تاریق كارێزی
ئەزموونی چەند ساڵەی سامان ئەبووبەكر (كەركووك- 1968)، ئەوە دەخوازێت هەڵوەستەیەكی وردی لە سەر بكەین. ئەو خۆڕسك خاوەنی بەهرەیەكی گەورەی هونەری نیگار كێشان بوو، سڵی لەوەش نەكردووە رۆژگار دەرفەتی ئەوەی پێ نەدا لە رشتەی هونەردا بخوێنێت، پشتی بە كار كردن و گەشاندنەوەی بەهرەكەی خۆی دا، تا ئاستی ئەوەی مرۆڤ دەتوانێ بڵێ، ئەو زاتە بۆ هونەر لەدایك بووە.
تابلۆ، دیواربەند، پەیكەر و هەمەجۆر بەرهەمی شێوەكاری دەئافرێنێت. كەرەستەی هەمەچەشنی نیگار و هونەر لە بەرهەمەكانیدا بەكار دەهێنێت، ئەگەرچی زیاتر وابەستەی رۆن رەنگە. بەرهەمی لە قەبارەی بچووكەوە تا رووبەری زۆر گەورە پەل دەهاوێت. ئەو لە گەڵاڵە كردنی فیگەر، ئەتمۆسفیری تابلۆ، بەكار هێنانی رەنگ، رەچاو كردنی روانگە، بەكار هێنانی سێبەر و تاو (تاریكی و رووناكی)دا، هێندە كارامە بەرهەم دەئافرێنێ، مرۆڤ مەزەندە ئەوە دەكات دەرچووی باڵاترین پەیمانگا و كۆلیژەكانی هونەر بێت لە سەر ئاستی جیهاندا. سەیر نییە كە ئەو بۆ تاك رۆژێكیش نەچووەتە بەر خوێندنی هونەرەوە، بەڵكوو زیرەكیی ئەو لە گەشە پێدانی بەهرەیەكی خۆڕسك و خودا پێ داوی ئەودایە. ئیدی بۆیە بەرهەمەكانی چەندین ساڵی رابردووی ئەو (لە 1985ـەوە تا 2012 شەش پیشانگای تایبەتی كردووەتەوە، دەیان تابلۆ و دیواربەندی لە شوێنانی جیاجیای شاری كەركووكدا هەیە، جگە لە بەشداری كردن لە نمایشی هاوبەش لە چین، میسر، ئوردن، توونس، ئەڵمانیا، هۆڵەندا)، گەواهیی ئەوە دەدەن، كە كەمن ئەوانەی بتوانن لە ستایلی كاری ئەكادیمی و ریالیزمدا شان لە شانی بدەن. پێم وایە بەرهەمی ئەكادیمی و شێوازی ریالیزم، پێگەی راستەقینەی هەر هونەرمەندێكی شێوەكار و رادەی تۆكمە بوون و پتەویی بناغەی بەهرە و هونەرەكەی، دەخەنە روو.
ئێستا ئەم هونەرمەندە لە خۆ ئامادە كردندایە بۆ كردنەوەی پیشانگایەكی تازە. تابلۆكانی ئەو پیشانگایەش (بێ لە نووسەری ئەم وتارە) پیشانی كەسی دی نەداون. تەنانەت بەر لە دانانی واژۆی خۆی، تابلۆكانی بە ئێمە پیشان دا. وەرچەرخانێك لە ستایلی كار كردنی ئەودا بەدی دەكرێت. ئەم گۆڕانەی ستایلی بەرهەمەكانی سامان، زادەی رۆژێك و دوو رۆژ نییە، بەڵكوو هێدی هێدی و هەنگاو بە هەنگاو ئەم ستایلەی كار كردنی گەڵاڵە بووە، پێشم وایە تا ئەندازەیەك لە بەرهەمەكانی هونەرمەند (عەلی سدیق)ـەوە نزیكە. بەوەی هەردوو هونەرمەندەكە خەڵكی یەك شارن، ئیدی بە هەڵكۆڵین لە ژینگە و كولتوور و ئەتمۆسفیری ئەو شارە (كەركووك)، رەنگە بتوانین بە هەندێك لە پاشخانی ئەم ستایلەی ئاشنا بین، كە وردە وردە وا لە لای ئەم دوو هونەرمەندە گەڵاڵە دەبێت. ناكرێ بڵێین ئەو تەكنیك و ستایلەی هەردوو هونەرمەند بەكار دەهێنن، لە كاریگەریی هونەری جیهانی بەدەرە، بەڵام بە دڵنیاییەوە بناغەی سەرەكی و پتەوی ئەوان بۆ خەمڵینی ئەم ستایلەی كار كردن، چەند وردەكارییەكی وەك (ئەنفال، شارێك لە كێشەی ناسنامەدا، گۆڕانی دراماتیكیی لە ژیان و ژینگە، كە لە ماوەی چارەكە سەدەیەكدا ئەو شارە چەندین جار كەس تێدا نەماوە، شاڵاوی تیرۆر لە دەرگای داوە، كۆچ و كۆچباری، كەشی پڕ دووكەڵی ئەو غازەی بە درێژایی رۆژگار لە باوە گوڕگوڕەوە هەڵدەقوڵێ و دەبێتە گڕ و خۆراكی ئاگر) نادیدە بگرین، بەڵكوو ئەو فاكتەرانە رۆڵی باڵایان لە گەڵاڵە بوونی ئەو ستایلەدا هەبووە.
سەبارەت بە دوایین تابلۆكانی سامان ئەبووبەكر، دەكرێ لە یەك كاتدا باس لە ناوەرۆك و لە دووانەی (شێواز و تەكنیك) بكەین. بۆ ناوەرۆك بینەری تابلۆی بۆی هەیە پاشینەی تابلۆكانی بە مەرگەساتی شنگالەوە گرێ بدات، كاتێك بە هەزاران ئافرەتی رووسووری كورد دەكەونە بەر شاڵاوی سەبی و فرۆشتن و دەست درێژییەوە. وێنە درامای مەرگەساتەكە لەوە دەچێ نەخشی كارای لە زەینی هونەمەنددا دروست كرد بێت، كە ئیدی مرۆڤەكان رەنگ و روخسار لەدەست دەدەن، هەموویان یەكن، هەر یەكەیان هەموویانە، ئەوانە ئیدی بوونەتە ریزە ژمارەیەك و بەس. هەر یەكەشیان نوێنەرایەتیی نەتەوەیەكی بن دەست و بەر هەڕەشەی بەردەوام دەكات. ئەوەتا لە سەدەی (21)ـەمدا نەتەوەیەك لە نێوانی زەوی و ئاسماندا جێی نابێتەوە (گوتاری دیدەیی تابلۆكان لەم رووەوە روونە). هەڕەشەی دڕندەی دوو پێ قڕی دەكات، سووكایەتی بە شكۆی دەكات، نامەردانە پەلاماری نامووسی دەدات. هەر بە دەم مەرگەساتی شنگالەوە، پەردەیەكی دیكەی ئەو مەرگەساتە، وێنای هەڵدانەوەی ئەو 60 گۆڕە بە كۆمەڵەیە، كە دەستی رەشی تیرۆر بۆ قوربانیانی ئێزدی دروستی كردن. مەرگەساتی شنگال درێژ كراوەی هەمان مەرگەساتی ئەنفال، هەڵەبجە، كۆڕەویی گشتیی 1991، كۆڕەوی 2017ی كەركووكە، روونیش ئاخۆ زنجیرەی كۆچ و كۆڕەوی كورد كەی دەپسێت.
لەم پیشانگایەدا ئیدی ئێمە لەگەڵ قۆناغێكی نوێی گەشە كردنی هونەری سامان بەرەو روو دەبینەوە. رەنگ و فڵچە هێندە نەرم بە دەست و پەنجەی ئەو، لە نێو لەپی ئەودا گەمە دەكەن، كە تەنیا ملیمەترێكی دووجا لە دابەرینی رەنگ و پێدا كێشانی فڵچە بەدەر نابینی. زۆر بە چڕی فیگەر بە دەمەوە یەكەوە ریز دەكات. ئەو بە شێوازی چڕە فیگەر لە لایەك گوشاری ناخی بەتاڵ دەكاتەوە، بە لای دیكەشدا كارامەیی و توانای خۆی لە رووی داڕشتنی پێكهاتەی تابلۆ و چنینی تان و پۆی بابەتەوە دەنوێنێ. بە زۆری تابلۆ لە لای ئەو دابەش دەبێتە سەر چەند رووبەرێكی ئاشنا بە بینەر (زەوی، فیگەرستانی بابەت، ئاسمان)، لە هەر یەك لەو رووبەرانەدا، هونەرمەند تەكنیكی سەرنج راكێش، گەمەی رەنگ و فیگەر، وردەكاری لە داڕشتن، دەخاتە روو. هەموو ئەمانەش رەگەزی كاران بۆ هەڵكشانی بەرهەمی هونەری بەرەو ئاستی پێشەییانە و پێگەی بەرزی گوتاری جوان، كە زۆر ناسك و هەستەوەرانە، ژێی هەستی و نەستی بینەر دەلەرێننەوە.