دەستەی ژینگە: ژینگە ڕۆشنبیری و كەمكردنەوەی مەترسییە ژینگەییەكان

دەستەی ژینگە: ژینگە ڕۆشنبیری و كەمكردنەوەی مەترسییە ژینگەییەكان

 

گۆڕانكارییەكانی كەش و هەوا سەرتاسەری جیهانی گرتووەتەوە و، ئاسەوارەكانیشی وەك دەركەوتوون، جۆراوجۆرن، بۆیە لە هەندێك شوێن باران و لافاوی ناوەختە، لە هەندێك شوێنی دیكە گەردەلوول و ڕەشەبای خۆڵاوییە، لە هەندێك شوێنی دیكەش كەمبوونی ڕێژەی باران بارینە، لە هەندێك شوێنی دیكەش نزمبوونەوەی ئاستی ئاوی ژێر زەوییە، لەهەندێك شوێنی دیكەش بەرزبوونەوەی لە ڕاددەبەدەری پلەی گەرمییە.

جا لەبەر ئەوەی نشینگەی مرۆڤ یەك گۆی زەوییە و یەك ژینگەیە، مەترسییەكانیش هەن و هاوبەشن و پیسبوونی ژینگەش سنووری سیاسیی ناناسێت، بۆیە بۆ بەڕەنگاربوونەوەی ئەو مەترسییانە، كارنامەی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان، هەموومانی پابەند كردووە بۆ برەودان بە ژینگە ڕۆشنبیری و كەمكردنەوەی مەترسییە ژینگەییەكان.

بۆیە دەستەی ژینگە لە بواری ژینگەپارێزیدا كار دەكات بۆ برەودان بە ڕۆڵی كۆمەڵگەی كوردستانی لە گۆڕینی هەڵوێستەكانیان بە ئاراستەی پاراستن و چاككردنی ژینگە و، دروستكردنی ڕۆشنبیرییەكی ژینگەپارێزیی لەلایان، هەروەها بۆ سەرنجڕاكێشانی سیاسەتمەداران و دروستكارانی بڕیار لە هەرێمی كوردستاندا بەلای پرسەكانی ژینگەدا و، دروستكردنی بایەخپێدانێكی باشتری ناوخۆیی بە ژینگە و پێكهێنەرەكانی لە ڕێگەی پابەندكردنی هاووڵاتیان بە یاسا و ڕێنماییە ژینگەییەكانەوە.

هەروەها كار دەكات بۆ ئاگاداركردنەوەی وەزارەتە جێبەجێكارەكان بۆ دووبارە داڕشتنەوەی دیزاینی شارەكان بە ئاراستەی دەستگرتن بە سەرچاوەكانی وزە و كەمكردنەوەی قەرەباڵغی و پاراستنی ئاسایشی ئاو و، بوونی سیستمێكی نوێ بۆ ئاوەڕۆكان و، بوونی میكانیزمێكی بێ زیان بۆ ڕزگاربوون لە پاشماوە و پاشەڕۆكان و زیادكردنی ڕووبەری سەوزایی و پاراستنی زیندەجۆرەكان و، هەڵگرتنەوەی مینی چێنراو و.. هتد، لە مافە سەرەكی و بنچینەییەكانی هەر مرۆڤێكن.

دەستەی ژینگەی هەرێمی كوردستان لەپاڵ ئەركە چاودێرییەكەی و ڕێگرتن لە زۆرێك لە پڕۆژە ناژینگەییەكان و ئەنجامدانی بەدواداچوون بۆ زۆرێك لە پڕۆژە ئەنجامدراوەكان، بە پێی توانا زۆر كاری دیكەی ئەنجام داوە، وەك كاراكردنی پەیوەندیی ڕۆژانە بە وەزارەت و دەستە جێبەجێكارەكانەوە بۆ دیاركردن و گەیاندنی ڕاسپاردە و پێشنیازە ژینگەییەكان.

كاراكرنی پەیوەندیی لەگەڵ وەزارەتی ژینگەی عێراق بۆ كاركردنی پێكەوەیی لە چوارچێوەی دەستووری عێراقدا سەبارەت بە دەسەڵاتە هاوبەشەكانی نێوان حكومەتی ئیتیحادی و هەرێمی كوردستاندا، بۆ هەماهەنگیی لەگەڵ ڕێكخراوەكانی نەتەوە یەكگرتووەكان و سوودوەرگرتن لەو مافانەی كە دەدرێنە تەواوی عێراق لە پای پابەندبوونی بە ڕێككەوتننامە نێوەدەوڵەتییەكانی تایبەت بە ژینگەوە.

هەروەها لە بواری چارەسەركردنی گرفتی ئەو گازەی كە پێی دەڵێن غازی هاوەڵ، یان (الغاز المصاحب) و، بە بێ سوود دەسووتێت، ئێستا بۆ ساڵی چوارەمە لەسەر یەك كە عێراق بە هەرێمی كوردستانیشەوە لە پلەی دووەمدایە لەم بەهەدەردانە لە دوای وڵاتی ڕووسیا، لە كاتێكدا ئەم غازە ئەگەر نەسووتێنرێت، لەتوانایدایە ڕۆژانە كارەبا بۆ نزیكەی (3) سێ ملیۆن ماڵ دابین بكات.

گرفتەكە ئەوەیە عێراق ئەو دامەزراوانەی لە دەست داوە كە هەیبوون بۆ سوودوەرگرتن لەم غازە، هەرێمی كوردستانیش هێشتا ئەو تەكنۆلۆژیا گرانبەها و نوێیەی نییە تا بتوانێت سوود لەم غازە وەربگرێت و بەفیڕۆی نەدا، هۆكاری دیكەش بریتییە لە زیاد بەرهەمهێنانی نەوت كە پەیوەندییەكی ڕاستوخۆی هەیە لەگەڵ زیادبوونی بڕی غازی هاوەڵ.

بۆیە دەستەی ژینگە هەماهەنگیی دەكات لەگەڵ وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان لەسەر وەبەرهێنان لەم بواری غازی هاوەڵەدا لەگەڵ كۆمپانیاكانی دەرهێنانی نەوت بۆ دامەزراندنی ژێرخانی پڕۆژەیەكی تایبەت بە غازی هاوەڵ، پێویستیشە ئەم پڕۆژەیە لە كارە لەپێشینەكانی وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان بێت، چونكە سووتاندنی بەردەوامی ئەم غازە واتە لەدەستدانی ساڵانەی ملیارەها دۆلار، لە لایەكی دیكەشەوە سوودوەرگرتن لەم غازە واتە پاراستنی ژینگە بە گشتی و هەوا بە تایبەتی.

ئەمە جگە لەوەی ئەم پڕۆژەیە هەنگاوێكە بۆ گەشەپێدانی بەردەوام و، بنیاتنانی ئابوورییەكی سەوزی بەردەوام.

 

Top