له نوێترین ڕیزبهندیدا..زانكۆكانی ئەمەریكا و ئەورووپا پێشهنگن و باشترینی ئاسیایش له پلهی 28ـهمدایه
زانكۆكانی ئەمەریكا و ئەورووپا ڕیزی پێشەوە زانكۆ سەركەوتووەكانی جیهانیان گرتووە و باشترین و پێشكەوتووترین زانكۆی كیشوەری ئاسیایش \""زانكۆی تۆكیۆ\""ی ژاپۆنە كە لە پلەی 27ەمی زانكۆكانی جیهاندا دێت. پاش ئەوەیش \""زانكۆی نەتەوەیی سەنگافورە\"" دێت، كە بە 29یەمین باشترین زانكۆ لە سەرانسەری جیهاندا دادەنرێت.
زانكۆكانی ئەمەریكا و ئەورووپا
لە ڕیزبەندی نوێی زانكۆكانی جیهاندا هەردوو زانكۆی \""پەیمانگای كالیفۆرنیا بۆ تەكنەلۆژیا\"" و \""زانكۆی ستانفۆرد\""ی ئەمەریكی لە پلەی یەكەم و دووەمی زانكۆكانی جیهاندا دێن.
لە پلەی سێیەمیشدا \""زانكۆی ئۆكسفۆرد\""ی بەریتانیا دێت و لە پلەی چوارەمیشدا \""زانكۆی هارڤارد\""ی ئەمەریكی دەبینرێت و \""پەیمانگای تەكنەلۆژیای ماساچوتس\""ـی ئەمەریكیش بە پێنجەمین زانكۆی باش لە سەر ئاستی جیهاندا دادەنرێت.
یەكێك لە دیارترینی ئەو گۆڕانكارییانەی لەم ڕیزبەندییە نوێیەدا بەدی دەكرێت، دابەزینی ئاستی زانكۆی \""هارڤارد\""ە.
ئەم زانكۆیە لە ساڵی 2010-11دا بە باشترین زانكۆی جیهان دادەنرا، بەڵام لە ساڵی 2011-2012دا هاتە پلەی دووەم و زانكۆی \""پەیمانگای تەكنەلۆژیای كالیفۆرنیا\"" شوێنەكەی گرت.
هەروەكو لە ڕیزبەندییەكەدا دەبینرێت، \""هارڤارد\"" بۆ ئەمساڵ بووەتە زانكۆی چوارەم و پاش زانكۆی \""ئۆكسفۆرد\""ی بەریتانیایش دێت.
زانكۆكانی وڵاتانی ناوچەكە
هەر لەم ڕیزبەندییەدا ئەوە بەرچاو دەكەوێت، كە زانكۆكانی وڵاتانی ناوچەكە زۆر لە پاش زانكۆكانی وڵاتانی پێشكەوتووی جیهانەوە دێن.
باشترین زانكۆی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست \""زانكۆی عیبری قودس\""ە، كە لە پلەی 137مدا دێت.
زانكۆی تەكنیكی ڕۆژهەلاتی ناوەڕاستیش لە توركیا لە پلەی 201ەمین زانكۆی جیهاندا دێت.
زانكۆی \""شا عەبدولعەزیز\""ی سعوودیە و زانكۆی \""شەریف بۆ تەكنەلۆژیا\""ی ئێرانیش لە ڕیزی ئەو زانكۆیانە دێن كە لە نێوان 300 تاكو 350 زانكۆ سەركەوتووەكانی جیهان دادەنرێن.
زانكۆكانی ئەفریقیا و ئەمەریكای باشوور
زانكۆكانی وڵاتانی كیشوەری ئەفریقیا بە زانكۆی زۆر خراپ و شكستخواردوو دادەنرێن.
زانكۆی \""كەیپ تاون\""ی ئەفریقیای باشوور بە 113ەمین زانكۆ دادەنرێت و پاش ئەوەیش دوو زانكۆی دیكەی ئەو وڵاتە دێن. یەكێكیان لە پلەكانی 226-250 دایە و ئەوی دیكەیشیان لەپلەی 351-400دایە. ئیدی هیچ زانكۆیەكی دیكەی كیشوەری ئەفریقیا لە ڕیزبەندی 500 زانكۆ باشەكەی جیهاندا نابینرێت.
هەمان حاڵەتیش لە كیشوەری ئەمەریكای لاتیندا بەرچاو دەكەوێت.
لەم ڕیزبەندیە نوێیەدا زانكۆی \""ساوپاوڵۆ\""ی بەرازیلی لە پلەی 158ەمین زانكۆی جیهاندا دێت و پاش ئەویش زانكۆی \""كامپیناس\""ی هەمان وڵات لە ڕیزبەندی 251-275ی زانكۆكانی جیهاندا دێت.
ئەمانەیش تەنیا 2 زانكۆی وڵاتانی كیشوەری ئەمەریكای لاتینن، كە لە ڕیزبەندی 300 زانكۆی یەكەمی جیهان دێن.
پێوەرەكان بۆ دیاریكردنی ئاستی زانكۆكان
گۆڤارەكە باس لەوە دەكات، كە لە وەرگرتنی ئەم ڕیزبەندییەدا گرنگی بە تەواوی بوارەكانی خوێندن لە زانكۆكاندا داوە، لەوانەیش وانەوتنەوە، توێژینەوە و ئاڵوگۆڕی زانیاری و چەندین بواری دیكە.
گۆڤارەكە هەروەها دەڵێت، چەند پێوەرێكی وەرگرتووە بۆ دیاریكردنی ئاستی هەر زانكۆیەك و ئەو پێوەرانەیش لە لایەن قوتابیان، كەسانی ئەكادیمی، مامۆستایانی زانكۆ و حكوومەتەكانەوە جێی متمانەن.
زانكۆكانی هەرێمی كوردستان و عێراقیش لە هیچ شوێنێكی ڕیزبەندی 500 زانكۆكانی جیهاندا نابینرێن كە لە لایەن ئەم گۆڤارەوە بڵاو كراوەتەوە.
-هەولێر"