لەناو ئەو وڵاتانەی بە مانا تەقلیدییەكەی سیستمی دیموكراتین و دابەشكردنی دەسەڵاتەكان پیادە دەكەن، حكومەت یەكێكە لەو دەسەڵاتانەی كە كۆی پرۆسەی سیاسی لە دەوڵەتدا پێكدەهێنێت، بەڵام لەبەر ئەوەی حكومەت بە شێوەیەكی گشتی نوێنەرایەتیی دەسەڵاتی جێبەجێكردنی سیاسەت و ئامانجەكانی كۆی پرۆسە سیاسییەكە دەكات، ئەوا هاووڵاتیان لە رێگەی حكومەتەوە بەشداری لە ناو كۆی پرۆسە سیاسییەكە دەكەن و هەڵسەنگاندیش بۆ كۆی پرۆسە سیاسییەكە دەكەن. كەواتە كاتێك هەڵسەنگاندن بۆ سەركەوتوویی ئەدای حكومەت دەكەین، ئەوا ئەم هەڵسەنگاندنە، سەركەوتنی كۆی دەسەڵاتەكانی ناو پرۆسەی سیاسی كوردستان دەگرێتەوە كە بریتین لە: (سەرۆكایەتی هەرێم، پەرلەمان، حكومەت، دەسەڵاتی دادوەری)، ئەوجا ئەگەر لە نێوان ئەم چوار دامەزراوە سەرەكییەدا هاوسەنگی و هەماهەنگی و هاوكاریی تەواو نەبێت، ئەوا هیچ حكومەتێك ناتوانێت ئەدایەكی سەركەوتوو لەكارەكانیدا پیادە بكات. هەر بۆیە كاتێك هەڵەسەنگاندن بۆ ئەدای كابینەی نۆیەم دەكەین، دەبێت هەڵوەستە لەسەر ئەو هاوسەنگی و هەماهەنگی و هاوكاریی نێوان هەر چوار دەسەڵاتەكەش بكەین كە ژینگەیەكی لەباری ئەوتۆی دروست كردووە كە حكومەت بتوانێت ئەدای سەركەوتوو لە كارەكانیدا پیشان بدات.
لە مێژووی حكومەتی هاوپەیمانیی نێوان حزبە جیاوازەكاندا بەتایبەتی لە وڵاتانی تازەپێگەیشتوو (هەر لە ژاپۆنەوە هەتا بەرازیل) نموونەیەكی سەركەوتووی حكومەتی هاوپەیمانیی نێوان حزبەكان بوونی نییە، هەتا ئاماژەی پێ بكەین، بەڵكو ئەگەر حكومەتێك توانیبێتی لە پرۆسەی پەرەپێدان و بونیادنانەوەی نەتەوەكەیدا سەركەوتوو بووبێت، ئەوا تەنیا لەو حاڵەتەدا بووە كە حزبی فەرمانڕەوا زۆر لە نیوە زیاتری كورسییەكانی پەرلەمانی دەوڵەتەكەی هەبووە، هەر بۆ نموونە: (لە تایوان حزبی كۆمینتانگ لە ساڵی 1949-1991 بە تەنیا حوكمڕانی كردووە، لە سەنگافورا حزبی كاری میللی لە 1965ـەوە بە رێژەی 68%ی كورسییەكانی پەرلەمانی سەنگافورای هەبووە و بە تەنیا خۆی فەرمانڕەوا بووە، هەتا دوای ئەوەی لی كوان یون وازی لە ئەمینداریەتی گشتیی حزبەكەشی هێنا، لە ژاپۆن بۆ ماوەی 54 ساڵ حزبی لیبڕاڵ دیموكرات بە بەردەوامی حوكمڕانی كردووە، لە كۆریای باشوور بۆ ماوەی نزیكەی 20 ساڵ پاراك چانگ لە رێگەی كودەتای سەربازییەوە فەرمانڕەوایی كردووە، لە هەردوو دەوڵەتی رەواندا دوای 1996 و پتسوانای دوای ساڵی 1965، سەركەوتنەكەیان دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی حزبی سیاسی بوونی نییە و چەندین نموونەی دیكەش هەن، كە دەكرێ ئاماژەیان پێ بكەین. دیارە ئامانجمان لە ئاماژەكردن بۆ ئەو نموونانە بۆ ئەوە بوو كە بڵێین: پیادەكردنی حوكمڕانیی باش و سەركەوتوو لەناو حكومەتی هاوپەیمانیی فرە حزبیدا، كارێكە، دەگاتە ئەو ئاستەی پێی بگوترێت نیمچە مەحاڵ، بۆیە كاتێك ئەدای كابینەی نۆیەمی حكومەتی كوردستان لە هەڵسەنگاندنمان بۆ كاری 100 رۆژی یەكەمی كاركردنیدا، ئاماژەی ئەدای حوكمڕانیی باش و سەركەوتووی لێ دەخوێنینەوە، ئەم لایەنە بە پشتبەستن بەو هاوسەنگی و هاوكاریی دەخوێنینەوە كە ئێستا هەموو لایەك لەناو پرۆسەی سیاسیی كوردستاندا هەستی پێ دەكات، هەروەك چۆن لە پرۆسەی دەنگدانی ناو پەرلەمان لە هەفتەی رابردوودا بینمان 100 پەرلەمانتار دەنگیان بە یاسای تاپۆكردنی خانووە زێدەڕۆكان دا، ئەمە لە كاتێكدا كۆی كورسییەكانی هەرسێ لایەنە بەشدارەكەی ناو حكومەت ناگاتە 80 كورسی، بۆیە ئەم ژمارەیە مانای ئەوەیە بەشێك لەو لایەنانەشی كە ئۆپۆزسیۆنن لەناو پەرلەماندا، دەنگیان بە یاساكە داوە، لەبەر ئەوەی ئەم یاسایە خزمەتگوزارییەكی زۆر گەورە بۆ نزیكەی 100 هەزار خێزان دابین دەكات، كە خزمەتگوزاری دابینكردنی یەكەی نیشتەجێیە.
حكومەتی هەرێمی كوردستان كە نوێنەرایەتیی دەسەڵاتی جێبەجێكردن دەكات لە پرۆسەی سیاسیی كوردستان، هەموو دەسەڵاتەكانی جێبەجێكردن لای حكومەت نییە، بەڵكو سەرۆكی هەرێمی كوردستان سەرۆكی باڵای دەسەڵاتی جێبەجێكردنە، بۆیە كاتێك ئەدای كابینەی نۆیەم وەك ئەدای كابینەیەكی سەركەوتوو دەخوێنێنەوە، ئەمە مانای ئەوەیە سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە تەواوەتی هاوكاری پەرلەمان و حكومەتی هەرێمی كوردستان بووە، ئەمەش بە حوكمی ئەوەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان جیا لەوەی بەرزترین دەسەڵاتە لە دەسەڵاتی جێبەجێكردندا، لە هەمانكاتدا تەواوی ئەو یاسایانەی پەرلەمانی كوردستان پەسەندی دەكات، هەتا سەرۆكی هەرێمی كوردستان ئیمزایان نەكات، ناكەونە بواری جێبەجێكردنەوە. لەلایەكی دیكەوە حكومەت بەبێ هەماهەنگی و هاوكاریی تەواوی پەرلەمان ناتوانێت لە كارەكانی سەركەوتوو بێت، ئەوەی جێگەی سەرنجێكی گرنگە و دەبێت هەڵوەستەی لەسەر بكرێت، ئەوەیە كە لە دوای دامەزراندنی پەرلەمانی كوردستان لە ساڵی 1992 تا ئێستا، ئەمە یەكەمین خولە كە پەرلەمان ئامانجیەتی حكومەت سەركەوتوو بێت و یاسا و بڕیارەكانی بەو شێوەیە دەردەكات كە حكومەت بتوانێت بە سەركەوتوویی جێبەجێان بكات. جێگەی وەبیرهێنانەوەیە هەر لە ساڵی 1992 تا ئاداری 2009، یەكێك لە گەورەترین كێشە و ئاستەنگەكانی حوكمڕانی لە كوردستاندا، ئەو ناسەقامگیرییە سیاسییە بووە كە هاوكاری و هەماهەنگی و تەبایی نێوان پەرلەمان و حكومەتی نەهێشتبوو، ئەوجا هۆكاری ئەم ناتەباییە بە تەنیا ناكەوێتە سەر ئەستۆی حكومەت، یان پەرلەمان، بەڵكو ناسەقامگیریی سیاسی هۆكاری ئەوە بوو كە پەرلەمان و حكومەت نەتوانن پێكەوە كاربكەن، بۆیە كاتێك لەم خولەی پەرلەمان و لە ماوەی ئەم 100 رۆژەی كابینەی نۆیەمدا، بەرهەمی ئەم تەبایی و پێكەوەكاردنە پێكەوە دەخوێنینەوە، ئەوا ئەدای حكومەت لەو ماوە كورتەدا پەیامی سەركەوتنی كۆی پرۆسەی سیاسی لە كوردستاندا رادەگەیەنێت.