هه‌لبژاردن و به‌رپرسیاریا ئالیێن سیاسی
ساڵح زاهێر زێباری
هه‌لبژاردن وه‌ك پرۆسه ژ ناڤه‌رۆكا سیسته‌مێ دیموكراسیێ یه و ئه‌و ده‌رفه‌تا گرنگه كو پڕانیا وه‌لاتیان تایبه‌ت ئه‌وێن كو مافێ پشكداریێ هه‌ی دڤێ پڕۆسێ دا دیتن و هزر و سیاسه‌تا خۆ تێدا ب بینن و به‌رده‌وامیێ ب پاڕاستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن وه‌لاتی و وه‌لاتیان بده‌ن ل رێكا بهێزكرن و سه‌رئێخستنا لایه‌نه‌كێ سیاسی كو حوكمرانیه‌كا هه‌ژی قۆربانیدان و هۆشیار و تێگه‌هشتنا ملله‌تی ب ڕێڤه‌ببه‌ن.
گه‌لێ كورد ل هه‌رێما كوردستانێ دا سه‌ره‌ڕایێ وێ چه‌ندێ ل دیرۆكا هه‌ڤچه‌رخ و هه‌تا داویا چه‌رخێ بیستێ زاینی هه‌رده‌م ل شه‌ر و كێشه و كاره‌ساتان دا بوویه، لێ ده‌مێ ده‌رفه‌ت هاتیه پێش و پشتی سه‌رهلدانا ئادارا سالا (1991ز) و بۆ به‌رده‌وامیدان ب خه‌باتێ ب ڕه‌نگێ مه‌ده‌نی و دیموكراسی، ئێكه‌م هه‌لبژاردن ل گۆلانا سالا (1992ز) هاتنه ئه‌نجامدان د قۆناغه‌كا بێ ئه‌زموونیێ دا بۆ ئالیێن سیاسیێن كوردستانی، باشترین گرۆڤه بوویه، بۆ یار و نه‌یارا كو كوردستانیان دڤێت به‌رده‌وامیێ ب خه‌باتێ بده‌ن بۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن وه‌لاتی و شه‌رعیه‌تا هه‌لبژاردنان و ده‌نگی خه‌لكی ب بیته خالا ئێك لایه‌كرنێ و وه‌رگرتنا ده‌ستهه‌لاتێ، سه‌ره‌ڕایێ هه‌می كێماسیان لێ قۆناغه‌ك باش هاته ده‌ربازكرن و ڕیك بۆ به‌ره‌ف پێش برنا وێ پڕۆسێ هاته‌دانان.
هه‌لبژاردنێن خۆلا شه‌شێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ زۆرترین گه‌نگه‌شه و كێشمه كێش و گله و گازنده و گیرۆكرن و نه‌ڕازیبوون و گوتگوتك و دانوستاندن و ڕه‌خنه و داخازی و ب دیڤ خۆ ڕا ئینان، لێ ل داویێ و ب هه‌ولێن سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ به‌رێز نێچیرڤان بارزانی و دگه‌ل ئالیێن سیاسی و بۆ پاڕاستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن وه‌لاتی و ڤه‌گه‌ڕاندنا شه‌رعیه‌تێ بۆ سازیێن ده‌ستهه‌لاتا هه‌رێمێ بریار هاته‌دان كو (20 / 10 / 2024) هه‌لبژاردنێن خۆلا شه‌شێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ بهێنه ئه‌نجامدان، ئه‌ڤ ده‌نگ و باسه و بریارا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ زۆرترین كارڤه‌دانێن ئه‌رێنی ل نافخۆیێ هه‌رێمێ و عیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و سه‌ر ئاستێ وه‌لاتێن دۆست تایبه‌ت ئه‌وروپا و وه‌لاتێن ئێكگرتیێن ئه‌مریكی و ڕێكخراوێن جیهانی ب دیڤ خۆ ڕا ئینان و ب خاله‌ك ئه‌رێنی و ده‌ستپێكه‌ك باش بۆ به‌رده‌وامیدان ب خه‌باتا مه‌ده‌نی و دیموكراسی ل هه‌رێما كوردستانێ ل قه‌له‌م دان. هه‌تا ڤێ خالێ هه‌ڤڕایه‌ك زۆر ل سه‌ر بوویه ژلایێ ئالیێن كوردستانی و پێنگاڤه‌ك باش بوویه و به‌رهه‌ڤیێن زۆر ژلایێ لایه‌نێن سیاسی هاتیه كرن ژلایێ هه‌می ئالیێن كوردستانی.
سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ به‌رێز نێچیرڤان بارزانی ل داوی گوتنا خوو ل سه‌ر پڕۆسه‌یا هه‌لبژاردنان ئاماژه ب چه‌ند خالێن سه‌ره‌كی كر، ژوانا ل داویا پڕۆسا هه‌لبژاردنان دا گه‌لێ كوردستانێ یێ مفاداره و سه‌ركه‌فتی یه " د هه‌لبژاردنان دا گه‌لێ كوردستانێ یێ سه‌ركه‌فتییه" واتا پڕۆسه ڕێكه بۆ بهێزكرن و سه‌ركه‌فتنا كوردستانێ و پاڕاستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن كوردستانێ دا ل ده‌مێ سه‌ركه‌فتنا هه‌لبژاردنان و ده‌ستڤه‌ئینانا ڤان هه‌می ده‌ستكه‌فتان واتا گه‌لێ كوردستانێ یێ سه‌ركه‌فتی یه، سه‌روكێ هه‌رێمێ مه‌ترسیا ڕه‌وشا هه‌رێمێ ل به‌رچاڤ وه‌گرتیه دگه‌ل گرنگیا هه‌لبژاردنێن خۆلا شه‌شێ و شیانێن ڕازیبوونا ئالیێن كوردستانی ب هه‌وا هه‌لبژاردنا و له‌وما دووپاتی ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كریه و گوتیه" هه‌می لایه‌ك فه‌ره پێكۆلا وێ چه‌ندێ بكه‌ن كو هه‌لبژاردن ل كه‌ش و هه‌وایه‌كێ ئاڕام دا ب ڕێڤه‌بچن" شڕۆڤه بۆ ڤێ گۆتنێ زێده‌تر خۆ هه‌لناگرن كو به‌رێز سه‌رۆكێ هه‌رێمێ مه‌ترسیا وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو ڕه‌وشا هه‌رێما كوردستانێ ل قۆناغه‌ك نازك و مه‌ترسیدار دایه و پێتڤی وێ چه‌ندێ دكه‌ت هه‌می لایه‌نێن سیاسی به‌رژه‌وه‌ندیێن بلند و پاڕاستنا قه‌وارێ هه‌رێمێ و ئارامیا كوردستانێ بكه‌ن ئارمانجا سه‌ره‌كی و هه‌لبژاردن بتنێ ڕێكه‌كه بۆ وێ چه‌ندێ خزمه‌ته‌ك زێده‌تر بهێته‌كرن، به‌رۆڤاژی زمانێ گه‌ف و فشار و لێدان و بێ ڕێزیكرنێ كو خرابكاری و نه‌هێلان و شكه‌ستنێ ب دیڤ خۆ ڕا دئینیت.
ل داویێ فه‌ره هه‌می لایه‌نه‌كێ سیاسیێ كوردستانی گرنگیا هه‌لبژاردنان بزانن و مه‌ترسیا ڤێ قۆناغێ به‌رچاڤ وه‌ربگرن و گۆتارا سیاسی زێده‌تر تۆند نه‌كه‌ن كو ئیدی ڕه‌وش به‌ره‌ف نه‌ئارامیێ بچیت كو د وێ قۆناغێ كه‌س یێ سه‌ركه‌فتێ نینه و ژبلی شكه‌ستن و ژ ده‌ستدانا ده‌ستكه‌فتی و مه‌ترسیا نه‌مانا قه‌وارێ ده‌ستوری چ د گۆره‌پانێ دا نامینیت.
