بەرەو كۆنفرانسی (50) ساڵەی شۆڕشی ئەیلوول لە(2011) دا

بەرەو كۆنفرانسی (50) ساڵەی شۆڕشی ئەیلوول لە(2011) دا
شۆڕشی ئەیلوول لەمێژووی كوردستانی گەورەدا، شۆڕشێكی ئەوتۆ بوو كە پێویست بەوە دەكات، مێژوونووسان و توێژەران وردتر و دوورتر لەسەرەتاو سیماكانی بڕوانن و وانە و پەندو سوودی زۆری لێوەربگرن بۆ ئێستا و ئایندەی كوردستان، چونكە ئەگەر كورد خۆی ئەو كارە نەكات ئەوسا دوژمنانی گەلەكەمان، هەر یەكەو لە راست خۆیەوە لە نووسینی مێژوویی ئامێزدا، یان لە شێوازی بیرەوەیی تاكە كەسیدا، ئەو توێژینەوەیە دەكەن بە ئاراستەی قازانجی خۆیان.
شۆڕشی ئەیلوول سیمای زۆر گرنگی هەبوو لە ئاستی نەتەوەییدا، كە دەكرێت ئاماژە بە هەندێكیان بدەین وەك نموونە:
یەكەم: لەسەر ئاستی فیكر و فەلسەفە و پاشخاندا، شۆڕشێكی نەتەوەیی بوو، كە هەموو تاكێكی كورد خۆی تێدا دەدۆزییەوە، بەهەست و سۆز رۆژانە لەگەڵ رووداوەكانیدا دەژیاو بە دوای هەواڵ و چالاكی و ئەنجامەكانیدا دەچوو.
دووەم: لەرووی جوگرافییەوە، شۆڕشێكی سەرتاسەی بوو هەموو ناوچەكانی دیكەی كوردستانیش زۆر لە نزیكی شۆڕشەوە بوون.
شۆڕشی ئەیلوول رۆڵی گەورەی هەبوو لە ناساندنی هەموو ناوچە دوورەكانی كوردستان بە یەكدی و گیانی ناوچەگەریی نەهێشت، كوردستان مەیدانی چالاكییەكانی بوو، نەك تەنها ناوچەیەكی دیاریكراو.
سێیەم: لەرووی تەمەنەوە، شۆڕشی هەموو تەمەنەكان بوو، شۆڕشی هەموو نەوەكان بوو، لاوێك وەك پیرێك، نەوەی نوێ وەك نەوەی كۆن، بەیەك شێوە لە شۆڕشیان دەڕوانی و بە شۆڕشی خۆیانیان دەزانی.
چوارەم: لەرووی رەگەزەوە، شۆڕشی پیاو و ئافرەت بوو، بەتایبەت لەو سەردەمەدا كە ئافرەت وەك ئەمڕۆ ئاشنا نەبوو بە ماف و ئەركەكانی، بەڵام لەو سەردەمەدا ئافرەتان ئابوونەی مانگانە و یارمەتی تایبەتیان بۆ شۆڕش هەبوو.
پێنجەم: لەرووی میكانیزمی كارو تێكۆشانەوە، شۆڕشێكی جوامێرانەو، خاوێن بوو، هیچ رۆژێك پەنای بۆ كاری تیرۆریستی و تۆقاندنو تەقینەوەوكوشتنی خەڵكی مەدەنی نەبردووە، بەڵكو تەنها بەرگریی لەخۆی و خەلك كردووە لەبەرامبەر هێرشی دڕندانەی هێزەكانی حكومەتە یەك لە دوای یەكەكانی عێراق.
شەشەم: لە رووی دیموگرافییەوە، شۆڕشی شارو لادێ بوو لەیەك كاتدا، كاتێك گوندەكان مەیدانی چالاكی پێشمەرگەبوون، شارەكانیش مەیدانی كاری سیاسی نهێنی و رێكخراوەیی بوون.
حەوتەم: لەرووی راگەیاندنەوە، شۆڕش بە هۆكارەكانی راگەیاندنی ساكاری ئەوسای وەك نامیلكەو گۆڤاری دەستنووس و رۆژنامە، كتێب و ئێزگەو، تیپی هونەری و كۆڕی ئەدیبان و و نووسەران و..هتد رۆڵی گەورەی هەبوو لە پێگەیاندنی سەدان كادیری راگەیاندكار و بەردی بناغەی كاری راگەیاندنیشی دانا.
هەشتەم: لە رووی پەروەردەو فێركردنەوە، وێڕای خەباتی چەكداریی، شۆڕش بایەخی زۆری دا بە قوتابخانە و مامۆستا و پرۆگرامی خوێندن لە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی شۆڕشدا، تەنانەت بایەخدانەكە گەیشتە ئاستی خوێندنی باڵاش لەساڵانی دواتردا.
نۆیەم: لەرووی ئامانجەوە، شۆڕشی ئەیلوول، یەكەم شۆڕش بوو كە توانی رێككەوتننامەیەكی فەرمی، بە حكومەتی ناوەندیی ئەوسای عێراق مۆر بكات كە بەشێكی باشی مافەكانی كوردی تێدا نووسرابێت.
دەیەم: لەرووی ئەنجامیشەوە، شۆڕشی ئەیلوول تاكە شۆڕشێكە كە درێژەپێدانی هەبووە، تا ئەو ساتەی كە توانیویەتی بگاتە ئەمڕۆ و بەرهەمەكانی خۆی ببینێت لە پەرلەمان و حكومەت و دامەزراوەی مەدەنی و سەربازیی و خزمەتگوزارییدا.
لەبەر ئەم هۆیانە و زۆری دیكەش، جێگەی خۆیەتی كە كۆنفرانسێكی یەك هەفتەیی ئەكادیمی- زانستی لە ئەیلوولی ساڵی داهاتوودا (2011) ببەسترێت لە هەولێری پایتەخت بۆ هەڵسەنگاندن و دۆزینەوەی خاڵە بەهێزەكانی شۆڕش و پەرەپێدان و گەشەدان بە مانا و هێماو سیمبولەكانی، لەپێناو بەدیهێنانی ئامانجەكانی ئایندەی شۆڕش و بەرجەستەكردنیان لە كەلتووری دەوڵەت و بنیاتنانی دامەزراوەیی كوردستانیدا.
بۆ ئەم مەبەستەش دەكرێت، چەندین تەوەری گرنگ سەبارەت بە ئایندە و ئێستا ئامادەبكرێت لە روانگەی شیكردنەوەی رابووردووی شۆڕشەوە، بە ئامادەبوونی كەسایەتی سیاسی و ئەكادیمی نێوخۆ و بیانی بۆ لێدوان و شرۆڤەكردنی ئامانج و هۆكار و فەلسەفەی شۆڕش و رێبەرانی.
لەو تەوەرانەش كە بایەخی زۆریان دەبێت بۆ شیكردنەوە و توێژینەوە بۆ نموونە:
یەكەم: شۆڕشی ئەیلوول. خوێندنەوەیەك بۆ بارودۆخی نێوخۆیی و نێودەوڵەتی ئەو سەردەم وكاتە.
دووەم: شۆڕشی ئەیلوول لە روانگەی كەسایەتییە سیاسییە دەوڵەتییەكانی عێراقەوە.
سێیەم: شۆڕشی ئەیلوول لە یادەوەریی كەسایەتییە نێودەوڵەتییەكان و بیانییەكاندا.
چوارەم: شۆڕشی ئەیلوول و خەباتی سیاسیی و دیپلۆماسیی.
پێنجەم: پانۆرامای دانوستانی نێوان شۆڕش و حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراقدا.
شەشەم: شۆڕشی ئەیلوول لە بازنەی ململانێی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەكانی ئەوسادا.
حەوتەم: پەندو وانە و دەستكەوتەكانی شۆڕش لە قۆناغە جیاجیاكان و وێستگە سیاسییەكاندا.
هەشتەم: توێژینەوەی شیكاریی رێككەوتننامەی یازدەی ئاداری ساڵی (1970).
نۆیەم: شۆڕشی ئەیلوول و هەڵوێستی سیاسیی وڵاتانی ناوچەكە و درواسێی عێراق.
دەیەم: توێژینەوەی شیكاری بۆ دەق و بارودۆخی رێككەوتننامەی شوومی جەزائیری نێوان عێراق و ئێرانی ئەوسا.
ئەمانە و دەیان تەوەرەو بابەتی دی، دەكرێت ببنە هەوێنی ئەو كۆنفرانسە، كە بەدڵنیاییەوە رۆڵی گەورەی دەبێت لە رووی نەتەوەیی و مێژووییەوە بۆ گرێدانی ئەمڕۆ بە رابووردوووی گەلەكەمانەوە و بۆ ناساندنی زۆر لایەنی شۆڕش و ئامانجەكانی بە نەوەی نوێ، هەروەها بۆ نوێكردنەوەیەكی سەردەمییانەی ئامانج و ئەنجامەكانی شۆڕش و بنیاتنانی كۆمەڵگەیەكی ئاشتیخواز و یەك ریز و تەباو قۆڵكردنەوەی بە دامەزراوەییكردن و بنیاتنانی كەلتووری دەوڵەتی و بەرجەستەكردنی ئامانجەكانی شۆڕش لە دامەزراوە سیاسیی و ئابووری و خزمەتگوزارییەكانی هەرێمی كوردستاندا بەمەبەستی بەدیهێنانی عەدالەتی كۆمەڵایەتی و ئاسوودەكردنی خەڵك و بۆ خەڵك ژیان و بۆ خزمەتكردنی خەڵك و خاك و وڵات، لە بازنەی فراوانی شۆڕش و بە رێزگرتنیش لە بازنە لاوەكییەكانی جیاوازیی فیكریی و مەزهەبی، بەمەبەستی هەرچی زووتری كۆكردنەوەی تواناو هەوڵە جیاجیاكان لە رێگەیەكی فراوان و پانڕەوی كوردستانیدا، لەم زەمەنی عەولەمە و قەوارە گەروەكانی جیهاندا.
Top