ریكلامە بازرگانییەكان وا لە منداڵ دەگەیەنن كە هەر چیان پیشان دەدرێت سوودی تەندروستیی ئەوانی تێدایە، وەك جۆرەكانی گەمەو ژەمەكانی خواردن، بەتایبەت كە زۆرجار پاڵەوانی ریكلامەكە كەسایەتییەكی خۆشەویست بێت لەلای منداڵان، بۆیە كە منداڵان نازانن ئامانج لەو ریكلامانە قازانجی ماددی و شۆپینگە، ناچاردەبن وەك راستییەك لە پەیامی ئەو ریكلامانە بڕوانن و بڕوای پێبكەن.
لە توێژینەوەیەكدا كە هەریەك لە توێژەران (ساعید ئەلحاریسی) و (سامی عەبدولعەزیز) ئەنجامیان داوە، گەیشتوونەتە ئەم خاڵانە:
1. ریكلامە بینراوەكان زیاتر باسی خواردەمەنی دەكەن، لە خواردەمەنیشدا ریكلام بۆ خواردنە تەواوكارەكان دەكەن، نەك بنەڕەتییەكان، بەمەش منداڵ لە خواردنە بنەڕەتییەكانی ماڵەوە دووردەكەوێتەوەو، پەنا بۆ خواردنە تەواوكارەكان دەبات، ئەمەش كاردەكاتە سەر سەلامەتیی بینایی و جەستەی منداڵ.
2. لەدوای خواردەمەنی بە پلەی دووەم ریكلامە بینراوەكان كار لەسەر كەرەستەكانی ماكیاژو خۆڕازانەوە دەكەن، ئەمەش نزیكەی چارەكێكی كۆی ریكلامەكانە.
3. رێژەیەكی زۆر لەمنداڵان حەز بە كڕینی ئەو شتانە دەكەن كە لە ریكلامدا دەیانبینن.
4. ژمارەیەكی زۆر لە منداڵەكان رقیان لە باوك و دایكیان دەبێت، ئەگەر ئەو شتانەیان بۆ نەكڕن كە لە ریكلامەكاندا پیشانیان دەدرێت.
ئەم ئەنجامەش ئەوە دەردەخات كە ریكلام لەسەر تێكدانی پەیوەندییەكانی نێو خێزان كاریگەریی خراپی هەیە، بە دروستكردنی جۆرێك لەململانێ لەنێوان بڕیارو رەفتاری باوكان، یان دایكان، یان هەردووكیان لەگەڵ منداڵەكانیان.
ئەنجامەكان:
1. ریكلام بۆ منداڵان ئەو پردەیە كە جۆری كاڵاو رەفتار و گوفتاری ریكلامكار بە سەریدا بۆ لای منداڵان دەپەڕنەوەو، كاریگەرییان لەسەر بەجێدەهێڵن.
2. جێكەوتە نێگەتیڤەكانی ریكلام لە سەر منداڵان بە رێژەی (80%)یە، كە زۆر زیاترە لە جێكەوتە پۆزەتیڤەكانی كە بە رێژەی (20%)ە.
3. یەكێك لە كارتێكردنەكانی ریكلام لەسەر بەهاو ئاراستە و رەفتارەكانی منداڵ ئەوەیە كە منداڵ بەرەو ئۆتیزم دەبات، كاتێك خۆی لە پاڵەوانی ریكلامەكەدا دەدۆزێتەوە و دواتر هەر ئەو دەناسێت لە خەیاڵی خۆیدا.
4. ئاساییكردنەوەی كاراكتەرەكانی نێو ریكلامەكان رۆڵی زۆریان هەیە لە سەر كەسایەتیی منداڵان لە ئایندەدا.
لەبەر رۆشنایی باسەكانی ئەم بەشەدا ئەم راسپاردانە بەگرنگ دەزانرێت:
1. هەوڵدان بۆ زیادكردنی كاریگەرییە پۆزەتیڤەكانی ریكلام لەسەر گوفتارو رەفتاری منداڵان.
2. رێنماییكردنی منداڵان لەلایەن مامۆستایان و سەرپەرشتیارانەوە سەبارەت بەو زیادەڕەویی و هەڵەو سەرپێچییە تەندروستی و یاساییانەی كە لە ریكلامەكاندا هەیە.
3. پێكهێنانی لێژنەیەكی چاودێری لە پسپۆڕانی بواری پەروەردەو ئایین و زانستەكان و راگەیاندن بۆ ریكلامەكان و پێداچوونەوە بە پەیامی ریكلامەكاندا و چاكتر كردنیان.
4. بۆ رێگرتن لە بڵاوكردنەوەی ریكلامی زیانبەخش بە كەسایەتیی منداڵان، پەیماننامەیەكی میدیایی نێودەوڵەتی لەبەر رۆشنایی پەیماننامەی مافەكانی منداڵ دابڕێژرێت.
5. هەوڵدان بۆ گەشەپێدانی لایەنی رەوشت و زیندووڕاگرتنی ناخی منداڵ سەبارەت بە خۆگرتن و خۆپارێزیی لە ریكلامی زیانبەخش و بێ سوود.
6. تەلەفزیۆنەكان بە ئاراستەی كەناڵە پابەندەكان بە ستانداردە نێودەوڵەتییەكانی ریكلام رێكبخرێنەوە.
7. دووركەوتنەوەی منداڵان لە سەیركردنی كەناڵەكە لە ماوەی ریكلام تا هاتنەوەی بەرنامەكەیان.
8. پرسیاركردن لە منداڵ لەلایەن كەسێكی بەئەزموونی نێو خێزان لە بارەی ریكلامەكانەوە، وەك: كوێی ئەم بەرهەمە جێگەی بایەخی تۆیە؟ پێتوایە لە راستیشدا وەك ریكلامەكە وا بێت؟ پێتوایە بۆ تەندروستیت باش بێت؟
9. دوورخستنەوەی منداڵ لە بینینی ریكلام لە رێگەی پێدانی بەرنامەی تۆماركراو كە خاڵییە لە ریكلام.
10. دیاركردنی كات بۆ سەیركردنی تەلەفزیۆن و ئینتەرنێت، نەك سەیركردنی كراوە.
11. جۆرەكانی دیكەی گەمەی منداڵان وەك ئەڵتەرناتیڤێك بۆ تەلەفزیۆن و ئینتەرنێت ئامادە بكرێت.
12. دوورخستنەوەی تەلەفزیۆن و ئینتەرنێت لە ژووری نووستنی منداڵان.
13. داخستنی تەلەفزیۆن و ئینتەرنێت لە كاتی ئامادەكردنی ئەركەكانی قوتابخانەو خوێندندا.
14. سەیركردنی تەلەفزیۆن و ئینتەرنێت و ئامێرەكانی دیكە ماف نەبێت، بەڵكو خەڵات بێت لەبەرامبەر پابەندبوون بە ئەنجامدانی ئەركێكەوە.
15. هاندانی منداڵ بۆ ئەنجامدانی چالاكیی دیكە وەك گەشت و وەرزش و خوێندنەوە و مۆسیقا و خولیاكانی دیكە.
16. لەپێناو دووركەوتنەوە بە ئالوودەبوون بە خراپ بەكارهێنانی تەكنەلۆژیای سەردەم، باوكان ودایكان بۆ منداڵەكانیان پێشەنگ بن.
17. كوژاندنەوەی تەلەفزیۆن و راگرتنی ئینتەرنێت لەو كاتانەی كە خێزان بۆ چالاكیی دیكە تەرخانی دەكات.
18. شۆرت لیستكردنی كەناڵەكانی تەلەفزیۆن و كەناڵە ئاسمانییەكان بەپێی پێویستیی ئەندامانی خێزان، نەك هێشتنەوەی سەدان كەناڵ و گەڕان بەنێویاندا.
19. هەوڵدان بۆ دانیشتن لەگەڵ منداڵدا لە كاتی سەیركردنی كەناڵە ئاسمانییەكاندا، بەلای كەمەوە لە سەرەتای بەرنامەیەكیشدا بێت، بۆ ئاگاداربوون لە جۆری بەرنامەو فیلمەكان.
20. دۆزینەوەو دابینكردنی پێداویستییەكانی منداڵان لە پشووە كورتەكان و پشووی هاوینەدا، بۆ دوورخستنەوەیان لە دانیشتنی بەردەوام لە بەردەم تەلەفزیۆن و ئامێرە ئەلكترۆنییەكاندا.
21. چاودێریكردن و جێبەجێكردنی ئەو یاساو رێككەوتنامانەی بواری مافەكانی منداڵ لەلایەن پەرلەمان و وەزارەتی كاروباری كۆمەڵایەتی و رۆشنبیریی و پەروەردە و رێكخراوە تایبەتمەندەكانەوە لەپێناو پاراستنی منداڵان لە زیانەكانی ریكلام.