بوونی بۆشایی ئەمنی لە نێوان هێزەكانی پێشمەرگە و سوپای عێراق و كۆمەڵێك هۆكاری دیكە، بوونەتە هۆی زیادبوونی هێرشەكانی داعش بۆ سەر هێڵ و سەنگەرەكانی پێشەوەی پێشمەرگە، بۆ قسەكردن لەسەر ئەم تەوەرە و چەند پرسێكی دیكە، گۆڤاری گوڵان ئەم دیدارەی لەگەڵ فەریق جەمال ئیمینكی سوپاسالاری وەزارەتی پێشمەرگە سازدا.

 

* وەك سوپاسالاری وەزارەتی پێشمەرگە، زیادبوونی جموجووڵ و هێرشەكانی داعش بۆ سەر هێزی پێشمەرگە بۆچی دەگەڕێنیتەوە؟

- كاتێك حكومەتی عێراق كۆتایی داعشی ڕاگەیاند، سەرۆك بارزانی هەر زوو لایەنی عێراقی و هاوپەیمانەكانیشی ئاگادار كردەوە، كە داعش كۆتایی نەهاتووە، لە دیدار و چاوپێكەوتنەكانی ئەم دواییەی لەگەڵ لایەنی ئەمنی و سەربازیی عێراق، سەرۆك بارزانی بۆ جارێكی دیكە هۆشداریی دا، كە كار و كردەوە تیرۆرستییەكانی داعش زیاتر دەبێت، ئەوەتا لە سەرجەم ناوچەكانی دیالە و خانەقین و گەرمەسێر و كفری و سەرگەڕان و دەوروبەری مەخموور و لە بەرزاییەكانی زورگەزراو لە پردێ و دەوروبەری مووسڵ و ڕۆژئاوا و ڕۆژهەڵاتی ئەو شارە، جموجووڵ و هێرشەكانی داعش زیاتر بووە، بە ڕاددەیەك كە بە جلوبەرگی سەربازییەوە بازگەی وەهمی دادەنێن و خەڵكی دەكوژن و دەڕفێنن، لاوازیی لایەنی ئەمنی و سوپای عێراق و، نەبوونی هەماهەنگیی نێوان وەزارەتی پێشمەرگەو وەزارەتی بەرگری و، هەندێك جار مامەڵە و هەڵسوكەوتی خراپ و نەزانانە لە ناوچەی عەرەبە سوننەكان و، بوونی بۆشاییەكی ئەمنیی گەورە لە نێوان هێزەكانی پێشمەرگە و هێزەكانی سوپای عێراق، هەموو ئەمانە هۆكارن بۆ زیادبوونی جموجووڵەكانی داعش.

* هێزی پێشمەرگەی كوردستان تا چەند لە ئامادەباشیدایە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی هەر هێرشێكی لەناكاوی داعش، كە دەكرێتە سەر هێڵەكانی پێشەوەی سەنگەر و ڕەبایەكانی پێشمەرگە؟

- داعش لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا لە زورگەزراو لە سنووری پردێ، هێرشی كردە سەر ڕەبایە و هێڵی پێشەوەی سەنگەرەكانی پێشمەرگە، بەداخەوە لە لیوای 10ی وەزارەتی پێشمەرگە دوو پێشمەرگەمان شەهید بوون، بەپێیی زانیاریە هەواڵگرییە سەربازییەكان، هێرشەكانی داعش بۆ سەر هێزی پێشمەرگەی كوردستان و سوپای عێراقیش ڕوو لە زیادبوون دەكات، ئەمەش حاڵەتێكی پێشبینی و چاوەڕوان كراوە، هەرێمی كوردستان دوژمنی زۆرە، لەلایەكی دیكەوە هێزەكانی عێراق هێزێكی زۆریان لە بەغدا و ناوچەكانی دیكەی ناوەڕاستی عێراق جێگیر كردووە و، لە توانایاندا نییە ئەو ژمارە زۆرەی سەرباز و هێز لەم ناوچانە جێگیر بكەن، بەتایبەتی لە ناوچە جێناكۆكەكان، كە ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمە و، بۆشاییەكی گەورە لە نێوان ئێمە و هێزەكانی وەزارەتی بەرگریی عێراقدا دروست بووە، داعش سوودی لەم بۆشاییە ئەمنییە وەرگرتووە، ئەوەی مەترسییەكەی زیاتر كردووە، گۆڕینی شێوازی چەكداری و هێرشەكانی داعشە كە بە گرووپی بچووك و، زۆرجار مەفرەزەی دوو سێ كەسی هێرشی لەناكاو دەكەن و، هەر زووش لە ناوچەكە دەكشێنەوە، پێویستە پەیوەندی و هەماهەنگیی نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی بەرگریی عێراق زیاتر بكرێت و، لە ڕووی لۆجستی و هوشیاری و شارەزاییشەوە هێزی پێشمەرگەی كوردستان مەشقی سەربازیی زیاتری پێ بكرێت. لەم ڕووەوە ڕێزدار سەرۆك بارزانی و ڕێزدار نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێم و ڕێزدار مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەسەر هێڵن، بۆ پاڵپشتی و هاوكاریكردنی هێزی پێشمەرگەی كوردستان و، ئامادەباشی لە ئەگەری ڕوودانی هەر هێرشێكی دیكە.

* باسی گرنگیی هەماهەنگیی نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی بەرگریی عێراقت كرد، لە كاتێكدا چەندین ڕێككەوتنتان لە نێواندایە، كەچی لە ڕووی پراكتیكییەوە هیچی جێبەجێ نەكراوە، ئایا چی ڕێگە لە جێبەجێكردنی ئەم ڕێككەوتنانە دەگرێت؟

- بەڵێ، ڕێككەوتن و هەماهەنگیی سەربازی و ئەمنی لە نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی بەرگریی عێراقدا هەیە، بڕیاریشە بە زووترین كات ئەم ڕێككەوتنانە لە ئەرزی واقیعدا جێبەجێ بكرێن، ئەوەتا بڕیاری دامەزراندنی دوو لیوای هاوبەشی نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی بەرگریی عێراق هەیە، بۆ ئەوەی ئەو بۆشاییە ئەمنییەی كە لە نێوانماندایە پڕ بكەینەوە و لە خانەقین تاوەكو ڕۆژئاوای دیجلە حزووری سەربازی هەبێت. ئەو بۆشاییە ئەمنییەی نێوانمان كە داعش سوودی لێ وەرگرتووە، لە ڕووی جوگرافیای سەربازییەوە ڕووبەرێكی زۆر گەورە و ناوچەیەكی سەخت و ئاڵۆزیشە، بۆیە بەبێ بوونی هێزی هاوبەش ناتوانرێت ئەم ناوچەیە لە داعش پاك بكرێتەوە، ئەمە وێڕای ئەوەی قووڵاییەكی تۆپۆگرافیاش لە ناو گوند و ناوچە عەرەبە سوننەنشینەكان هەیە، من هەرگیز ناڵێم گوندنشینەكانی ئەم ناوچەیە هاوكاریی داعشەكان دەكەن، بەڵام گوندنشینەكان بەرامبەر چەكدارە داعشەكان چارەیان نییە و ناتوانن پارێزگاری لە خۆیان بكەن و، بە ناچاری داعشەكان هەرچییەكیان بوێت لە گوندنشینەكان دەیبەن، جێگای داخیشە، لایەنی عێراقی لەم ڕووەوە كەمتەرخەمە و، لایەنی دەرەكی و هەندێك گرووپی حەشدی شەعبی و چەكداری وڵاتانی بیانی، ڕێگرن لە جێبەجێكردنی بڕگەكانی ناو ڕێككەوتنەكان، وەك ئەوەی لە شنگال ڕووی داوە.

* ئەگەر كەمێك باسی ڕێككەوتنی شنگالمان بۆ بكەیت، پەكەكە بۆچی ڕێگری لە جێبەجێكردنی دەكات؟

- رێككەوتنی شنگال تەنانەت یەك بڕگەشی لێ جێبەجێ نەكراوە، حكومەتی عێراق لەم ڕووەوە كەمتەرخەمە، چونكە ناكرێت هێزێكی چەكداری بیانیی وەكو پەكەكە و هەندێك لە گرووپە چەكدارەكانی حەشد ڕێگری لە جێبەجێكردنی ڕێككەوتنێكی وا گرنگ بگرن، بەداخەوە پەكەكە بووەتە داردەستی دوژمنانی كورد و، پارە و چەك و تەقەمەنی لە گرووپە چەكدارەكانی حەشد وەردەگرن و، دژی هەرێمی كوردستان و خەڵكەكەی وەستاوەنەتەوە. ئەی ئەوە نییە پەكەكە لە ناوچە سنوورییەكان بەهانە دەدەنە لەشكری توركیا و، بەرگرییەكی كەمیش ناكەن و دەكشێنەوە و خاكەكەیان تەسلیم دەكەن، ئۆباڵی ئەو هەموو شەهید و قوربانی و ماڵوێرانییەی گوندنشینەكان لە ئەستۆی پەكەكەیە. ئێمە وەكو وەزارەتی پێشمەرگە و بە هەماهەنگی لەگەڵ لیوای پاسەوانیی سنووری سەر بە عێراق، زۆر بە باشی سەنگەرمان لێداوە و لە ئامادەباشیی تەواوداین، بۆ هەر ڕووبەڕووبوونەوەیەك ئەگەر لە داهاتوو ڕووبدات و، بەهێزەوە خاكی هەرێمی كوردستان دەپارێزین.

* مەشق و پڕچەككردنی هێزی پێشمەرگەی كوردستان و جێبەجێكردنی چاكسازییەكان گرنگن بۆ بەهێزبوونی هێزی پێشمەرگەی كوردستان، ئەمەش بە هاوكاری و پاڵپشتیی هاوپەیمانەكان باشتر بەڕێوە دەچێت، پرسیار لێرەدا ئەوەیە، پەیوەندییەكانی نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و هاوپەیمانان ئێستادا لە چ ئاستێكدایە؟

- پەیوەندییەكانی نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و هاوپەیمانان لە ئاستێكی بەرز و باشدایە، ڕاوێژكارەكانیان لێرەن و لە بۆردی چاكسازیی وەزارەتی پێشمەرگە لەگەڵماندان، هەماهەنگی و پاڵپشتیی جێبەجێكردنی چاكسازییەكە دەكەن، ئەو چاكسازییەی لە 35 خاڵ پێكهاتبوو، دوای ڕێكخستنەوە و دەمجكردنی چەند خاڵێك، 26 خاڵی ماوەتەوە و، ئەوەی گرنگ و هەستیارە دوو خاڵە، كە لە یەكخستنی یەكەی ژمێریاری و دامەزراندنی پڕۆژەی قیادەدا خۆی دەبینێتەوە، لە ئێستاشدا لێكتێگەیشتنی باش لە نێوان هەردوو یەكەی 70 و 80 و چۆنیەتیی هاتنە سەر وەزارەتی پێشمەرگە هەیە. سەبارەت بە پڕچەككردنی وەزارەتی پێشمەرگەش، هاوكارییەكانی هێزی هاوپەیمانی دێت و، داوای چەكی پێشكەوتووشمان كردووە، بۆ ئەوەی لە ڕووی تەكتكیكی و هێزەوە بتوانین ڕووبەڕووی داعش و ئەو هێرشانەش ببینەوە كە بە فڕۆكەی درۆن دەكرێتە سەر هەولێر، هاوپەیمانەكان داواكارییەكانی ئێمەیان ڕەت نەكردووەتەوە و ئەوان لە نزیكەوە ئەم واقیعە دەبینن، كە چۆن بە چەكی پێشكەوتوو و دووربینی حەراری هێرش دەكرێتە سەر پێشمەرگە و، بە فڕۆكەی درۆن پەلاماری شاری هەولێر دەدرێت، ئێمە تەنیا لە چاوەڕوانیی جێبەجێكردنی داواكارییەكەمانداین.

* ئایا داعش وەكو وەرەقەیەكی سیاسی و فشار لە دژی هەرێمی كوردستان بەكار دەهێندرێت؟

- داعش وەكو فكرەیەكی ئیرهابی و توندوتیژی دیاردەیەكی جیهانییە و كۆتایی نەهاتووە، ئەوانیش وەكو هەموو هێزە دوژمنكارەكانی دیكە لە نێوخۆی عێراق و ناوچەكەدا، دژی هەرێمی كوردستان هەڵسوكەوت دەكەن، ئەو چاوپێكەوتنە میدیاییانەی لەگەڵ كەسوكاری داعشەكان لە كەمپی هۆڵ لە ڕۆژئاوای كوردستان دەكرێت، بە ئاشكرا هێشتا باسی دەوڵەتی بەناو خەلافەت دەكەن و، ئامادە نین ددان بە شكست و كردەوە قێزەون و تیرۆریستی و كۆمەڵكوژییەكانیاندا بنێن و، ئامانجی شەڕ و هێرشەكانیان نەشاردووەتەوە، داعشیش وەكو هەموو گرووپ و هێزە چەكدارەكانی دیكە، بە ئاشكرا دژایەتیكردنی خۆیان بۆ هەرێمی كوردستان دووپات دەكەنەوە، ئەوەتا پەكەكە و چەندین هێزی حەشدی شەعبی و لایەنی سیاسیی شۆڤێنیی ڕەگەزپەرست، بەناوی دژایەتیكردنی پێشمەرگەوە دژایەتیی خەڵكی كوردستان و مافە ڕاواكانی دەكەن، ڕووداوەكانی 16 ی ئۆكتۆبەر هەندێك هێزی چەكدارو لایەنی سیاسیی دروست كردووە، كە دژایەتیكردنی پێشمەرگە و هەرێم بۆ شاردنەوەی شكستەكانیان و زیادبوونی نفووزی خۆیان بەكار دەهێنن، خۆ هەر خۆی لەخۆیدا دژایەتیكردنی جێبەجێكردنی ڕێككەوتنەكانی شنگال و دژایەتیكردنی گەڕانەوەی لیواكانی وەزارەتی پێشمەرگە بۆ ناوچە جێناكۆكەكان، ئەمە خزمەت بە داعش دەكات، چونكە حاڵەتی ناسەقامگیری و نائارمی بەردەوام دەبێت، بە دروستكردنی یەك سارتر لە باشووری چیای قەرەچۆخ و پاراستنی بە هەماهەنگی لەنێوان هێزی پێشمەرگەی كوردستان و سوپای عێراقدا ڕێگریی تەواو لە جموجووڵ و هاتوچۆكانی داعش دەكرێت و، بە ئاسانی كۆنتڕۆڵی چیاكەش دەكەین. من وەكو سوپاسالاری وەزارەتی پێشمەرگە نامەوێت بچمە ناو تەفاسیلی چۆنیەتیی بەكارهێنانی داعش و هێزەكانی دیكەوە، بەڵام بە تەئكید دەستی ناوخۆیی و دەرەكییش بۆ تێكدانی ئارامی و سەقامگیریی كوردستان هەیە، گرنگ ئەوەیە ئەو سەقامگیرییەی لە هەرێمی كوردستاندا هەیە، ڕۆژ لە دوای ڕۆژ زیاتر پتەو دەبێت و، پەیوەندیی باشی نێوان پارتی و یەكێتییش بۆ ئەو سەقامگیرییە و بەهێزبوونی هێزی پێشمەرگە و جێبەجێكردنی چاكسازییەكان گرنگە.