دۆزی کۆرد لە نێو پێشهاتە سیاسیە هەنۆکیەکاندا
February 5, 2017
وتار و بیروڕا
شایانی باسە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە ناوچەی پڕ لە ئاشوب و واتە منطقة الفوضى بەناو بانگە هەر لەسەرەتای دروست بوونی دەوڵەتە نەتەوەییکان دوای ڕێککەوتننامە شۆمەکەی سایکس بیکۆ تا دەگاتە ئەمڕۆ دەڤەرەکەمان بە دەیان قەیرانی سیاسی مەزن دا گۆزەری کردووە چۆنکە سایکس ییکۆ بێ ئەوەی لێکۆڵێنەویێکی ورد بکات و لە سەر بنەمای مۆڕاڵی سیاسی و نەخشەی سیاسی ناوچەکە بکۆڕێت کۆمەڵێک ڕژیم و سەرکردەی دیکتانوری و توتالیتاری دروست کرد و سەپاندی ب سەر گەلانی ناوەچەکەدا لە پێناو پاراستن و بەد یهێنانی بەرژەوەندی خۆیان ئە مەش بووە هۆی چێبوونی ناسەقامگیری سیاسی و ئەمنی و کۆمەڵایەتی و قەیران دوای قەیرانی بەدوای خویدا هێنا وتا ئەمڕۆش قەیرانەکان بەردوامن و کۆتاییان پێنەهاتووە.
زۆرن ئەو نەتەوانەی ڕۆژهەڵاتی ناڤین کە هەتا ئەمڕۆ بێ دەوڵەتن ولە سەرۆی هەمۆشیانەوە نەتەوەی کورد کە نزیکەی چل ملیون کەسە و بێ دەوڵەتە ئەگەر بهاتبایە هەر ئەوکات سایکس بیکۆ دۆزی نەتەوەیی کوردی بە هەند ورگرتبا و قەوارەیێکی سیاسی سەربەخۆ بۆکورد بڕیاری لە سەر درابوایە بێگۆمان هەر ئە وکات هاوسەنگیەک لە ناوچەکەدا دە هاتە ئاراوە بەڵام جاوچنۆکی دەوڵەتە زلهێزەکان و ئەقلیەتی ناسیونالیستی عەرەبی و وتۆرکی و فارسی لە سەر بنەمای بەرژەوەندی هاوتەریب ێیتر هەرچی بەهایێکی مرۆڤایەتی بوو ژێر پێ خرا و لە هەمۆ لایکەوە پەلاماری نەتەوە بێ دەوڵەتەکان درا و کۆردیش پشکی شێری ئو پەلامارانەی بەرکەوت لە هەمۆ لایێکەوە و ئەوەی کە ئەمڕۆ دە بینین دەرکەوتەی ئەو ڕێککەوتنام شۆمەی سایکس بیکۆیە کە تاکۆ ێیستا و بو داهاتۆش نەک هەر ئاسەوارەکانی خۆی بە جێهێشتووە بەڵکۆ چەندین قەیرانی دیکەش بە دوای خویدا دە هێنێت و باجە گەورەکەش هەر گەلانی ستەمدیدە و غەدر لێکراوی ناوچەکە دەبێ بیدەن.
زۆر کەس لەوانەیە بپرسێت ڕێکخراوێکی تیرورستی وکۆ داعش چۆن ئەوها بە خێرایی گەشەی کردۆ ودەوڵەتی خەلافەتی ێیسلامی ڕاگەیاند لە عیڕاق و شام؟ وەڵامەکەی زور ڕۆن و ئاشکرایە ئەویش بریتیە لەوەی کە زەمینەی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئیدۆلوژی حزوری هەبووە بۆ گەشە کردن و پەرەسەندنی تیرور بە خێرایی چونکە ئەقڵیەتی سیاسی دیکتاتوری و ڕەگەزپەرستی هاوتەریبە لە گەڵ هەر چەشنەبیرێکی تۆند ئاژوو لێرەوەیە هەردۆ لا یەکیان گرتوو و ێیستاش هەڕەشەی گەورەن لە سەر ئاشتی و ئاسایشی جیهانی بۆیە پێویستە کۆمەڵگای نێودوڵەتی ئەم هەڕەشەیە گەورەیە بە شێوەیلکی لۆژیکی و لە سەر بنەمایێکی ئه قڵانی لێکۆڵینەوەی بۆ بکات و بە باشی هەمۆ ڕەهەندەکانی لێک بداتەوە و و هاوپەیمانە ڕاستقینەکانی خۆی جیا بکاتەوە لەگەڵ هەمۆ ئەو لایەنانە ی کە ئەمڕۆ بۆنەتە مەنرسی لە سەر مرۆڤایەتی بە شێوەی ڕاستەوخو یان ناڕاستەخۆ.
لە کۆتایی دا هەروەک لە سەرەوە دا ئاماژەم پێداوە بە هەند وەرگرتنی پێگەی سیاسی کۆرد لە ناوچەکە بە تایبەت بۆ قوناغی ێیستا وەک هەستیاترینی قۆناغەکان سەقامگیری سیاسی و ئەمنی و کۆمەڵایەتی لێدەکەولتەوە چۆنکە کۆرد لە شەڕی دژی تیروردا لە لایێک و لە ڕۆی پێکەوە ژیانی ئایینی و نەتەوەیی و سیاسی و مەزهەبی لە لایێکی تر و لە سەرۆی هەمۆ شیانەوە ئاڵسایش و ئارامی هەرێمی کوردستان لە ژێر سایەی حۆکمڕانی سەرۆک بارزانی دا کە بووە بە پەناگەیێکی ئارام بۆ هەمۆ ئایین و ئایینزا و نەتەوە و مازهەبە جیاوازەکان بۆیە پێویستە کۆرد پشتگیری بکرێت لە لایەن کومەڵگای نێودوڵەتیەوە بۆ ڕاگەیاندنی دەوڵەتێکی ساربەخۆ بەخۆی چۆنکە تاکە فاکتەری سەقامگیری سیاسی و ئەمنی و کۆمەڵایەتیە کە دەتوانێت ڕۆڵی سەرەکی بگێڕێت و بەسەر تیرورزیمدا زاڵ بێت.