لە (5)ی حوزیرانی هەموو ساڵێكدا، جیهان بە گشتی و ژینگەدۆستان بەتایبەتی، یادی بۆنەی رۆژی جیهانیی ژینگە بەرز رادەگرن، ئەو رۆژەی كە نەتەوە یەكگرتووەكان لە كۆنگرەی (ستۆكهۆڵم)ی تایبەت بە ژینگە لە ساڵی (1972)دا، هێنایەئاراوەو، هەر لەو رۆژەشدا (بەرنامەی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ ژینگە) (UNEP) دامەزرا.
ئەم رۆژە بۆنەیەكە بۆ هۆشیاریی زیاتر لە بواری ژینگە و بۆ سەرنجڕاكێشانی سیاسەتمەدارو بڕیار بە دەستانی جیهان بەلای ژینگەدا و، دروستكردنی بایەخ پێدانێكی جیهانیی بە ژینگە و پێكهێنەرەكانی. هەروەها ئاماژەیەكیشە بۆ برەودان بە رۆڵی كۆمەڵگە لە گۆڕینی هەڵوێستەكان بە ئاراستەی پاراستن و چاككردنی ژینگە و دروستكردنی هەستێكی جیهانیی لای دانیشتووانی گۆی زەوی بەو بەیەكەوە بەستنەوەیەی كە چارەنووسی هەموویانی بە یەكەوە گرێداوە.
لە رۆژی جیهانیی ژینگەدا، پێویستە لە بیری ئەوەدا بین كە دابینكردنی پێداویستییەكانی مرۆڤ لە رووی ژینگەییەوە لە مافە سەرەكییەكانی خۆیەتی وەك بەشێك لە مافەكانی مرۆڤ بەگشتی. هەروەها پێویستە ئەو راستییەش بزانین كە بەسەربردنی ژیان و گوزەران لە ژینگەیەكی سەلامەتدا مافێكی دەستووریی هەموو تاكێكی ئەم وڵاتەیە، بەپێی ماددەی (38)ی دەستووری عێراقی فیدڕاڵ. ئەوەش گرنگە بزانرێت كە دەستكەوتنی ئاوی خاوێنی خواردنەوەو بوونی سیستمێكی گونجاو بۆ ئاوەڕۆكان و بوونی میكانیزمێكی بێ زیان بۆ رزگاربوون لە پاشماوەو پاشەڕۆكان، هەروەها زیادكردنی رووبەری سەوزایی و دووبارە داڕشتنەوەی دیزاینی شارەكان بە ئاراستەی كەمكردنەوەی قەرەباڵغی و پاراستنی زیندە جۆرەكان و ، هەڵگرتنەوەی مینی چێنراو و.. هتد، لە مافە سەرەكیی و بنچینەییەكانی هەر مرۆڤێكن.
دیارە بۆ زامنكردن و دەستەبەركردنی هەموو ئەمانەش، هەبوونی ئیرادەیەكی بەهێزی سیاسی و ئیدارەیەكی زانستییانەی ژینگەیی زۆر گرنگن بۆ جێبەجێكردنی رێككەوتنامە نێودەوڵەتییەكانی تایبەت بە ژینگە و، هەماهەنگی و هاوكاریی نێودەوڵەتی و ، كەمكردنەوەی رێژەی هەژاری و ، كۆنتڕۆڵكردن و كۆتاییهێنان بە شەڕ و جەنگەكان و ، پەیڕەوكردنی سیاسەتی پەرەپێدانی هەمیشەیی و بەردەوام. هەموو ئەمانە هەنگاوی زۆر گرنگن كە كار دەكەنە سەر گۆڕینی چالاكییەكان لە وشەوە بۆ كردار، لە درووشمەوە بۆ پڕۆژە.
لە رۆژی جیهانیی ژینگەدا نەتەوە یەكگرتووەكان داوا دەكات لە دەوڵەت و هەرێمەكانی جیهان كە رۆژی نیشتمانیی و هەرێمایەتیش بۆ ژینگە دیار بكەن، لەپاڵ هەبوونی رۆژی جیهانیی بۆ ژینگە، بۆیە رۆژی جیهانیی ژینگە هۆكارێكیشە كە بە هۆیەوە ئەمڕۆكە گەلان رۆژی تایبەتیان بۆ ژینگەی لۆكاڵیی خۆیان دیاری كردووەو، تیایدا لەسەر ئاستی هەرێمایەتی و نیشتمانی و لە پێناوی پاراستن و چاككردنی ژینگەدا، چالاكیی جۆراوجۆر ئەنجام دەدەن.
ژینگە وەك دیاردەیەكی بابەتی پەیوەست بە مرۆڤ و ژیان و چالاكییە بەردەوامەكانی مرۆڤەوە، بەردەوام پێویستی بە چاودێریكردن و چاككردنی بەردەوام هەیە، چونكە مرۆڤ بەردەوام لە چالاكیدایەو، بە چالاكییەكانیشی، پەرەپێدانێك ئەنجام دەدات، بەڵام پیسبوونێك لە ژینگەدا بەجێدەهێڵێت.
ژینگە خۆی دوای سەدان ساڵ سیستمێكی تایبەت بە خۆی بەرهەم هێناوەو، بە شێوازێكی ڕێكوپێك و بە پێی یاساو رێسایەكی گەردوونی كار دەكات، بەڵام بە زیادبوونی رۆڵی مرۆڤ و فشاری زۆری كۆمەڵگە بە بەردەوامیی لەسەر پێكهاتەكانی ژینگەو زیادەڕەوی لە بەركاربردنی دەرامەتەكانی، گرفتی زۆری ژینگەیی هاتۆتەئاراوە.
كاركردن بۆ ژینگەیەكی سەلامەت، لە پێش هەموو شتێكدا هەوڵدانە بۆ پاراستنی باڵانس و هاوسەنگیی ژینگەیی، كە لە ناوەڕاستی سەدەی بیستەمەوە هەتا ئەمڕۆ بە شێوازێكی زۆر توند ئەو هاوسەنگییە روو لە تێكچوونە .
هەروەكو لە تەواوی بابەتەكانی تایبەت بە ژینگە و پەرەپێدان ئاماژە بە ژینگە دەكرێت، وەك بوارێكی پەیوەست بە بواری كارو چالاكیی گشت وەزارەتەكانی ترەوە، كە ئەوانیش بەكارەكانیان رۆڵی نێگەتیڤ لەسەر ژینگە بەجێدەهێڵن؛ بۆیە جێگەی خۆیەتی لە پاراستن و چاككردنی ژینگەدا هەموو جۆرە رێگاو چالاكییەك بگرینەبەر و تەنیا بە یەك شێواز كار نەكەین، چونكە پاراستنی ژینگە كاری زۆر و جۆراوجۆری دەوێت، كە لە دواجاردا لەسەر یەكدی كەڵەكە دەبن و ، دەبنە بنەمایەكی دیارو دروست بۆ كاركردنی بەردەوام.
ژینگە بابەتێكە پەیوەستە بە زۆر بواری ئابووری و كۆمەڵایەتی و رۆشنبیری و سیاسییەوە، وەكو زانستیش رۆژ لە دوای رۆژ بەرەو پسپۆڕێتی هەنگاو دەنێت و ، تەنانەت ئێستا ژینگە لە پسپۆڕێتییەوە بەرەو پسپۆڕێتيی ورد هەنگاو دەنێت، ئەمەش ئەوەمان لێداەخوازێت كە لە پاراستنی ژینگەدا ئاگامان لە بنەما گشتییەكان بێت و ، هەر یەكەشمان لە بوارێكی پسپۆڕێتی ورد و تایبەتدا ئاگاداریی تایبەتمان هەبێت لە دواگۆڕانكارییەكانی ژینگە و پاراستن و چاككردنی.
لەگەڵ ئاماژە بە زۆرلایەنی ژینگەو پەیوندیی لەگەڵ بوار و كاری دەزگاكانی دیكەداو، كردنەوەی دەروازەیەك بۆ ژینگە رۆشنبیری، پێویستە ساڵ لە دوای ساڵ بوارو جۆری چالاكییەكانمان نوێ بكەینەوەو، بە شێواز و جۆری جیاجیای سەردەم و ، بە شێوازیی كاری كورت خایەن و درێژخایەن و ، بە نووسینی گۆشە، یان باس و توێژینەوە و نووسینی تایبەت ؛ درێژە بە ژینگە رۆشنبیری بدەین و، شێوازی نوێ و كاریگەرتر دابهێنین بۆ پاراستنی ژینگەو، لە تیۆر و قسەشەوە بەرەو پراكتیك و پڕۆژە هەنگاو بنێین.