پێش ئەوەی باس لە بایەخی ئەندامیەتی كوردستان (وەك هەرێمێك) لەم كۆنفڕانسە جیهانییەدا بكەین، دەبێت ئەوە بڵێین: كۆنفڕانسی میونشن بۆ ئاسایشی نێودەوڵەتی یەكێكە لە گەورەترین و گرنگترینی ئەو كۆنفڕانسانەی كە قسە لەسەر سیاسەتی ئاسایش لەسەر ئاستی هەموو جیهان دەكات، بە سەدان كەسایەتیی خاوەن بڕیاریش كە تایبەتمەندن لە بوارەكانی سیاسەتی سەربازی و ئەمنی لە دەوڵەتە جیاوازەكانی جیهانەوە لەم كۆنفڕانسەدا بەشداری دەكەن و، باس لەو چەلێنجانە دەكەنەوە كە لە ئێستادا رووبەڕووی ئاشتی و ئاسایشی جیهان دەبنەوە.
كۆنفڕانسی ئاسایشی نێودەوڵەتی میونشن كە لە ساڵی 1963 لەلایەن توێژەرێكی ئەڵمانی بە ناوی ئیوالد فۆن كلاسیت دامەزراوە، هۆكارەكەی دەگەڕێتەوە بۆ ئەو هەڕەشە و مەترسییە گەورەیەی كە تەنگژەی كەنداوی بەرازان لە نیسانی 1961 لە كوبا دروستی كرد و، لە تشرینی دووەمی ساڵی 1962 خەریك بوو بگاتە ئەوەی شەڕی سێیەمی جیهانی لەنێوان ئەمریكا و یەكێتی سۆڤیەتی پێشان دروست بێت.
ئامانجی ئەم كۆنفڕانسە لە سەرەتاوە تا ساڵی 1991 تایبەتمەندیی خۆی هەبووە و، تەنیا بۆ پاراستنی ئاسایشی ئەو سیستمە بووە كە پێیان دەگوت «سیستمی لیبڕاڵیی نێودەوڵەتی» و ئەندامانی ئەم كۆنفڕانسە سنووردار بوون و پەنێڵ و وتووێژەكانی ناو كۆنفڕانسەكە بەشێكی زۆری نهێنی بوون، بەڵام دوای ساڵی 1991 و نەمانی یەكێتی سۆڤیەتی پێشان، گۆڕینی سیستمی (لیبڕاڵیی نێودەوڵەتی) بۆ ئەو سیستمەی جۆرج بوشی باوك ناوی لێ نا: «سیستمی نوێی جیهان»، ئەرك و ئامانجی ئەم كۆنفڕانسە گۆڕدرا بۆ پاراستنی ئەو سیستمی نێودەوڵەتییە جیهانییە.
لە ماوەی ساڵانی 1991 – 2014، وەك لە پێشەكیی راپۆرتی ئاسایش بۆ كۆنفڕانسی (51)ـەمینی ئاسایشی نێودەوڵەتی ئاماژەی پێكراوە، هیچ بیرمەندێك، یان سیاسەتمەدارێك مەزندەی ئەوەی نەكردووە كە لە ساڵی 2014 ئەو مەترسی و هەڕەشانە بگەنە ئەو ئاستەی كە سیستمی نوێی جیهان لەبەریەك هەڵبوەشێنێتەوە، هەر بۆ نموونە:
1. هیچ بیرمەندێكی ستراتیژی، یان هیچ خاوەن بڕیارێك لە بواری سیاسەتی ئەمنی و سەربازی، مەزندەی ئەوەی نەكردبوو كە رووسیا ریفراندۆم لە كریما ئەنجام دەدات و پاشان خاكەكەی دەلكێنێت بە رووسیاوە.
2. كەس مەزندەی ئەوەی نەكردووە، رێكخراوی تیرۆریستیی داعش كە لە سەرەتای 2014خۆی راگەیاندووە، لە ناوەڕاستی هەمان ساڵدا، مووسڵ و چەند شارێكی دیكەی عێراق داگیردەكات و لەسەر یەك لەسەر سێی خاكی سووریا و عێراق، خەلافەتی دەوڵەتی ئیسلامی تێدا رابگەیەنێت.
3. كەس مەزندەی ئەوەی نەكردبوو، كە تەواوی ناوچەكانی باكووری ئەفریقیا و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەبنە هەرێمێكی شكستخواردوو، كە رۆژئاوا جڵەوگیریی خۆی لەو ناوچەیە لەدەست دەدات و زەمینە بۆ گەڕانەوەی رووسیا بۆ ناوچەكە خۆش دەبێت.
4. كەس بیری لەوە نەكردبووەوە كە رووداوەكانی ساڵی 2014 لەسەر ئاستی جیهان دەبنە سەرەتای كۆتایی سیستمی نوێی جیهان و دووركەوتنەوە لە سیستمی لیبڕاڵ دیموكراتی و نەمانی دیاردەی فرەكولتووری لە دەوڵەتانی رۆژئاوا و سەرهەڵدانی سەركردەی پۆپۆلیستی.
بەڵام لەناو ئەم كێشە و هەڕەشە جۆراوجۆرانەدا، مەترسیی سەرهەڵدانی رێكخراوی تیرۆریستیی داعش و دامەزراندنی خەلافەتی ئیسلامیی داعش، كە پاشان بەشی هەرە زۆری رێكخراوە تیرۆریستییەكان (هەر لە پاكستانەوە تا نایجیریا) بەیعەتیان پێ دا، بووە گەورەترین هەڕەشە لەسەر تەواوی ئاسایشی نێودەوڵەتی، ئەوەشی مەترسییەكەی زۆر گەورە كردبوو، ئەوە بوو، كە دەوڵەتانی جیهان بەگشتی و دەوڵەتانی رۆژئاوا بەتایبەتی، ئەو هێزەیان لەسەر زەوی نەبوو كە سنوورێك بۆ هێرشە تیرۆریستییەكانی هێزەكانی داعش دابنێت و، تیرۆریستانی داعش ببوونە ئەو ئەفسانەی هەرگیز لە شكاندن نەیەن، بۆ پشتراستكردنەوەی ئەم بۆچوونەش، ئەو پسپۆڕ و خاوەن بڕیارانەی كە راپۆرتی ئاسایشیان بۆ (51)ـەمین كۆنفڕانسی ئاسایشی نێودەوڵەتیی میونشن ئامادە كردبوو، ئەم ناونیشانەیان بۆ دانابوو: «لەبەریەك هەڵوەشانی سیستم و بێدەسەڵاتیی پاسەوانەكانی - Collapsing Order، Reluctant Guardian«، ئەم ناونیشانە و ناوەڕۆكی راپۆرتەكە جەخت لەسەر سێ خاڵی گرنگ دەكەنەوە، كە بریتین لە: (1- كەس ناتوانێت مەزندە بكات، 2- كەس ناتوانێت چارەسەر بدۆزێتەوە، 3- كەس ناتوانێت بڕیار بدات).
ئەم پرسە ئاوا بە هەڵواسراو مایەوە، هەتا داعش لە 2ی ئابی 2014 هێرشی كردە سەر هەرێمی كوردستان و شنگال و مەخموور و چەند شوێنێكی دیكەی لە دەشتی نەینەوا داگیر كرد، بەڵام كاتێك سەرۆك مسعود بارزانی كۆشكی سەرۆكایەتی بەجێهێشت و جارێكی دیكە بووەوە بە پێشمەرگەكەی ساڵی 1962 و چووەوە سەنگەرەكانی پێشمەرگە، لە ماوەی چەند رۆژێكدا مەخموور لە دەستی تیرۆیستانی داعش رزگار كردەوە و لە زومار و ناوچەكانی دیكەی دەشتی نەینەوا و دەوروبەری چیای شنگال، هێرشی تیرۆریستانی داعش راگیراو ناچاركران پاشەكشە بكەن. دیارە ئەم جووڵەیەی مسعود بارزانی لە شەری دژی تیرۆریستانی داعش، بە هاوشێوەی جووڵەكەی قوستەنتەنین لە رۆماوە بۆ ئەستەنبووڵ، هەموو شتێكی لە تەواوی ژیانی مرۆڤایەتی گۆڕی و جیهان ئومێدێكی بۆ دروست بوو، كە ئەو هێزەی دەتوانێت لە سەر زەوی تیرۆریستانی داعش تێك بشكێنێت، هێزی پێشمەرگەی كوردستانە.
دیارە دوای پیشاندانی ئەم قارەمانیەتەی پێشمەرگە، باراك ئۆباما سەرۆكی ئەوكاتی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە شەوی 11ی ئابی 2014 بڕیاری دا، بە رێگەی هێزی ئاسمانی هاوكاریی هێزی پێشمەرگە بكات، هێزی پێشمەرگەش دوای ئەوەی پشتیوانییەكی نێودەوڵەتی بۆ دروست بوو، نەك هەر توانی لە هەرێمی كوردستان ئەفسانەی داعش بەتاڵ بكاتەوە، بەڵكو كاتێك مەترسی كەوتە سەر ئەوەی كۆبانێ بكەوێت، جارێكی دیكە سەرۆك مسعود بارزانی نامەیەكی بۆ پەرلەمانی كوردستان نارد، كە بڕیارێك دەربكەن، بۆ ئەوەی هێزی پێشمەرگە بچێت بۆ كۆبانی، ئەم داوایەی سەرۆك بارزانی بۆ بەهاناوەچوونی كۆبانێ و دوورخستنەوەی لە كەوتن، لە كاتێكدا بوو، رەجەب تەیب ئەردۆگانی سەرۆكی توركیا لە ئازەربایجانەوە هەواڵی كەوتنی كۆبانێی بڵاو دەكردەوە. هەروەها بیرمەندێكی ستراتیژی و سەربازیی وەك ماكس بووت كە خاوەنی كتێبی (سوپای نەبینراوە) بە ئاشكرا رەخنەی لە سەرۆك ئۆباما دەگرت و رایدەگەیاند، هیچ هێزێك ناتوانێت كۆبانێ لە كەوتن بپارێزێت، هەتا ئەگەر بشتواندرێت هێزی تیرۆریستانی داعش رابگیردرێن، ئەوا دەبێت ئەمریكا دەستبەرداری بێت و جارێكی دیكە تیرۆریستانی داعش داگیری دەكەنەوە.
بەڵام لە ماوەی 2ی ئابی 2014 – 21ی 12ی 2014، هێزی پێشمەرگەی كوردستان بە رابەرایەتیی مسعود بارزانی توانیی ئەم سەركەوتنانە تۆمار بكات و هەموو جیهان دوچاری سەرسوڕهێنان بكات:
1. دوای سەركەوتنە دیارەكانی هێزی پێشمەرگە و دووبارە گێڕانەوەی سەقامگیریی بۆ هەرێمی كوردستان، فرانسۆ هۆلاند سەرۆكی فەرەنسا لە ئەیلوولی 2014 سەردانی هەولێری پایتەختی هەرێمی كوردستانی كرد و سڵاوی بۆ ئاڵای كوردستان و سروودی نیشتمانیی ئەی رەقیب كرد.
2. هەر لە ئەیلوولی 2014 هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی بە سەرۆكایەتی ئەمریكا دامەزرا و ستراتیژیەتی خۆی بۆ كۆتاییهاتن بە دەوڵەتی خەلافەتی ئیسلامی داعش راگەیاند.
3. هێزی پێشمەرگەی كوردستان تەواوی ناوچەكانی هەرێمی كوردستان و دەشتی نەینەوا و تەنانەت لە 21ی 12ی 2014 چیای شنگالی لە دەستی تیرۆریستانی داعش رزگار كرد.
4. هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی بەگشتی و ئەمریكا بەتایبەتی، توركیایان ناچار كرد، هێزی پێشمەرگە بەناو خاكی توركیادا بچێتە كۆبانێ و، بە چوونی هێزی پێشمەرگەش نەك هەر مەترسیی كەوتنی كۆبانێ دوور كەوتەوە، بەڵكو هەوڵەكان پێچەوانە بوونەوە و وردە وردە پێشڕەویی شەڕڤانان بە پشتیوانی هێزی پێشمەرگە بۆ تێكشكاندنی داعش دەستی پێكرد، پێش ئەوەی سەرۆك مسعود بارزانی بەرەو میونشن بەڕێ بكەوێت.
5. وەك رێزلێنانێك لە شكۆی مسعود بارزانی و، پێش گرێدانی كۆنفڕانسی 51ی میونشن لە شوباتی 2015، پەرلەمانی ئەڵمانیا ئەو یاسایەی هەڵوەشاندەوە كە رێگر بوو لە هەناردەكردنی چەكی ئەڵمانیا بۆ دەرەوە، ئەمەش لە پێناوی ئەوە بوو كە حكومەتی ئەڵمانیا بتوانێت، رۆكێتی تانك شكێنی (میلان) بنێرێت بۆ هێزی پێشمەرگە لە هەرێمی كوردستان.
ئەم خاڵانە كە تەنیا بەشێكن لە بایەخی هەرێمی كوردستان و سوپا قارەمانەكەی (هێزی پێشمەرگە) بۆ سیاسەتی ئاسایشی جیهانی، كوردستانی كردۆتە ئەندامی ئەو كۆنفڕانسە گەورە و گرنگەی كە ساڵانە باس لە سیاسەتی ئاسایش و سەربازیی هەموو جیهان دەكات و، دەبێت كوردستان كە لە ئێستادا تەنیا هەرێمێكە لەسەر ئاستی عێراق، وەك دەوڵەتێكی ئەمری واقیع بۆ سیاسەتی ئاسایش و سەربازیی جیهان گوێی لێ بگیرێت و ئیعتوباری هەبێت.
ئەوجا ئەگەر لەلایەكی دیكەوە سەیری ئەم پرسە بكەین و، بە دیوەكەی دیكە بایەخ و گرنگیی كۆنفڕانسی ئاسایشی جیهان – میونشن بۆ هەرێمی كوردستان ئاماژەی پێ بكەین، ئەوا دەگەینە ئەو قەناعەتەی چۆن تایوان كە لە ئێستادا دەوڵەتێكی ئەندامی نەتەوە یەكگرتووەكان نییە، بەڵام پێشكەوتنی پیشەسازی و بازرگانییەكەی لە ئاستێكدایە كە ببێتە ئەندامی رێكخراوی بازرگانیی جیهانی (WTO)، ئەم ئەندامبوونەشی لەو رێكخراوە بۆتە هۆكارێك كە لە ئێستادا تایوان پەیوەندیی دیپلۆماتی لەگەڵ نزیكەی 70 دەوڵەتی جیهان هەبێت، هەروەها رێگریش بێت لەوەی ببێتەوە بە پارچەیەك لە كۆماری چینی میللی، بە هەمان شێوە بوونی هەرێمی كوردستان بە ئەندامێكی هەمیشەیی كۆنفڕانسی ئاسایشی نێودەوڵەتی – میونشن و بەشداریكردنی لە ماوەی شەش ساڵی لەسەر یەكدا، بایەخ و پێگەی كوردستانی بە هاوشێوەی تایوان بەرزكردۆتەوە، جیا لەوەی ئەم پێگەیەی ئێستای كوردستان بۆتە هۆكاری ئەوەی هەرێمی كوردستانیش پەیوەندیی نێودەوڵەتی و دیپلۆماتی لەگەڵ بەشێكی زۆری دەوڵەتانی جیهان هەبێت، بە هەر پێنج دەوڵەتە گەورەكەی ئەندامی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایشەوە، لە هەمانكاتدا ئەم پێگەیەی كوردستان، دیسان رێگرە لەوەی حكومەتی بەغدا، یان دەوڵەتی عێراق، بیر لەوە بكەنەوە كە ئەمری واقیعی هەرێمی كوردستان لەبەر چاو نەگرن و، هەوڵبدەن دووبارە كوردستان داگیربكەنەوە.