رەنگە سەربردەی ژیانی ئەمیر حەمەدەمین رەواندزی، كە نیگاركێشێكی باشووری كوردستانە و ئێستا لە یۆنان دەژی، نموونەیەكی دەگمەن و دانسقەمان بداتێ لە بارەی بازاڕ و سەنگی هونەر، چ لە لای ئێمە وەك جڤاكێكی پاشكەوتووی رۆژهەڵات، چ لە لای یۆنان وەك گەلێكی خاوەن شارستانیەتێكی دێرین و ئێستایەكی پرشنگدار.
ئەمیر رەواندزی بەهرەمەندێكی بواری نیگاركێشان بوو. وەك نازناوەكەی ئاشكرای دەكات، خەڵكی رەواندزە. لە ساڵانی نەوەد (نزیكەی 20 ساڵ بەر لە ئێستا) بۆ گەشەدان بە بەهرەكەی، لە پەیمانگای هونەرە جوانەكانی هەولێر دەیخوێند. هێشتا قوتابی بوو، پیشانگایەكی زۆر دەگمەن و ناوازەی لە شاری هەولێردا كردەوە. ئەمیر لە دەروێشێكی سەوداسەر دەچوو، بێ لە دنیای هونەری نیگار، لە ژیاندا رۆشناییەكی دیكە و خولیا و حەزێكی دیكەی بەدی نەدەكرد. ئەو سۆفی ئاسا هەر لە زیكری دنیای هونەردا بوو. عەشقێكی باڵا، بە تاو و تین بۆ نیگار، دەروونی ئەوی تەنی بووەوە. وای لێ كرد بوو، شەو و رۆژ بە یەكدا بدوورێت، نە پێنووس لە پەنجەی جیا دەبووەوە، نە نیگای چاوەكانی لە سەر رووبەری كاغەز لا دەچوو. هەردەم و هەردەم هەر كار و هونەر.
ئاشكرایە هێڵكاری سەبارەت بە نیگاركێش و تێكڕای هونەرمەندانی شێوەكار، بناغە و بنەڕەتە، بۆیە ئەمیر بەردەوام، شەو و رۆژ هەر خەریكی هێڵكاری بوو. كار كردنی بەردەوام توانا و بڕستی مرۆڤ نەك هەر لە هونەردا، بەڵكوو لە هەموو بەهرە و پیشەیەكدا بەرەو تاقی ئاسمان دەبات. هەر ئەوەش بوو دەرەنجامی شەو و رۆژ كار كردنی ئەو كوڕە گەنجە رەواندزییە.
دێمەوە سەر پیشانگا ناوازەكەی كە لە هەولێردا كردییەوە. رەنگە ئاسان نەبێت پیشانگایەكی لەو جۆرەی ئەمیر لە هەولێر كردییەوە، دووبارە ببێتەوە. چۆن؟ ئەو بە سەدان هێڵكاریی دروست كردبوو، كە بەشی هەرە زۆریان بە قەبارەی گەورە بوون (كارتۆنی 1 مەتر بە 1،6 مەتر)، لایەكی دامەنی قەڵای هەولێری بەو هێڵكاریانە داپۆشی. هەڵبەت ئەو هێندە سەرمەست و عاشقانە كاری دەكرد، لە دروست كردنی زەحمەتترین بابەت و مۆدێل و داڕشتن، سڵی نەدەكردەوە. بۆ نموونە بەشێكی زۆری هێڵكارییەكانی لە نێو (قاوەخانەی مەچكۆ)دا كێشا بوو. بە زۆریش بەرهەمی داڕشتنی سەخت و ئاڵۆزی كێشا بوو. بۆ نموونە هێڵكاری و قەڵەمكێشیی بۆ چەند ریزە كەسێكی دانیشتووی نێو قاوەخانەكە دەكێشا. لەم جۆرە داڕشتنەدا نیگاركێش دەبێ زۆر كارامە بێت، تا رادەیەكی زۆر نەترس و متمانە بە خۆ بێت، ئەگەر نا خۆ گەڵاڵە كردنی چەندین فۆرم و فیگەری مرۆیی لە نێو یەك هێڵكاریدا، بە رەچاو كردنی روانگە و هاوسەنگی و تاریكی و رووناكی، بە راستی كارێكە زۆر كەم هونەرمەند خۆی لێ دەدەن. ئەمیر لەم جۆرە كاركردنەدا سەركەوتوو بوو.
من لە كۆتایی حەفتاكانی سەدەی رابردوو، بەرهەمی گەورە نیگاركێشی عیراق «فایەق حەسەن»م لە مۆزەخانەی هونەرمەندانی پێشەنگ لە بەغدا دیوە، لە نووسینێكم بە ناونیشانی (ئەمیر، میری هێڵكارییە) لە بارەی ئەو پیشانگایەی ئەمیر، ئاماژەم بەوە دابوو، كە هێڵكارییەكانی ئەمیر هیچیان لە هێڵكارییەكانی فایەق حەسەن كەمتر نییە. مامۆستایەكی ئەمیر لە پەیمانگای هونەرە جوانەكان پێی گوتم: «تۆ كفری هونەرت كردووە!» داوام لەو مامۆستا بەڕێزە كرد، بە نووسین بۆمی روون بكاتەوە، كە لە كوێدا من كفری هونەرم كردووە؟ بە تایبەتی كە تابلۆ و هێڵكارییەكانی فایەق حەسەنم لە ژووری تایبەتی ئەو هونەرمەندە لە مۆزەخانەی شێوەكارانی پێشەنگ، لە كەناری رۆژهەڵاتی رووباری دیجلە لە ناوەڕاستی شاری بەغدا دیوە. بۆ هەقیقەت دەیڵێم: بە راستی هێڵكارییەكانی ئەمیر زۆر لە ئەوانی فایەق حەسەن باڵاتر بوون، بەڵام كێ هونەرناسە و كێش قەدری هونەر دەزانێ؟ ئەدی كێ ئەم قسەیەت لێ دەكڕێ؟ باوەكوو لە تەرازووی رەخنەی بابەتییانەوەش سەرچاوەی گرت بێت.
ئەو شابەهرەیەی ناوی ئەمیر رەواندزی بوو، دوای تەواوكردنی خوێندن لە پەیمانگای هونەرە جوانەكان، لە یەكێ لە گوندەكانی باشووری كوردستان بە مامۆستای هونەر دامەزرا. نە مووچەی ئەو كاتی مامۆستایی ژیانی ئەوی كوڕە هەژارەی دابین دەكرد، نە شوێن و جوگرافیاكەش جێی چیا بەهرەی ئەوی تێدا دەبووەوە. ئیدی وەك چەندین گەنجی هاوتەمەنی خۆی، بەرەو خەون و خەیاڵی بەهەشتی ئەوروپا سەری خۆی هەڵگرت. لە كۆچی بە قاچاخ و نایاساییدا، مرۆڤ لە ئەو پەڕی بێ پەڕ و باڵیدا دەبێت. ئەمیر سنووری چەند وڵاتێك دەبڕێ و دەگاتە یۆنان. لەوێ یەكێك دەبێت لە چل كەس كە بە نایاسایی خۆیان گەیاندووەتە وڵاتی فەیلەسووفان و پۆلیس دەسگیریان دەكات. ئەو چل كەسە لە لایەن پۆلیسی یۆنانەوە بەرەو سنووری توركیا راپێچ دەكرێن. لە ئان و ساتی سنوورداش كردنەوەیان بەرەو توركیا، ئەمیری عاشق بە هونەری نیگار دەست بۆ هەگبەكەی دەبات، قەڵەم و كاغەز دەردەهێنێ، هێڵكارییەكی ئەو پۆلیسەی یۆنان دەكێشێ كە ها بە دیار سەرییەوە. ئەو كارە سەرنجی پۆلیسەكە رادەكێشێت. بە پێی ئەوەی بۆمیان گێڕاوەتەوە، پۆلیسەكە تەلەفۆن بۆ پارێزگاری ئەسینا دەكات، پێی رادەگەیەنێت كە لە نێو چل پەنابەری نایاسایی، نیگاركێشێك هەیە. پارێزگار فەرمان دەدات، نیگاركێشەكە رەوانەی لای ئەو بكرێت، هاوكات 39 كەسەكەی دیكەش بەرەو توركیا سنوورداش بكرێنەوە.
لێرەوە دەرگای خێر و خۆشی و ژیان بە رووی ئەمیر رەواندزیدا كرایەوە. لە یۆنان چووە بەر خوێندن و لە لایەن حكومەتی ئەو وڵاتەوە ژیانی مسۆگەر كرا. ئێستا ئەمیری كوڕە كوردستانی، بەیداخێكی دیاری هونەری نیگاركێشانە لە یۆنان.
دەسەڵاتی هونەرەكەی ئەوی گەیاندووەتە ئەو ئاستەی، كە رۆژنامە بە ناوبانگەكانی یۆنان مۆتیف و هێڵكاری و قەڵەمكێشی و مۆدێلەكانی ئەو بڵاو دەكەنەوە.
پوختەی مەبەست، هەر وڵاتێك بیەوێ گەشە بكات و پێش بكەوێت، دەبێ رێی پێشكەوتن و گەشە كردن بۆ بەهرە و بەهرەمەندانی دەستەبەر بكات. ئەگەر مەبەستمان كوردستانێكی مۆدێرن و گەشتر لە ئێستا بێت، دەبێ كەشی گونجاو بۆ بەهرەداران دروست بكەین، چونكە بەهرە هەوێنی گەشە و پێشكەوتنە. هونەریش لە لای هونەرناس قەدری هەیە. هەر گەلێك رێز لە هونەر بگرێت و ئاوڕی راستگۆیانەی لێ بداتەوە و بایەخی پێ بدات، ئەو گەلە بە مەقامی پێشكەوتن شاد دەبێت.


ئا/ تاریق كارێزی