مۆزیك و، ویكلیكس و، كۆنگرە
فه‌له‌كه‌دین كاكه‌یی
نەمدەزانی كە لەسەدەی بیستویەكدا ناچاریش دەبین بەرگری بكەین لە مافی چێژ وەرگرتن لە هونەری مۆزیك و شانۆ و شێوەكاری و هونەرە جوانەكانی دیكە.
ئێستا لە هەولێر كۆنگرەی پ.د.ك بەڕێوە دەچێ بۆ چەسپاندنی مافی سروشتی ئازادیی دابینكردنی چارەنووسی كورد و مافە ڕەوكانی دیكە و، هەوڵدەدەین سیستەمی دیموكراتی فیدرالی لەسەرانسەری عێراقدا بچەسپێ بەشێوەیەك دانیشتوانی هەر هەرێمێك كەیانی فیدرالی خۆیان بەسەربەستی دابمەزرێنن، چ لە دەڤەری سوننی یا شیعە، وەكو ئێستا بەخۆیان بیری لێدەكەنەوە.
كەچی ئەڤرۆكان لە بەغدا هونەرمەند و نووسەران تووشی بەڵایەكی ناگەهانی دیكە بوونەتەوە چونكە هونەری مۆزیك و شانۆو پەیكەرسازی كەوتووەتە بەر هەڕەشەی توێژێكی زانای ئایینی و دامودەزگای سیاسی عێراق، تەنانەت یانەی كۆمەڵایەتی و كۆڕ و ئاهەنگی مۆسیقی دێنە قەدەغەكرن.
(2)
فەیلەسوف و زانای مێژووی ئیسلام(ئەبو نەصری فارابی) كە لە ناوەڕاستی سەدەی دەیەمی زایینیدا كۆچی دوایی كردووە، نزیكەی(7) كتێبی دەربارەی هونەری مۆزیك نووسیووە، فارابی بەخۆی ئامرازێكی وەكو((قانون)ی دروستكردووە و ئاوازی داناوە و مۆزیكی ژەندووە و، بایەخی داوە بە مۆزیك وەكو زانست و هونەر و كەلتوور.
سەیرە كە دوای یازدە سەدە، تازە بە تازە، لە بەغدا دەیانەوێ هەناسە لە مۆزیك و شانۆ و شێوەكاری ببڕن و داوایان كردووە پەیكەرەكانی كولیجی هونەرە جوانەكان و پەیمانگەی هونەرەجوانەكانی بەغدا هەڵبگیرێن و، كۆڕ و ئاهەنگی مۆزیكی و شانۆكاری قەدەغە دەبن!
من، هەر كە وەختم هەبوو، گوێدەگرم لە ئاهەنگەكانی(مۆزارت)ی هونەرمەندی مەزنی مۆزیك. ساڵانێك بەر لە ئێستا لە ژوورێك بووم مشكێكی تێدا بوو، دەمبنیی هەر كاتێ دەنگی مۆزیكی مۆزارت بهاتبا مشكەكە دەكەتە هاتووچۆ، هەندێ جاریش رادەوەستا و گوێی رادەگرت و چاوی دەبڕیە سەرچاوەی مۆزیكەكە.
بەپێی ئەوەی دەربارەی كاریگەریی مۆزیك لە رووەك و ئاژەڵان گوتراوە، دەتوانم بێژم كە مشكەكە خوولیای ئاوازی مۆزیك بووە بۆچی نە؟! ئەوەتا لە ژاپۆن مێوەی مۆز دەدەنە بەر شەپۆلی ئاهەنگی مۆزیكی(مۆزارت) تا شیرنتری لێدەرچێ!
دەبینین كە مێگەل شەیدای شمشاڵی شوانەكەیانن، بەڵكو مافی چێژی مۆزیك وەك هەموو مافێكی سروشتی هەقی گشت بوونەوەرەكانی سروشتە، كەواتە: دارمۆز و مشك و چێڵ و بولبول و بەشەر و زیندەوەرانی دیكە لەم مافە سروشتیانە بەشدارن، كەس هەقی نییە كەسێ تر لەو مافانە بێبەشبكات.
(3)
دامەزرێنەرانی سایتی(ویكیلیكس) حكومەت و دەوڵەتان و دامودەزگاكانیان رووت و قووت بەجێهێشتوون، هەر چیەچپ و گاڵتە و قسەی سەر تەنوور و گفتوگۆی جیدی و درۆ دەغەلكاریەك لە نێوان دیبلوماسییەكانا هەبووبێ، درزیان كردووە ئیدی نهێنی كەم ماوە، تازە كەم كەس پەیدا دەبن لە پشت پەردە و دەری داخراویشدا رازی دڵی خۆیان بدركێنن. دیارە وەختی دەوێ(ویكیلیكسی خۆماڵی) پەردە لەسەر كردەوە دزێو و ناڕەواكانی ئەو كەسانەش هەڵبداتەوە كە دەسیان ناوەتە بناقاقای هونەرە جوانەكان، لە كاتێكدا لە ئاستی تاوانی گەورە دەرهەقی مافی مرۆڤ و كەرامەتی بێدەنگن.
(4)
ئەگەر تەماشای پرۆگرام و بڕیارەكانی گشت كۆنگرەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان بكەین هەر لە ساڵی 1946ەوە تا ئەڤرۆ دەبینین هەمیشە بەرگری لە مافی ئازادی و دەربڕین و هونەر و گەشەپێدانی كردووە، ئەو وەختانەش دەسەڵاتی هەبووە، چ لە سەردەمی شۆڕش یا دوای ڕاپەڕین پشتیوانی هونەرمەند و نووسەران بووە و، مافی سروشتی داهێنانی هونەریی پاراستووە.
ئەمەیان یەكێكە لە تایبەتمەندییەكانی پ.د.ك كە كراوە بووە بەرووی زانست و هونەر و مافی دەربڕین و داهێنانی هونەری و ئەدەبیا.
نازانم خەڵكی عێراق، بەبێ هونەری مۆزیك و شانۆ و شێوەكاری.
چۆن و دەتوانن خەو بە دیموكراتی و ئازادییەوە بینن؟! دوای یازدە سەدە لە (فارابی) و فەیلەسووف و زانایانی هاوچەشنی ئەو، تازە بە تازە بەغدا بەرەو نەهامەتی بێهۆنەری دەگەڕێتەوە! ئەوەش بەدبەختی خەڵكی عێراقە كە رووبەرووی تیرۆری هونەرییش دەبنەوە!.
