تا تارماییی هەڕەشەیەك دەڕەوێتەوە، یەكێكی تر بگرە چەندانی تر لە شوێنیدا دەردەكەونەوە. دوایین تارماییی هەڕەشە، بەڕێكردنی داود ئۆغلووە بەو شێوەیەی دەیبینین لە سەرۆكایەتیی حكوومەت و حزبی دەسەڵات لە توركیەدا. دەركەوت هەموو رێیەك دەچێتەوە بانە و هەموو سەرۆكێك لەم ناوچە مردوو مراوەدا، یەك پلانی هەیە ئەویش گەیینە بە پلەی خوایەتی. هەواڵی بەڕێكردنی داود ئۆغلوو دنیای راچڵكاند لەو خەوەی، كە رەنگە ژیگەی رۆهەڵاتیش بۆ دیمۆكراسی بشێ. داود ئۆغلوو خۆیشی بەو زانیارییەلە داچڵەكی، كە دەریان خست هەموو جووڵەیەكی ئەو، بگرە هەموو منگە و چرپەیەكی، لە رۆژی یەكەمەوە لەلایەن سەرۆك و هاوەڵی گیانی بە گیانیوە لە بن چاوەدێریدا بووە و چركە بە چركە تۆماری كردووە. ئیتر دوو پێی هەبوو، وەك دەڵێن كردی بە چوار لە پێناو رزگاركردنی پێستەی سەردا، هەرچەندە پێستەی سەریش رزگاری نابێت ئەگەر هەرچی چەوتی و چەوێڵییەكی لە سەرەتاوە حكوومەتی توركیە هەیبووە لە ئاست كێشەی سووریەدا گشتی بخاتە ئەستۆی داود ئۆغلوو بە كەواندنی باڵەفڕە رووسییەكەشەوە.
كەواتە یەكەم خاڵ لە هونەری بوون بە دیكتاتۆردا سەركەوتنە بە پەیژەی شانی هاوەڵەیلی خەباتدا و ئینجا لێ هەڵگەڕانەوەیان. پێش هەڵگەڕانەوە لە داود ئۆغلوو، ئەردۆغان لە عەبدوڵا گول هەڵگەڕایەوە، دوای ئەوە لە فەتحوڵا گولەن. سەدام حوسێن دوای سێزدە رۆژ لە هەڵگێڕانەوە سەربازییەكەی حەڤدەی تەمووزی شێست و هەشت، لە هاوڕێیەلی خۆی هەڵگەڕایەوە و بە یەك تەتەڵە لە سیی تەمووزدا لەناوی بردن. دوای یازدە ساڵ لە ئەحمەد حەسەن ئەلبەكری هاوڕێی تەمەن بای دایەوە. خاڵی دووەمین لە هونەری دیكتاتۆریدا ئەوەیە بەرەیەك بكەیتەوە لەگەڵ لایەنەیلی جیاجیادا و بكەویتە دانوستاندنی دیپلۆماسییانە و كاری هەرەوەزی لەگەڵیاندا بۆ ئەوەی دیمۆكراسی بكەیتە رووبەندێك رووی خۆتی لە پشت بشاریتەوە. سەدام حوسێن لە 1970دا لەگەڵ كورد رێك كەوت، ئەوجا لەگەڵ حزبی شیوعیدا كەوتە یەك بەرەی سیاسیوە، پاشان هەڵگەڕایەوە و ئەوەی نەبووە و نەشیاوە لە مێژوودا بەسەری هەردوولایدا هێنا. ئەردۆغان لەگەڵ كورددا كەوتە دانوستاندن، سیاسەتی بوونەوەی راگەیاند و هەموو رۆژ باسی سەبەتەیەكی تازەی لە مافەیلی كورد دەكرد. ئێستە نە سیاسەتی بوونەوە ماوە، نە پاكێج و سەبەتەی دیمۆكراسی ناویان لە كوولەكەی تەڕدا دێت، لە جێی ئەواندا هەڕەشەی لەناوبردن، بگرە بە كردەوەیی شەڕی لەناوبردنی كورد دەستی پێ كردووە.
خاڵێكی تر لە هونەری بوون بە دیكتاتۆردا، میدیای سەربەخۆیە. لە عێراقی دوای ساڵی حەفتای سەتەی رابردوودا، رۆژنامەكاریی سەربەخۆ كەمێك گەشایەوە هەرچەندە وڵاتەكە خۆی خاوەنی تاقیكردنەوەیەك نەبوو لەم بوارەدا. لە باری توركیەدا تەواو پێچەوانەیە، لە لایەكەوە میدیای سەربەخۆ سەبارەت بە شۆڕشی تەكنیكیوە هەر بۆ خۆی لە جڵەو دەرچووە، لە لایەكی تریشەوە توركیە وڵاتێكە تاقیكردنەوەی باشی هەیە لەچاو هەر وڵاتێكی تری ناوچەكەدا، بەڵام ئەوەی ئێستە ئەردۆغان لە ئاست میدیای سەربەخۆدا دەیكا، هەموو دنیای هێناوەتە دەنگ. پێش چەند حەوتووێك سەرنووسیاری رۆژنامەیەك جگە لەوەی دادگە پێنج ساڵی بۆ بڕیبووەوە، لە بەردەمی كۆچكی دادوەریدا شەبیحەیەك دایە بەر دەمانچە. رۆژنامەی (زەمان) بە بڕیاری دادگە لە دەرچوون كەوت، ئێستە لە تۆراوگەی ئەڵمانیادا دەستی بە دەرچوون كردووەتەوە. سەیرتر ئەوەیە ئەم پیاوە بە دوای ئەو خەیاڵە كەوتووە رێ لە تۆڕەیلی رایەڵی كۆمەڵایەتی بگرێ و چەند جارێكیش هەوڵی بۆ داوە.
خاڵێكی تر لە هونەرەكەدا ئەوەیە دادگە بە سەربەخۆیی نەمێنێ و ببێت بە بەشێك لە سیستەمی سیاسی. لەبەرئەوەی ئەمە خاڵێكی زۆر گرینگە، ئەردۆغان لە رۆژی یەكەمەوە خەریكی دەسكاری بووە لە سیستەمی دادوەریدا و تا رادەیەكی باشیش تێیدا سەر كەوتووە. پلەیەكی تر لە پەیژەی دیكتاتۆریدا، ئەوەیە كەسانی پسپۆڕ و شارەزا لە خۆی كۆ بكاتەوە و تا كاری پێیانە بیانلاوێنێتەوە، كاریشی نەما یان تەخوین یان دوورخستنەوە. تاریق عەزیز لە عێراقدا نموونەی وەستایەك بوو لە بواری دیپلۆماسیدا، كەسایەتییەكی وەشاوە و باشترین دانوستاندنی بۆ چەوتترین سەرۆك دەكرد. لە سووریەدا فاروق ئەلشەرع و وەلید ئەلموعەلیم نموونەی بەرچاون. لە لای ئەردۆغاندا، داود ئۆغلوو وەك بابایەكی ئەكادیمیك جوانترین رواڵەتی دا بە سیاسەتی توركیە لە: تێزی سفر كێشە لەگەڵ هاوسێیەل و ئەم چەند رۆژەی دواییش لە پرسی بە ئەندامبوون لە یەكەتیی ئەوروپەدا. هەردووكیشیان دوو رواڵەتی درۆینانەن بۆ سیاسەتی ئیخوانكارییانەی ئەردۆغان، كە هەموو دنیای بەلاوە فشەیە.
خاڵی دوایی و هەرە گرینگ لە پلیكانەكەدا ئەوەیە دیكتاتۆر راگەیاندنی پێویستە. لە عێراقی سەدام حوسێندا راگەیاندن كاراترین چەك بوو بۆ رەش بەسپیكردن. راوێژكارێكی عەبدوڵا گولی سەركۆماری پێشووی توركیە بەر لە چەند رۆژێك لە دیمانەیەكی رۆژنامەی جمهووریەتدا ئاماژەی بە سوپایەك رۆژنامەنووسی كرێگرتە كرد، كە ئەردۆغان كرێیان دەدا. ئەمەش هەر تاقیكردنەوەكەی سەدام و قەزافی و بنعەلی و حافز ئەسەدە لەگەڵ راگەیاندندا: ملیشیایەك لە بەندبێژ و چاوەش و تەپڵكوت و چەرخەچی و دەسرۆك خولێنەوە و سووڕ لێدەر و چەورە و لۆتی و خوبزە و رەقاس و كوسكێش و چەلاوخۆر و مل لە موو باریكتر و ماستاوساردكەرەوە و سەحاف و شەریف شەحاتە و شەبیحە و باڵتەوەشێن.
بەڵام سەركەوتن لە بواری میدیاییدا بۆ هیچ لایەنێك مسۆگەر و دەستەبەر نییە تەنانەت بۆ دەسەڵاتێكی دیكتاتۆرییانەی واش، كە گەورەترین لەشكری هەبێ لەوانەی ئاماژەمان پێ دان. هۆی سەرنەكەوتنیش دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی دیكتاتۆر بۆ خۆی كارەساتێكی وایە ژیانی داكاسان و تەناهی بە دوای خۆیدا ناهێنێ تاوەكو هەر وتارێكی، كە هەیبێ راگەیاندن بە سانایی بۆی ساغ بكاتەوە. ژانەسەری دیكتاتۆر بۆ وڵاتەكەی بە هیچ میدیایەك نایەتە چارەسەركردن.
ئاوری شەڕ لە سووریەدا وا بەرەو كوژانەوە دەچێ، هیوایەكی زۆریش هەیە دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و سووریە لەناو بچێ، بەڵام تا تارماییی هەڕەشەیەك دەڕوات، لە شوێنیدا نەك یەكێكی تر بگرە چەندانی تر پەیدا دەبنەوە. خەیاڵی بە خوایەتی گەیین لای سەركۆماری توركیە و لەم بنەپاڵەی هەرێمی كوردستاندا هەڕەشەیەكە خۆسازدانی دەوێ بۆ مامەڵە لەگەڵدا كردنی، بە تایبەتیش، كە هەرێمێكی ماندووە لەم چەند ساڵەی دواییدا.