان گرێبدت، پالێ پویشییە، و ڤێجا نەخاسمە ئەوێت بزاڤا ئێکگرتنا ئێراقێ ددن. تاوان ژ ھندێ مەزنتر ھەیە تو وەسا ھزر بکی ئێکگرتنا وەلاتەکی ھند پیرۆزە دا تو ب ھزاران مرۆڤێن ناخوازن تێدا بژین بناڤێن ئایینی جینۆساید بکی و سەد و بیست مەلیۆن ژ وی نەتەوەی و مەلیارەک ژ وی ئایینی خۆ ل وێ حەشامەتا کۆشتییان بێدەنگ بکەن.
پەرتووک نیشانددت کا سیاسەتوان و دەمارگیرێن ناسیۆنالیستێن عەرەب ل بەغدایێ ھنگی و نۆکە بۆ ڤێ ھزرا خۆ ھەمی رێک و چەک و ھۆڤاتی ل کوردستانیان جەڕباندین، و یا ژ ھەمیا سەیرتر کوردە، یێ تێدا دلێ وی خوەشە د وەلاتەکی دا دێژیتن و چاڤێ وی ل مووچێ وێ و قەنجییا وێ یە، بەلێ ھەر بەر و دارەکا ڤێ ئاخێ خوینا شەھیدەکێ کوردستانێ ژ ھەمی ئایین و نەتەوەەکی یێ پێڤە و رحا وان شەھیدان ل ئەسمانی ژ وان سلە ئەوێن ژ بلی ئازادیێ و سەرخۆبوونێ خەیالەکا دیتر دکن، یاکۆ خاڤە و خۆدانێ وێ ھزرێ تنێ " پالێ پویشی" یە.
سەرچاوە: بینیغو، ڕوفرا (٢٠١٤): کُرد العراق: بناء دولە داخل دولە، گ.١، دار الساقی مع دار آراس للنشر، ڕربیل: اقلیم کوردستان العراق، ٤٣٢ ێ.
*پرۆفیسۆرێ ە. /بسپۆرێ سایکۆلۆژییا پەروەردەیی/ زانینگەھا زاخۆ