بجە ئینانا خەونا ژ مێژینەیا سەربەخویێ ( ٢) پێکولێن حکومەتا کوردستانێ بو سەربەخویێ:
August 18, 2017
وتار و بیروڕا
ئاڤاکرنا دەولەتێ پێتڤی ب زەمینەسازیەکا باش و کارەکێ مەزن و ئابورەکێ سەربەخو و سوپایەکێ خوەدی ھێز و تاکەکێ ھشیار و جڤاکەکێ موکم ھەیە . پشتی دامەزراندنا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ل سالا ١٩٩٢ھەتا ئیرو , دەھان سەرژێھەلی و سەرژووردایی ب سەرێ دەسەلاتداریا کوردی کەفتینە بەلێ کارکرن بو گەھشتن ب خەونا سەربەخویێ ھەر ل زھنیەتا گەلێ کورد دا بویە و کار بوھاتیەکرن . رێگریێن بەغدا بەردەوام بوینە ب ھەمی رێکەکێ ھەر ژ شەری ھەتا سزادانا سیاسی و ئابوری وەکی ئەوا ل سالا ٢٠١٤ حکومەتا عیراقێ بەرامبەر خەلکێ کوردستانێ گرتیە بەر ل قوتکرنا قویتێ خەلکێ کوردستانێ بەلێ سەربەخویێ ھەر ئارمانجا ئێکێ بویە یا خەلک و حکومەتا کوردستانێ . وەکی نێچیرڤان بارزانی سەروکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ دووپاتی ل سەر خەونا ژ مێژینەیا گەلێ کورد کری و راگەھاند ( ..کوردستان بەرھندێ ل عیراقێ جودانابیت کو بەغدا بودجێ کوردستانێ یان شایستێن -استحقاق -یێن کوردان نادەت , بەلکو سەربەخویا کوردستانێ ئامانجا کوردانە و چەندین سالە خەبات و شورەش و قوربانیدان شەھیدێن بو دای) . ڤی پرەنسیپێ سەرەکی یێ کارکرنا حکومەتا ھەرێمێ وەکریە کو بەردەوام حکومەت پێکولا ھندێ بکەت کو ل پاشە روژێ دا سەربەخویا تمام بدەست بینیت و سەربەخویی و ئاڤاکرنا دەولەتێ پێتڤی ب ھندەک پێگەھان ھەیە .
لێرەدا دێ پێکولێ کەم نیزیکی بیست خالا دیار بکەم کو حکومەتا ھەرێما کوردستانێ کار ل سەر کری بو ئاڤاکرنا دەولەتێ :
• بەردەوامی کارکرن بو ھندێ کوردستان خوەدیێ ئابورەکێ سەربەخو بیت بو ھندێ ل دەمێ دەولەت بونێ توشی مەترسیێ نەبیت .
• حکومەتا ھەرێما کوردستانێ و سەروک وەزیران بەردەوام ل کاری دا بوینە بو ھندێ کو پەیوەندیێن باش ل گەل ھەمی ئالیێن عیراقی و وەلاتێن جیھانی ھەبن .
• ئاڤاکرنا دام و دەزگەھێن حکومەی دیف ستاندەردێ جیھانی , دیف شیان و کاودانێن ھەی ل کوردستانێ و دەڤەرێ .
• حکومەتا ھەرێمێ بەردەوام ب ھاریکاریا نافخوی و دەرڤەی کار ل سەر نەھێلانا نەخوێندەواریێ کریە . وەکی سەروک وەزیران راگەھاندنێ رێژا نەخویندەواریێ داکەفتیە بو (١٥%) .
• بھێز ئێخستن و ئێکخستنا ھێزێن پێشمەرگەیێ کوردستانێ ل کارێن سەرەکی بویە , تایبەت پشتی دامەزراندنا چەند لیوایەکا و پرچەکرنا وان و راھێنان پێکرن . ھەروەسا ئەو رێکەفتناما ل گەل ھەفپەیمانا ھاتیە مورکرن بو دووبارە رێکخستنەڤا ھەیکەلێ ئیداریێ پێشمەرگەی .
• گرنگی دان ب بیاڤێ ساخلەمیێ و ئاڤاکرنا نەخوشخانێن مەزن و یێن ناڤەند و بچیک و ھەتا گەروک ژی و ڤەکرنا زانکو و پەیمانگەھێن تایبەت ب پزیشکی بیاڤێ ساخلەمیێ گەھشتیە ئاستەک دلخوشکەر ھەر چەندە پێتڤی ب زورترین خزمەتە .
• وەلات تایبەت ئەگەر وەکی کوردستانێ بیت کو ب ھەمی شیان خاندن و زانکو لێ ھاتینەدوورکرن , ب زانکویا پێش دکەڤن . دنھا دا و ھەمبەرکرن بەری سالا ١٩٩٢ دێ بینی جوداھیەک زور مەزن ھەیە و پتر ژ بیست زانکو ل کوردستانێ ھەنە .
• ئێک ژ کارێن ھەری سەرەکی یێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ پاراستنا تابلویێ پێکڤەژیانێ بویە ل کوردستانێ دا و داویی راپورتا وەزارەتا دەرڤەیا ئەمریکا دووپاتیێ ل سەر ھندێ دکەت کو کوردستان پارێزەریێ تابلویێ پێکڤە ژیانێ یە . ھەروەسا ل چەندین گوتارێن خوە دا سەروک وەزیران دووپاتی ل سەر پێکڤە ژیانێ کریە.
• حکومەتا ھەرێما کوردستانێ شیایە خوە بکەتە ھەفپەیمانێ وەلاتێن سەردەستێن جیھانێ و باشترین گروڤە ژی ڤەکرنا کونسلخانێن وەلاتێن ئەندامێن ھەردەمیە ل جڤاتا ئێمناھیێ و ھاتنا مەزنە کومپانیایێن جیھانیە بو کوردستانێ زێدەبارێ گەفێن بەغدا .
• دەڤەرا روژھەلاتا ناڤین بەردەوام ل بازنەیا کریزان دایە و حکومەتا ھەرێما کوردستانێ شیایە بەلانسێ پەیوەندیا ناڤبەرا تورکیا و ئیرانێ و سعودیێ رابگریت و . نەبیتە پشکەک ژ شەرێن تائیفی ل ناڤبەرا شیعە و سوننەیان ل عیراقێ و تەڤایا روژھەلاتا ناڤین.
• ژ سەرکەفتنێن حکومەتا ھەرێمێ بو دەمێ شیایی بەرێ سەدان رێکخراوێن جیھانی بەرێ وان بدەتە کوردستانێ کو ل بیاڤێن جودا جودا کاردکەن .
• دبیاڤێ جڤاکی دا پاراستنا مافێن ئافرەتێ ل ئەرکێن ھەری سەرەکی بویە یێن سەروکێ حکومەتێ و چەندین سالە کار دکەت بو ھندێ ئافرەت ب مافێن خوە بگەھیت.
• حکومەتا ھەرێما کوردستانێ پشتی بھارا عەرەبی ل سالا ٢٠١١ و سەرھلدانا شورەشێن عەرەبی و ھاتنا دەولەتا تیرورستی یا داعش بیە جھەکێ ئارام بو ئاوارە و پەنابەرا و و شیا ل سەر وێ کریزا ھەیی ل برینا بوجە و داکەفتنا بھایێ نەفتێ و شەرێ داعشێ, مێڤانداریا نیزیکی (٢) ملیون ئاواران بکەت .
• کوردستانا باشور ھەردەم بویە نیعمەتەک بو کوردێن پارچێن دیتر و حکومەتا ھەرێما کوردستانێ بەردەوام کار کریە کو کوردێن پارچێن دیتر ب حزبێن سیاسی و کەسایەتی و پەنابەر ھەمی کوردستانێ ب مالا خوە بھژمێرن . ژ بلی داخازیەکا بچوک یا حکومەتا ھەرێمێ ئەو ژی ئەوە کو فەرە ھەمی ئالیێن پارچێن دی دەرفەتێ ب لێدانا ئەزمونێ باشور ب وەلاتێن ھەفسی نەدەن.
• بەردەوام ل کوردستانێ ئەو پەیاما ئولی یا سەرکەفتی بویە و حکومەتێ پشتەڤانی لێکریە کو یا میانرەوە و دژی توندوتیژی و تیرورێ یە .
• پاراستنا ھەفرکیا سیاسی ل کوردستانێ ل کارێن ھەری پێشین بویە یێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ .
• وەک ئەرکەکێ ئەخلاقی و دبلوماسی حکومەتا ھەرێمێ بەردەوام بیانی پاراستینە و ل ٢٠٠٣ وەرە ھەتا نھا ئێک سەربازێ ھەفپەیمانا ل کوردستانێ نەبویە قوربانی ژ بلی ھندێ مەدەنی و دبلوماسی دپاراستیبوینە.
• ئازادیا راگەھاندنێ ل ھەمی بیاڤەکێ دا ھەیە و زورەک ژ دەزگەھێن راگەھاندنێ ھەتا سنورێن ئاسایشا نەتەوەی ژی دەربازکرینە.
حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ل سالا ١٩٩٢ و ھەتا نھا بەردەوام کار کریە و جھێ دەستخوشیێ یە و ل سەر راوەستیانێ یە . بەلێ گرنگە ھێشتا کار بێتە کرن بو ھندێ تاکێ کورد ل خوەشترین ژیان بژیت و ل پێشکەفتنا بەردەوام دابیت .