لە نۆیەمین پیشانگای تایبەتیی خۆیدا، ئەگەرچی (سامان ئەبووبەكر) ناوی لە تابلۆكانی نەنابوو، بەڵام تێكڕای تابلۆكانی تراژیدیای نەتەوەیەكیان دەگێڕایەوە. كورد، ئەو نەتەوەیەی خاك و خەڵكەكەی دابەش كراوە، هەمیشە لە دۆخی بەرگری و بەرەنگاربوونەوەی داگیركەرانی وڵات و زەوتكەرانی ئازادییەكەیدایە، داگیركەرانیش زۆر بە دژواری، نامرۆڤانە و رەقتر لە بەرد و شاخ، بە ئاگر و ئاسن، بە شاڵاوی مەرگ، بەرسڤی خواست و داوای رەوای ئەم نەتەوە ئازادیخوازە دەدەنەوە.

ئامادەكردنی/تاریق كارێزی

تابلۆكانی ئەم پیشانگایە بە چڕی نموونە وێنای زنجیرەیەك تەڤكوژییان خستەڕوو، ئەو تەڤكوژییانە بە ناونیشانی جۆربەجۆر كۆكوشتنی نەتەوەیەكیان بە رەوا زانیوە، ئەو نەتەوەیەی دەنگی بەرهەڵستی و ناڕەزایی هەمبەر بە زەوتكردنی خاك و ئازادییەكەی هەڵبڕیوە. بە درێژایی سەدەی بیستەم نەتەوەی كورد لە هەر چوار كەناری وڵاتەكەیدا، بەرەوڕووی كۆكوژی كراوەتەوە، مەرگباران كراوە و داگیركەران زۆر زبر و توند و تیژ و یەكجار دڵڕەقانە بەربوونەتە گیانی كورد، تراژیدیای سامناك بە سەر ئەو گەلەدا هاتووە، تەنیا لەبەر ئەوەی داوای ئازادی و مافی ژیانێكی سەربەستانەی كردووە. ئەمە چ سەمەرە و تراژیدیایەكە، مرۆڤ لە زێد و نێوماڵی خۆی بچەوسێنیتەوە و بە ئاگر و ئاسن ئازادیی لێ زەوت بكات، یان زیندەبەچاڵ و قڕی بكات؟
ئەو زنجیرە تراژیدیا دژوارەی لە سەدەی بیستەمدا بە سەر كورددا هات، ویژدانی سامان ئەبووبەكری لە ناخەوە هەژاندووە، هەست و نەستی ئەویان زۆر بە قووڵی هێناوەتە جۆش، لە ئاست ئەو خرۆشانە سەختەی گیان و دەروونی ئەم هونەرمەندەی تەنیوەتەوە، دەستی بۆ كەرەستەی پیشەكەی خۆی بردووە، بە ئازار و ژانێكی زۆرەوە، تابلۆی نەخشاندووە، هەموو تابلۆكان باسی قوربانییانی ئەنفال، گۆڕی بە كۆمەڵ، مەرگەساتی شنگال دەكەن. ئێمە تەنیا لە ئاست یەك تابلۆی ئەو پیشانگایە هەڵوەستە دەكەین، كە تایبەتە بە گرتەیەكی ئەو مەرگەساتەی لە شنگال بەرۆكی كوردی ئێزدیی گرت.
دۆڵی دۆزەخ، دەكرێ ئەمە ناوی تابلۆكە بێت، هونەر بە دیوێكدا داستانە، بەدیوەكی دیكەشدا گێڕانەوەی داستانە، جا چ تراژیدی بێت، یان كۆمیدی تا دەگاتە ئەڤینداری. لێرەدا سامان بە تۆماركردنەوەی داستانێك، ئێمە دەباتە شیوێكی بناری رۆژاوای چیای شنگال، دەیان هەزار كورد لە پەیڕەوانی ئایینی ئێزدی دوای ئەوەی پەنایان بردە بەر چیاكە، بۆ تێپەڕین و دەرباز بوونیان لە لایەن جەنگاوەرانی كوردەوە دەروازەیەكیان بۆ دەكرێتەوە، ئەو كوردانەی پەنایان بردبووە بەر بەژنی چیای شنگال، چیاش ئەوانی لە دەستی رەشی داعش پاراستبوو، رێی بەرەو رۆژاڤای كوردستانیان بۆ كرایەوە، ئیدی لافاوی مرۆڤ لە هەردوو رەگەز و لە تەمەنی هەمەجۆردا، بە شیوێكدا دێتە خوارێ و روو لە دەڤەرێكی ئارامتری كوردستان دەكات.
ئەو تابلۆیانەی ناوبانگی جیهانییان پەیدا كردووە، ئەوانەن كە بوونەتە سیمبوڵی وەرچەرخان، یان راچەنین و وەئاگا هاتنەوەی مرۆڤەكان (چ تاك بن، یان جڤاك). بۆ نموونە، گۆرنیكا (Guernica) دیواربەندێكی هونەرمەندی ئیسپانی (پابلۆ پیكاسۆ)یە دەربارەی بۆردوومانكردنی شارۆچكەی گۆرنیكا لەلایەن فڕۆكەی ئەڵمانی و ئیتالییەوە نەخشێندراوە، ئەو تابلۆیە گەشتێكی بە جیهاندا كرد و ناوبانگی پەیدا كرد، بوو بە پێناسەی ریسواكردنی جەنگ و كاولكاری، بە هەمان شێوە تابلۆی ئازادیی گەل بەڕێوە دەبات (La Libert guidant le peuple) كە هونەرمەندی فەرەنسی (لیۆجین دیلاكروا) بۆ یادی شۆڕشی فەرەنسا كێشاویەتی، لەو تابلۆیەدا خوداوەندی ئازادی لە شێوەی ئافرەتێكی دووگیان ئاڵای شۆڕش (ئاڵای نەتەوەیی فەرەنسا)ی بە دەستەوە گرتووە و رابەرایەتیی گەل بەرەو ئازادی دەكات، ئەم تابلۆیە هێمایەكی كۆماری و دیموكراسییە.
ئەو مەرگەسات و تراژیدیا و دۆزەخانەی بە دەستی دەوڵەتانی دراوسێ و داگیركەری كوردستان بە سەر نەتەوەی كورددا هاتوون، هاوشانی ئەوانەن و بگرە دژواتریشن لەوەی بە سەر گەلانی دیكەدا هاتووە. پرسیار لێرەدا ئەوەیە: لەبەر چی تاكوو ئێستا كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و نەتەوەكانی یەكگرتوو هەڵوێستێكی ئەوتۆ نانوێنن بۆ پاراستنی نەتەوەیەك كە یەك سەدە زیاترە لە لایەن نەتەوەكانی دراوسێیەوە هەڕەشەی سڕینەوەی لە سەرە؟ شاڵاوە دژوارەكەی داعش بۆ سەر شنگال كە نزیكەی نیوملیۆن كوردی كردە ئامانج، كامیرای میدیای جیهان گواستییەوە، كەچی تا ئێستا لە ئاستی نێودەوڵەتیدا شتێكی ئەوتۆ بۆ پاراستنی خەڵكی شنگال لە هەڕەشەی كۆمەڵكوژی نەكراوە، ئەوان تا ئێستا پتر لە 70 فەرمانی قڕ كردنیان دەرهەق كراوە، هێشتاش هەڕەشەی قڕ كردنیان لێ دەكرێت.
تۆ بڵێی ئێمە نەزانین بۆ برینی جەستە و زامی رۆحمان هاوار بكەین؟ یان ئەوەتا جیهان لە دەنگ و زمانی ئێمە تێ ناگات و بە برینی ساڕێژ نەبووی ئێمە ئاشنا نییە؟ ئەوەتا سامان ئەبووبەكر بە زمانی بەرزی هونەری دیدەیی روون و رەوان دەنگی نەتەوەیەكی هەڵبڕیوە، هاواری گەلێكی بە زمانی هونەر گەڵاڵە كردووە، بۆ ناكرێ لێی تێ بگەن؟