تاراخەلیل و پۆرترێت
ئا/ تاریق كارێزی
بۆ قوتابیان لە ناوەندەكانی ئەكادیمیدا، هەروەها بۆ ئارەزوومەندانی هونەری نیگاركێشان و پەیكەرسازی، یان شێوەكاری بە گشتی، هونەری پۆرترێت بنەمایەكی گرنگە بۆ ئاوێتە بوون لەگەڵ هونەرەكانی دیدەیی. دوای ئەوەی هونەرمەند دەكەوێتە سەر رێچكەی كار و ئەفراندنیش، پۆرترێت وەك شەقڵێكی ناوازە لە زۆربەی لق و چڵەكانی هونەری شێوەكاری (دیدەیی)دا، وەك لایەنێكی ستاتیكا و واتا و تەكنیك، لێی دەڕواندرێت. پۆرترێت لە پەیكەر و نیگار و وێنەی فۆتۆگراف و گرتەی درامیدا، توخمێكی كاریگەرە بۆ بەرجەستە كردنی جوانی و واتا، قسە كردن بە ئیماژ و زمانی هێما. سیمای دەموچاوی مرۆڤ جیهانێكی زۆر ورد و قووڵە و كەرەستەیەكی لەبننەهاتووی هونەری پۆرترێتە.
تارا خەلیل وەك خانمە شێوەكارێكی كەركووك، ئەزموونێكی لە هونەری پۆرترێتدا پێشكەش كردووە و گەشتە مەشقێكی لە نێو ئەم جۆرە هونەرەدا كردووە. هونەری پۆرترێت تا ئەندازەیەكی زۆر توانا و بڕستی هونەرییانەی نیگاركێش دەخاتە روو. هونەرمەند لە دروست كردنی پۆرترێتدا بەرحوكمی دوو مەرجە.
یەك: ئەو وێنەی فیگەرێك دروست دەكاتەوە كە هەیە، ئەو فیگەرەش كەسایەتییەكە و سیماكانی بە وردی چ بە دیتنی راستەوخۆ، چ بە وێنە، یان لە شاشەوە لەبەر زەین و چاوی خەڵكدایە. ئیدی دروستكردنی پۆرترێتێك بۆ ئەم جۆرە كەسایەتییە، وابەستەیە بە پێكهاتەی ئەندازەیی دیارترین سیمای كەسەكەوە، كە دەموچاویەتی، بەم جۆرە هونەرمەند ناتوانێ مانۆر بكات و فەنتازیا بنوێنێ، مەگەر بە ئەندازەیەكی فرە بچووك و بەرتەسك. لەم جۆرە مەشقەی هونەردا، توانای ئەكادیمییانەی هونەرمەند لە مەحەك دەدرێت.
دوو: دەست و پەنجەی هونەرمەند، لێدانی دڵ و خرۆشانی هەست و هۆشی، بەرحوكمی دۆخێكی ئۆرگانین، هەرگیز وەك ئامێری كامیرا نییە تا شت دەقاودەق و بێ گیان بگوازێتەوە، بەڵكوو ساتەوەختی كێشان و گەڵاڵەكردنی پۆرترێتەكە لە رووی شوێن و كاتەوە و هەروەها باری دەروون و بیركردنەوەی هونەرمەند لە ساتەوەختی بڕیاردان و پاشان دەست پێ كردنی پۆرترێتەكە، هەموو ئەمانە نەخشی كاریگەریان لە شێوەی گەڵاڵە بوونی بەرهەمەكە دەبێت. بۆیە هیچ كاتێك چاوەڕوان ناكرێت هونەرمەند بۆ خۆی بتوانێ پۆرترێتێك بە هەمان شێوە دووبارە بكاتەوە. ئەمەش رازی هونەرە.
لە بەر رۆشنایی ئەو دوو مەرجە، تارای هونەرمەند پۆرترێتی چەندین كەسایەتیی كێشاوە (شێركۆ بێكەس، مەزهەری خالقی، عەباسی كەمەندی، قوبادی جەلیل زادە، شێرزاد هەینی، مان ئەحمەد...هتد)، ئەمانە تێكڕا ئەدیب و هونەرمەندی دیاری كوردستانن، لە پاڵ ئەوانیش، پۆرترێتی خەڵكانی دیكەی كێشاوە، ژن و پیاو و منداڵ، كە لە لای خەڵك نەناسراون، بەڵام لە لای تارا خەلیل كەسایەتین و مایەی سەرنجن، بۆیە ئەو بە كارامەیی و توانای پێشەییانەی خۆی پۆرترێتی بۆ كێشاون.
لە كێشانی پۆرترێتدا، تارا خەلیل كەرەستەی هەمەجۆری بەكار هێناوە (رۆنڕەنگ، ئاوڕەنگ، مەرەكەب، قەڵەمی دار) وردی لە گواستنەوەی پێكهاتەی شافیگەر، سیمای سەرەكیی هونەری پۆرترێتە. پۆرترێت جوانی و تەلیسمێكی جیاواز دەنوێنێت. لە لایەك هونەرمەند وابەستە بە فۆرم و پێكهاتەیەكی دیاری كراوە كە ناتوانێ لێی لا بدات، لە لایەكی دیكەوە ئەو لە هەڵبژاردنی دۆخی ئەو فۆرم و پێكهاتەیەدا لە كات و شوێنێكی دیاریكراو و لە نێو كەش و ژینگەیەكی دیاریكراودا، ئەو دەرفەتەی پێ دەدات، كە بەرهەمێكی نایاب پێشكەش بكات.
