زۆر جاری دی ئاماژەم بەو ڕاستییە كردووە كە وەك هەموو مرۆڤێكی سەر ئەم زەمینە، مافی سروشتی و خواپێداوی خۆمانە كە خاك و نیشتمان و زێدی باو و باپیرانی خۆمانمان خۆش بوێت، بەتایبەت كوردستانی ئێمە، كە وێڕای ئەوەی جگە لە خۆمان خەڵكان و گەڕیدە و پسپۆڕ و مێژوونووسانێكی زۆر، شایەدیی ئەوەی بۆ دەدەن كە خاوەنی زۆر سیفات و تایبەتمەندێتی جۆراوجۆر و كەم وێنەیە، خوای گەورەش لە قورئانی پیرۆزدا ئاماژەی بۆ شوێنی بەرچاو و هەڵكەوتووی كوردستان دەكات، وەك خاكێكی پڕ خێر و بەرەكەتی نەبڕاوە كە شایانی ئەوە بوو، ببێتە شوێنی نەجات بوون و لانكەی دووەمی مرۆڤایەتی لە دوای تۆفانی سەردەمی (نوح)ـەوە – سەلامی خوای لەسەر- تا كۆتایی ژیانی مرۆڤ لەسەر ئەم زەوییە، بۆیە كوردستان لەو رۆژەوە، لە روانگەی بڵاوبوونەوەی مرۆڤ بە سەر ئەم گۆی زەوییەدا، بۆتە چەق و سەنتەری دیمۆغرافی بازنەی ژیانی مرۆڤایەتی و لانكەی زۆرێك لە ئایینەكان.
دیارە كە ئاینیی ئیسلامیش لە بنەما گشتییەكاندا جیهانییە، بەڵام لە پیادەكردن و دابەزاندنی بنەماكانی لە واقیعدا ئیسلام نیشتمانییە، هەر لەبەر ئەمەش بووە شارەزایانی زانستە ئیسلامییەكانی پێشینان وتوویانە ئەحكام بە گۆڕانی كەسەكان و كاتەكان و شوێنەكان دەگۆڕێت.
زۆربەی بیرمەندانی سەردەمی خۆشمان لەو رێسایەی سەرەوە پرسیارێكیان داهێناوە كە دەڵێت:
كامیان فۆرم و شكڵ بەوی دیكەیان دەدات: ئیسلام، یان كۆمەڵگە؟!
وەڵامی نزیك ئەوەیە كە ئیسلام وەكو بنەما گشتییەكان شكڵ بە كۆمەڵگە دەدات، بەڵام كۆمەڵگە فۆرم و شكڵ بە ئیسلام دەدات لە پیادەكردن و واقیعدا، چونكە لە هیچ شوێنێكدا مرۆڤ ناتوانێت جیهانیی بێت و، خۆی لە رەهەندی كات و شوێن دەرباز بكات و، بۆچوونێكی رووت و ئەبستراكت بەرهەم بهێنێت دوور لە ئینتیمای نەتەوەیی و مەزهەبی و كێشە ناوخۆیی و لۆكاڵەكانی خۆی.
بۆیە ئیسلامی جیهانیی تەنها ئەو ئیسلامەیە كە لە قورئان و بەشێكی فەرموودەی راستدا هاتووە و ئەوی دی ئیسلامی بەرهەمهاتووی نێو شوێن و كات و كەسانی ئەو شوێن و كاتەیە، هەر لەبەر ئەمەش نابێت قسە و لێكدانەوەی هیچ بیرمەندێك كە بۆ شوێن و كات و كەسانی خۆی قسەی كردووە، بكرێتە بۆچوونێكی جیهانیی و گشتی و بەسەر هەموو كەس و شوێن و زەمانی دیكەدا پیادەبكرێت، چونكە گشتاندنی لۆكاڵ بەسەر گڵۆباڵدا، یان بەش بەسەر هەموودا، كارەساتی گەورەی لێدەكەوێتەوە، بۆ نموونە: (ئەبو ئەعلای مەودودی) و زۆرێك لە زانایانی نیمچە دورگەی هیندی، كە وەك موسڵمان ئەوان كەمینە بوون لەنێو ملیۆنەهای خەڵكی هیندستاندا، بۆیە هەوڵیاندا لە نووسینەكانیان جەخت لەسەر جیاوازیی نێوان خۆیان و هیندۆس و سیخەكان بكەنەوە و، دژی دیموكراسی و هەڵبژاردن بوون، چونكە لە بەرامبەر زۆرینەی هیندۆسدا ئەوان نەدەگەیشتنە دەسەڵات، بۆیە بیردۆزی كودەتای ئیسلامیی داهێنا و، بڕوای بە دەوڵەتی دینی سیۆكراتیی هەبوو، نەك دیموكراسی كە حوكمی زۆرینەیە و پارێزەری كەمینەشە. بەڵام لە وڵاتێكی وەكو میسرو زۆرینەی وڵاتە ئیسلامییەكاندا كە زۆرینەی خەڵكی موسڵمانن، بیرمەندێكی میسری وەك (سەید قوتب) هات و قسە و بیردۆزەكانی (ئەبو ئەعلای مەودودی) و ئەوانی دی هێناو لە جیهانیی ئیسلامیدا رەواجی پێداو، سەرە ئەنجام گروپ و كۆمەڵەی زۆر توندڕەوی بەرهەم هێنا، كە تا ئێستاش دژی دیموكراسی و كۆمەڵگەی مەدەنی دەجەنگن و، خەڵك و كۆمەڵگە بە جاهیلی و نەفام پێناسە دەكەن.
ئەمە لە كاتێكدا نووسینەكانی (ئەبوئەعلای مەودودی) زادەی بیری كەسێكی نێو ژینگەیەكی زۆرینە ناموسڵمان بوو، بەڵام (سەید قوتب) دەقاودەق بەسەر كۆمەڵگەیەكی زۆرینە موسڵماندا پیادەی كرد.
بۆیە بۆ ئەوەی تووشی كارەساتەكانی پەیوەست بە هاوردەكردنی فكری نیشتمانی ئیسلامیی نەبین، پێویستە خۆمان لە نیشتمانی خۆمان، فیكری خۆمان و ئیسلامی نیشتمانی بەرهەم بێنین.