هونەرمەند لە ریشە دانابڕێ ئا/ تاریق كارێزی
هەردەم ژمارەی هونەرمەندانی كاریكاتێر كەمە، دوای ئەوەی وەك كاریكاتێریستێك دەناسرێ، عەلی دەروێش دەرگای چەندین گۆڤار و رۆژنامەی لە شاری هەولێردا بۆ كرایەوە، لە كاریكاتێر گۆڤاری (دەهۆڵ تایمز)دا، ئەو كاریكاتێریستی سەرەكی بوو، بەشی هەرە زۆری لاپەڕەكانی ئەو گۆڤارە بە بەرهەمەكانی عەلی دەروێش پڕ دەكرانەوە. ئەو لە رووی ستایلی كاركردنەوە شێوازێكی تایبەتی هەیە. هەمیشە رەنگی تەڵخ و تەماویبەكار دەهێنێت، فیگەر لە نێو تابلۆكانیدا تێك دەشكێت و دووبارە بە ستایل و شێوازی خۆی دروستی دەكاتەوە. لە رووی ناوەرۆكەوە بابەتی تابلۆكانی هەمیشە نزیك بە هەست و خولیای مرۆڤن، بە دەوری زەحمەتییەكانی ژیانی ئەویشدا دەخولێنەوە. كەسایەتیی هونەرمەند و دید و روانینی بۆ ژیان، لە پاڵ یادگەی رۆژانی منداڵی و گەنجێتی، بوونەتە ئەو چاوگە هەمیشەییەی كە زەخیرەی كاركردن بۆ ئەو دابین دەكەن.
عەلی دەروێش لە بن گوشاری ژیانی دژوار و نەبوونی ئازادی، كەركووكی ژێر دەسەڵاتی بەعسی جێ هێشت، دوای نەمانی رژێمەكەی سەدام لە ساڵی 2003دا، بنە و بارگەی تێك نا و لە هەولێرەوە گەڕایەوە كەركووك. لەو شارە دێرینەی كوردستانیش راچەنینێك دروست ببوو، كوردو نەتەوەكانی دیكەی شارەكە كەوتنە خۆ بۆ قەرەبووكردنەوەی ساڵانێكی زۆری بێبەش بوون لە ئازادی و ژیانی شایستە بە مرۆڤی ئەم سەردەمە. هونەرمەند و رۆشنبیرانیش دەرگای كار و ئازادییان بە روودا كرایەوە. ئەم جارەشیان دیسان هەستی نامۆبوون دەروون و رۆحی عەلی دەروێشی تەنییەوە. ئەو پێشتر لە هەولێر لە كوردستانێكی ئازاد و تا رادەیەكی زۆر ئارام و سەقامگیردا ژیابوو، لە ناوەندی هونەر و رۆشنبیریی پایتەختدا جێی خۆی كردبووەوە، بۆیە دووبارە نەیتوانی لەگەڵ كەشی زێدی خۆیدا هەڵ بكات، بە تایبەتی كە كەركووك دوای پرۆسەی (رووخانی سەدام) لە رەوشێكی هەڵبزڕكاوی رۆشنبیریدا بوو. زۆر كەس و لایەن هەوڵیان دەدا كار بۆ ئەو شارە سیمبۆلییە بكەن، هەمووان حەزیان دەكرد لە هەڵچنینی سەكۆ و دروستكردنەوەی تەلاری رۆشنبیریی ئەو شارەدا بەشدار بن و جێدەستیان دیار بێت. لە كەشێكی لەم جۆرەدا، كێبڕكێ و خۆ رەپێش كردن باڵادەست دەبێت، هەر كەس لە هەڵوەدای ئەوەدا دەبێت شوێن دەست و پەنجەی خۆی بە سیمای كەلتوورییانەی شارێكی بێبەشەوە جێ بهێڵێت. عەلی دەروێش چاوی لە ئاسۆیەكی روونتر و باڵاتر لە هەلومەرجی شارێكی تازە راچەنیوی نێو سووتوو و خۆڵەمێش بوو، نەیتوانی تا سەر هەڵ بكات، ئەم جارەشیان دیسان كۆچ و سەرهەڵگرتن دەبێتە بژاردەی ئەو، ئیدی تێكەڵ بە شەپۆلی ئاوارەكان دەبێت، بە نیازی بەدەستهێنانی مافی پەنابەری لە ئەوروپا، كۆچ دەكات. سەرەنجام بەختی یار دەبێت، چ بە هەوڵی خۆی، یان بە پشتیوانی و ئاسانكاریی دۆست و خزمان، لە فەرەنسای كانگا و چاوگی هونەردا دەگیرسێتەوە.
قسەكردن لە بارەی ئایدیا و دنیابینییعەلی دەروێش وا دەخوازێت، لە كەسایەتیی ئەو نزیك ببینەوە. ئەو لە رووی كەسایەتی و پۆشاكەوە سادە و خاكییە، زیاتر بایەخ بە ئەندێشە و ناخی شتان نەك رواڵەتیان دەدات، رەخنەی زۆری لە گەلێك رواڵەتی ژیانی جڤاكهەیە، پێیوایە زۆر شت هەن بە دروستی ناچن بەڕێوە. ئەو مرۆڤی ئەم سەرزەمینە بە بزن دەشوبهێنێ، بەوەی بزێو و سەرسەخت و بە زەڕە. بە هەزاران بەرهەمی كاریكاتێری كێشاوە و لە دەیان گۆڤار و رۆژنامەی باشووری كوردستاندا بڵاو كراونەتەوە. لە نێو ئەو بەرهەمانەی ئەودا بزن فیگەر سیمبوڵێكی ئامادە و كاریگەرە، لە هەر كاریكارتێرێكی عەلی دەروێش (بەمۆ)دا بزن هەبێت، ئەوە سوور بزانە بیرۆكەی كاریكارتێرەكە هی خۆیەتی نەك هی سەرنووسەر، یان كارمەندێكی دیكەی رۆژنامە و گۆڤارەكە.
ئەو سادە و ساكارییەی لە پۆشاك و ئایدیای ئەم هونەرمەندەدا بەدی دەكرێت، لە نێو ستایلی هونەرەكەشی رەنگی داوەتەوە. دەكرێ بڵێین سادەكاری لە رووی فیگەر و بەكارهێنانی رەنگەوە، بووە بە تەكنیكێكی جێگیر لە لای ئەم نیگاركێشە كوردە. بە مەزندەی من، رۆژێك دادێ هەستی نامۆیی لە ئەوروپاش تەنگی پێ هەڵدەچنێ، دووبارە بەرەو نیشتیمانی رەسەنی خۆی دەگەڕێتەوە. نیگەرانی و گەڕان بە دوای بەهەشتێكی زادەی خەیاڵ و بۆچوون، هەمیشە دڕ بە كیان و گیانی هونەرمەند دەدەن، ئیدی ئەو دوو فاكتەرە دەبنە داینەمۆی كار و جووڵە و كۆچ و گەلێ رواڵەتی دیكەی ژیانی هونەرمەندان.
پەیوەست بوون بە ریشەی نیشتمان و گەل، زۆر بە روونی بە تابلۆكانی ئەم دواییەی عەلی دەروێشەوە دیارە. لەبەر چی؟ چونكە هونەرمەند كەسایەتییەكی رووت و رەجاڵ نییە، بەڵكوو كەسایەتییەكە ئاوێتە و نوقمی نێو كەلتوورەكەی، ئەو كەلتوورەش لە گەڵاڵەكردنی كەسایەتیی عەلی دەروێشدا نەخشی كارای هەیە. بە دڵنیاییەوە كەلتووری دەوڵەمەندی رۆژاواش لە ئامێزی دەگرێت و زۆر كاریگەرانە كار لە هەست و دەروونی دەكات، سەرەنجام لە بەرهەمەكانی داهاتوویدا رەنگ دەداتەوە. دروستبوونی ئاوێتەیەك لە هونەری مۆرك كوردانە و ئەوروپاییانە، مەزندەیەكی هەرە بەهێزە، ئەوەتا وەك سەرەتا تابلۆی بە ناوبانگی شۆڕشی فەرەنسا، كە شۆخێكی فەرەنسی وەپێش خەڵكانی راپەڕیو كەوتووە و ئاڵای فەرەنسای بەرزكردووەتەوە، عەلی دەروێش هاتووە كچە كوردێكی بە تەنیشت ئەوەوە دروست كردووە كە ئاڵای كوردستانی بەرزكردووەتەوە. ئەوەی هونەرمەند كردوویەتی خەون و گریمانە نییە، بەڵكوو راستییەكی بەرجەستەیە، هەموو جیهان لە رێی میدیاوە بە قارەمانێتیی كچانی كورد ئاشنا و سەرسامن. هونەرمەند دەیەوێ لە چێوەی گوتارێكی دیدەییدا، ئەم حاڵەتە پۆزەتیڤە بۆ مێژوو تۆمار بكات.
كردنەوەی پیشانگا خولیایەكی هەمیشەیی هونەرمەندە، كە دەخوازێ هەڕمێن بە داهێنان و بۆچوونی خۆی لە رێی گوتارێكی جوانەوە بدات. ئەو پیشانگایانەی عەلی دەروێش لە ئەوروپا كردوویەتەوە، تابلۆ تێیاندا بە هەمان ستایلی باوی ئەو كێشراون، لە رووی بابەتیشەوە هونەرمەند ژینگە و رووداوی زیندووی ژیانی خۆی بۆ سەر رووبەری تابلۆ گواستووەتەوە. بۆ نموونە پۆرترێتی كەسانی نزیك بە خۆی، بابەتی كوردستانی، كۆچ و دیمەنە سەختەكانی پەنابەری، پەرتەوازەیی مرۆڤ و ئازار و مەینەتییەكانی، لە تابلۆكانیدا بەدی دەكرێن. بە گشتی پەیوەست بوونێكی زۆر پتەو بە نیشتمان و كەلتوورەكەی لە نێو بەرهەمەكانیدا بەدی دەكرێت.