ژ ئەرک و کارێن ھەری پێشیێ یێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ھەر ژ دەستپێکا دامەزراندنا وێ و , تایبەت پشتی ڤان دەە سالێن داویێ حکومەتا ھەرێمێ گرنگی ب گەلەک مەلەفێن تایبەت دایە , بو ھندێ جڤاکێ کوردی بگەھیتە ئاستێ جڤاکێن وەلاتێن پێشکەفتی . گرنگی دان ب مافێن زاروک و ئافرەت و خوەدی پێتڤیێن تایبەت و قوتابی و لاوان و تەرخانکرنا شیانێن ماددی و مەعنەوەی ب رادەکێ زور کو ل سەرانسەرێ دەڤەرێ چو وەلاتەک ب ڤی ئاوایی نەھاتیە مەیدانا ھاریکاریکرنا ریکخراوێن سڤیل و ئێن جی ئو .
حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ب چەندین رێکێن تایبەت ھاریکاریا ڤان ریکخراوان کریە کو ھژمارەک مەزن پێک دئینن بەرامبەر ھژمارا خەلکێ کوردستانێ . ھندەک ژ وان رێکا :
١- ھاریکاریا دارایی , بو تپر بەرەف پێش چونا کارێ ریکخراوێن سڤیل ل ھەرێما کوردستانێ . ب سەدان ملیون دولار بەری قەیرانا دارایی بو ھاتنە سەرفکرن.
٢- دەرکرنا یاسایێن تایبەت ب کارکرنێ و رێک دان بو کارکرن ب رەنگەک ئازاد ل ھەمی کونجەکا وەلاتی و ڤەکرنا بارەگایا و دروستکرنا پەیوەندیا د گەل رێکخراوێن تایبەت مەند ل دەرڤە .
٣- ھەر کەس و ئالی و گروپەکێ پروژەک بیاڤێ خزمەتکرنا پرسێن ئافرەت و گەنج و زارویا ھەبیت , بێ دوو دلی ھاتیە قەبیل کرنا ژ ئالیێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ڤە .
ھەر کارێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ئەنجامدای تایبەت ل ڤان کاودانێن سەختێن ئابوری و سیاسی دا ئەرک بویە ژ بەرکو جڤاکێ ب سەدان سالا ل بن دەستی و داگیرکەریێ بیت بێگومان دێ ب دەھان ئاریشێن سیاسی و ئابوری و جڤاکی و کلتوری ھەبن . ھەر چەندی بو بکەی ل دەرحەقێ وان کێم و کورتیا دەرنا ئێی .
ھەردەم ریکخراوێن سڤیل جھێ کومبونا دەنگ و رەنگێن جودا بویە و ھەروەسا ل قوناغێن شورەشێ دا ھەتا نھا پرسێن نەتەوەی بێ چو فەرمان و پێشنیارەک بو ڤان رێکخراوا ھاتبیتە کرن , ئێکسەر ب ئەرکێ خوە رابوینە و کار ل سەر پرسێن نەتەوەی کریە . دیارکرنا (٢٥ئیلونا ) ئەڤ سالە وەک روژا ئەنجامدنا ریفراندومێ ژ ئالیێ سەروکێ ھەرێمێ و پرانیا پێکھات و ئالیێن سیاسی ڤە , ئەرکەک گشتی ل سەر گەلێ کورد و کوردستانیا دسەپینیت , ئەو ژی ب ھەڤرا کارکرن بو سەر ئێخستنا پرسا ریفراندومێ یە .
لێرەدا فەرە رێکخراوێن سڤیل ب ھەمی دەنگ و رەنگەک و خوەدیێ ھەر باگراوەند و ھزرەکا سیاسی و ئولی بن کار بکەن ل سەر :
• ھشیارکرنا کوردستانیا ب ھەمی تەخ و چینان ڤە . شروڤەکرنا ھوکارێن ئەنجامدانا ریفراندومێ و چاوانیا وێ و نمونێن وەکی وێ ل جیھانێ دا و رەشاتیا دیروکا عیراقێ بو کوردستانیان دیار بکەن .
• کارکرن ب خوبەخشی و پێشکێش کرنا کادرێ شارەزا ب کومسیونێ و حکومەتا ھەرێما کوردستانێ. ژ بەرکو بو دەمێ چەندین سال بو حکومەتێ دەرفەتەک باش بو رێکخراوێن جڤاکێ سڤیل ڤەکر بو کو پسپوریا ل بیاڤێن جودا جودا ب دەست بینن.
• ریکلام کرنا بو ریفراندومێ و سازکرنا پەنەلێن جورا و جور بو سیاسی و ئەکادیمی و دوستێن کوردان . بو روون کرنا سەروبەرا پرسا ریفراندومێ و دیر کرن ژ ب حزبی کرنا ریفراندومێ.
• کارکرن ل سەر راکێشانا پشتەڤانیا نێڤدەولەتی ب رێکا وان پەیوەندیێن کو رێکخراوێن جڤاکێ سڤیل ھەی ل گەل رێکخراوێن بیانی. لێرە دا فەرە بێتە گوتن زورەک ژ رێکخراوێن سڤیل پشتی شەرێ داعشێ پەیوەندیێن بەر فرەە ل گەل رێکخراوێن بیانی دروست کرنە و مفادار ژی بونە . دشیانا ڤان ریکخراوا دا ھەیە ھاریکاریا کوردستانێ بکەن تایبەت ل بیاڤێ پشتەڤانیا مەعنەوی و لوبی کرن بو پرسا کوردی تایبەت ریفراندوما سەربەخویێ .
• نیشان دانا کلتور و دیروکا و سەرھاتیێن گەلێ کورد ل داگیرکەریێ دا , گرنگە ئەرکێ ڤان رێکخراوا بیت ل دەرڤە و نافخویێ کوردستانێ.
ل داویێ دەمێ سەروکێ حکومەتا ھەرێمێ نێچیرڤان بارزانی پێشوازیێ ل (مەلالی یوسفزادە) ھەلگرا ناسناڤێ نوبلێ ل ھەولێرێ کری . بەحس ژ پرسێن جورا و جور تایبەت پرسێن ئافرەتا ھاتە کرن. پێشڤەچونەک زور گرنگە و بێگومان ھاتنا ڤێ کەسا خوەدی پێگەھەک مەزن دبیاڤێ مروڤی و تایبەت پرسێن ئافرەتا فەرە مفا ل ڤان پەیوەندیا ژی بێتە وەرگرتن ل گورەپانا نێڤدەولەتی دا .
پێشنیار دکەم کو حکومەتا ھەرێمێ تیمەک تایبەت پێک بینیت بو ھندێ کونتاکێ ل گەل ھەمی رێکخراوێن جڤاکێ سڤیل بکەن و کار ئاسانیێ بو بکەن بو ھندێ لێژنێن تایبەت پێک بینن ل ھەمی ریکخراوێن جڤاکێ سڤیل ب پسپوریێن جودا جودا ڤە.ھەروەسا ئەڤ ریکخراوە بێنە ئاراستەکرن بو بانگەشەیا ریفراندومێ ل دەڤەرێن رەسەنێن کوردستانی و عیراقا عەرەبی و وەلاتێن ھەفسی و نێڤدەولەتی و دگەل رێکخراوێنجیھانی.