پرۆسەی سیاسیی لەعێراقدا ئێستاشی لەگەڵدابێت بە قۆناغێكی هەستیار و پێكنەگەیشتنی لەكۆمەڵێك مەسەلەی هەستیاردا پێوە دیارە، راستە وا بۆ نزیكەی زیاتر لە 6 مانگ دەچێت حكومەتی عێراق پێكهاتووە، بەڵام هەتا ئێستاش چەندین مەسەلەی گرنگ وەك یەكلاییكردنەوەی پۆستە وەزارییەكان و هەفتەی رابردوو جارێكی دیكە دەنگدان لەسەر كاندیدی پۆستە ئەمنییەكان دواخرا بۆ ئەم هەفتەیە و وەك سەرۆكی پەرلەمانی عێراق رۆژی پێنج شەممەی رابردوو رایگەیاند سەرۆكی كوتلە پەرلەمانییەكان نەیانتوانیوە بگەنە هیچ رێككەوتنێك لەسەر كاندیدكراوەكان. لە هەمانكاتدا سەبارەت بەدەنگدانیش لەسەر كاندیدەكانی جێگری سەرۆك كۆمار، بەڵام دیسان لایەنە سەرەكییەكان رەخنە لەو دەنگدانە دەگرن، ئەمەش هەمووی نیشانەی ئەوەیە كە لەنێوان لایەنە سەرەكییەكانی نێو پەرلەمانی عێراقدا هەتا ئێستاش ئاستی ناكۆكییەكان بەو ئاستەن كە نەتوانن لەسەر چەندین مەسەلەی گرنگ بگەنە رێككەوتنێك، لەلایەكی دیكەوە سەبارەت بە ڕەوشی ئاسایش و سەقامگیریش لە عێراقدا وێڕای ئەوەی بەشێوەیەكی گشتی دەتوانین بڵێین باری سەقامگیری لەپێشان باشترە، بەڵام دیسان ئەم سەقامگیرییەش بەو ئاستە نییە كە بتوانرێت پێی بگوترێت سەقامگیری تەواو یان باری ئاسایش و سەقامگیری لە عێراقدا چەسپیووە، بەردەوام هەڕەشەی كاری توندوتیژی و كاری تیرۆریستی لەئارادایە، لەمبارەوە چاودێرانی سەربازی و ئاسایش باس لەوە دەكەن كە كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لەم بارودۆخەدا كە هێزەكانی عێراق بە بوونی زیاتر لە 46 هەزار سەربازی ئەمریكی هەتا ئێستا نەیانتوانبێت بارودۆخەكە كۆنترۆل بكەن، ئەوا دوای كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لەعێراقدا ئەركێكی زۆر قورس دەكەوێتە سەر هێزە سەربازیی و ئاسایشەكانی عێراق و لەوانەیە نەتوانن بارودۆخەكە كۆنترۆڵ بكەن و بەمەش زەمینەیەك بۆ تیرۆریستان دروست دەبێت، یان بە دیوێكی دیكەدا كێشەو ناكۆكییەكانی نێوان پێكهاتە سەرەكییەكان بگاتە ئەو ئاستەی نەتوانن كۆنترۆڵی بكەن و ئەمەش ببێتە هۆكاری ئەوەی جڵەوی بارودۆخەكە لەدەست دەربچێت و نەتوانرێت بارودۆخەكە كۆنترۆڵ بكرێت، لای خۆیەوە نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی عێراق لە ئێستا هەستی بە مەترسی جیاوازی و ناكۆكی لەسەر پرسی مانەوە یان كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا كردووە، بۆیە هەفتەی رابردوو لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانی بە رۆژنامەنووسانی راگەیاند كە مەسەلەی كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراقدا مەسەلەیەكی نیشتمانی-یە و پێویستی بە دیالۆگێكی نیشتمانی لەنێوان سەرجەم لایەنە سیاسییەكاندا هەیە، بۆ ئەمەش داوای كردووە لە كۆتایی ئەم مانگە هەموو لایەنەكان كۆببنەوە بۆ ئەوەی لەسەر مانەوە یان كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا رێكبكەون، لەمبارەوە مالیكی بە رۆژنامەنووسانی راگەیاندووە:(لەگەڵ لایەنە سەرەكییەكاندا دانیشتن دەكەین سەبارەت بەمانەوە یان كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لەعێراقدا، ئەگەر گەیشتینە رێككەوتنێك لەسەر مانەوەی هێزەكان، ئەوا باسی ژمارە و ئەو شوێنەشی لێی جێگر دەبێت دەكەین، هەروەها ئەم وتووێژە بواری ئەوەشی تێدایە كە رەتی بكاتەوە كە هێزەكان چیتر لەعێراقدا بمێننەوە، لەم حاڵەتەشدا دواكارییەكە پێشكەشی پەرلەمانی عێراق دەكەین بۆ ئەوەی رێوشوێنی پێویستی لەبارەوە بگرنە بەر)).


رەوتی سەدر هەڕەشە لە مانەوەی
هێزەكانی ئەمریكا لە عێراقدا دەكات
رەوتی سەدر دوای هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا و هاوپەیمانی ئەلعراقیە و هاوپەیمانی كوردستانی، چوارەمین هێزە كە زۆرترین ژمارەی كورسی لە پەرلەمانی عێراقدا هەیە، ئەگەر بەشێوەیەكی دیكەش سەیری بكەین بەوەی بەتەنیا 39 كورسی پەرلەمانی هەیە، ئەوا ئەگەر یەكەمین هێزی سیاسیی نەبێت لە عێراقدا، ئەوە دووەمین هیزی سیاسییە دوای حزبەكەی سەرۆك وەزیران كە حزبی دەعوای عێراقی-یە، بۆیە هەڵوێستی رەوتی سەدر نەك لەمەسەلەی كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا بە گرنگ و بایەخ سەیر دەكرێت، بەڵكو لەمەسەلەی پێكهێنانی حكومەت و هەڵبژاردنەوەی نوری مالیكی بۆ پۆستی دووەمی سەرۆك وەزیران هەڵوێستێكی یەكلاییكەرەوە بووە و رەوتی سەدر توانی لەماوەیەكی پێوانەییدا هاوپەیمانی نیشتمانی عێراق بكاتە گەورەترین كوتلەی پەرلەمانی و لەناو هاوپەیمانییەكەشدا مەسەلە بۆ بەرژەوەندی مالیكی یەكلاییبكاتەوە، ئەوجا دواتر هەموو كوتلە سیاسییەكان لە چوارچێوەی دەستپێشخەرییەكەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان گەیشتنە ئەوەی بگەنە رێككەوتن و حكومەت پێكبهێنن، هەربۆیە لەم حاڵەتەشدا كە هەر لەئێستاوە رەوتی سەدر لەسەر زاری موقتەدا سەدرەوە سەرۆكی ئەو رەوتە دژایەتی خۆی بۆ مانەوەی هێزەكانی ئەمریكا پیشانداوە، لەمەش زیاتر بەرنامەی خۆشی راگەیاندووە ئەگەر هێزەكانی ئەمریكا نەكشێنەوە ئەوا رێگەچارەی دیكەیان هەیە و پەنای بۆ دەبەن.

سەبارەت بە هەڵوێستی رەوتی سەدر لەبەرامبەر كشانەوە یان مانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق پەرلەمانتاری تەیاری سەدر لە لێدوانێكی تایبەتی بۆ گوڵان بەمجۆرە هەڵوێستی رەوتی سەدری خستەڕوو وتی: (لەڕاستیدا، رەوتی سەدر هەڵوێستێكی روون و ئاشكرای سەبارەت بە هێزەكانی ئەمریكا هەیە و بەهێزێكی داگیركاری دەزانین، هەربۆیە ئێمە لەسەرەتاوە ناڕازی بووین لەسەر رێككەوتنە ئەمنییەكە و هەموومان دەزانین كە هێزەكانی داگیركەر و ئەمریكا راستگۆ و جددی نین لە بەڵێننامە و رێككەوتننامەكانیان، ئەمڕۆش هەست دەكەین سەردانی بەرپرسەكانی ئەمریكا بۆ عێراق رووی لە زیادبوون كردووە كە مەبەستەكەیان بریتییە لە فشارخستنە سەر حكومەتی عێراقی و قەوارە سیاسییەكان بۆ درێژەدان بە مانەوەیان لە عێراق، بەڵام هەڵوێستی رەوتی سەدری لەم بارەیەوە ئاشكرایە، ئێمە لەدژی درێژەدانین بە مانەوەی هێزەكانی داگیركەر و هەستدەكەین زۆربەی كێشە و گرفتەكانی وڵات هێزەكانی داگیركەری لەپشتەوەیە و تەنانەت كێشە و رووداوەكانی ئەم دواییانەش لە خڕوقاتی ئەمنی و خڕوقات لە بەندیخانەكان و وێڕای چەندین لایەن و رووداوی تر كە دەستی شاراوەی لە پشتەوە هەبوو، پێموایە دەستی هێزەكانی داگیركەر لەپشتی ئەو رووداوانە هەبووە، بۆئەوەی بڵێین: ئێمە پێویستیمان بە هێزەكانی ئەمریكا هەیە لەبەرئەوەی بارودۆخەكان ناسەقامگیر و نائارامە و دامەزراوەی سەربازی ئامادە نییە، ئەمڕۆ دامەزراوەی سەربازی تاڕاددەیەك باشە، راستە دۆسیەی ئەمنی خڕوقاتی تێكەوتووە، بەڵام مانای ئەوە ناگەیەنێت كە پێویستی هەیە یان ببێتە پاساوێك یان ئامرازێك بۆ مانەوەی هێزە سەربازییەكانی ئەمریكا)).

لەبەشێكی دیكەی لێدوانەكەی و سەبارەت بەوەی ناوەندە سەربازییەكانی عێراق لە هۆیەكانی راگەیاندنەوە ئاماژەی پێدەكەن كە هێزەكانی سوپای عێراق هێشتا نەگەیشتوونەتە ئەو ئاستەی كە بتوانن بەرپرسیاریەتی قۆناغی دوای كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە ئەستۆ بگرن، زاملی بە گوڵانی راگەیاند:(یەكەمین شت، دامەزراوەی سەربازی دامەزراوەیەكی باشە، لەبارەی خڕوقات، بەڵێ خڕوقات هەیە، لەڕووی چەكەوە، بەڵێ كەموكورتی هەیە، بەڵام ناشێ ئەمە بكرێت بە پاساوێك بۆ درێژەدان بە داگیركاری، لەبەرئەوەی ئەگەر بێت و مانەوەی هێزی داگیركەر درێژەبكێشێت، ئەوە هیچ دەرفەتێك نامێنێت بۆ بونیادنانی دامەزراوەی سەربازی لە وڵات. بێگومان هێزی داگیركەر خاوەن ئەجێندا و بەرنامەی تایبەتە و بەرژەوەندیی تایبەتی لە عێراق هەیە، بۆیە لەكۆتاییدا هەر دەبێت هێزەكانی لە عێراق بكێشێتەوە و بونیادنانەوەی عێراق لەسەر دەستی رۆڵەكانی دەبێت، نەك هێزێكی دەرەكی)).

سەبارەت بە لێدوانەكانی موقتەدا سەدریش كە ئاماژەی بەوەكردووە هێزەكانی سوپای مەهدی جارێكی دیكە چەكدار دەكەنەوەو ئەمەش خۆی لەخۆیدا دەبێتە مەترسییەك بۆ دووبارە دروستبوونەوەی شەڕێكی دیكە لەعێراقدا، زاملی وێڕای پشتڕاستكردنەوەی ئەم هەڕەشانە بەمجۆرە پێی راگەیاندین: (پێش هەموو شتێك، ئێمە چەندین رێگەچارەمان هەیە، داگرتنی سوپای «مەهدی» بۆ سەر شەقامەكان تاكە رێگەچارەمان نییە، لەبەرئەوەی خۆپیشاندان هەیە لەگەڵ پرۆتستۆ و مانگرتن، ئەمانە هەموویان رێگەچارەن بۆ رووبەڕووبوونەوەی داگیركەر. پاشان ئەگەر هات و هیچ رێگەچارەیەكمان نەدۆزییەوە بۆ دەركردنی داگیركەر، ئەوكات بێگومان پەنا دەبەینە بەر بەرگریی سەربازی، لەبەرئەوەی ئێمە تاكو ئەمڕۆش خاوەن هێزێكی چەكدارین و هەمیشە لەدژی هێزی داگیركەرین، بەڵام بۆ حاڵی حازر سوپای «مەهدی» لە باری سڕبوونە و هیچ نییەتێكمان نییە بۆ ئەنجامدانی هیچ رەفتارێكی سەربازی، تەنیا ئەگەر بارودۆخەكە نەیخوازێت و نەگاتە ئەو بارە، بەڵام جارێ هیچ شتێك لەو جۆرە بابەتانە نییە و هیچ مەبەستێكمان نییە بۆ ئەنجامدانی ئەو جۆرە رەفتارانە).

بەپێی لێدوانەكانی د.ئەیاد عەلاوی سەرۆكی لیستی ئەلعراقیە كە دوای لێدوانەكە مالیكی كە داوایكردووە لایەنە سەرەكییەكانی عێراق كۆببنەوە بۆ ئەوەی وتووێژ لەسەر مانەوە یان كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا بكەن و بەوەی ئەو داوایە داوای لیستی ئەلعراقیە و ئەوان داوایان لەمالیكی كردووە ئەو كۆبوونەوەیە بكرێت، ئەمە ئەوە دەگەیەنێت كە لیستی ئەلعراقیە لایەنگیری ئەوەیە كە ئێستا زووە بیر لەوە بكرێتەوە بڕیار لەسەر كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراقدا بدرێت، بەتایبەتیش كەلەم كاتەدا رەوتی سەدر پێداگیری لەسەر كشانەوەی تەواوی دەكات، بۆ زیاتر هەڵوەستەكردن لەسەر هەڵوێستی لیستی ئەلعراقیە، د.شاكر كتاب كە یەكێكە لەسەركردەكانی لیستی ئەلعراقیە بەمجۆرە بۆ گوڵان هاتە ئاخافتن: (لەڕاستیدا ئەم مەسەلەیە – كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا- مایەی «ئیحراجبوونێكی» گەورەیە، لەبەرئەوەی ئێمە لەلایەكەوە پشتگیری لە «سیادە»ی نیشتمانی دەكەین و لەلایەكی دیكەشەوە لەگەڵ ئەوەین كە هێزەكانی ئەمریكا بەتەواوەتی لە عێراق دەرچێت و وڵاتمان لە دواهەمین سەربازی ئەمریكی ئازادبێت. لایەنێكی تر كە پێویستە كاری لەسەربكەین ئەوەیە كە پێویستە كاربكەین بۆ بەرزكردنەوەی ئاستی هێزە سەربازییەكانی عێراق و ئامادەكردنیان، بەتایبەتی بۆئەوەی كارمان بە هێزەكانی ئەمریكا نەمێنێت. لەڕاستیدا ئەم مەسەلەیە زۆر ئاڵۆزە، بەڵام ئێمە هێشتا سوورین لەسەر بڕیاڕی كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق بەتەواوەتی)).

قسەكانی د.شاكر كتاب بەوەی هێشتا سوورین لەسەر كشانەوەی هێزەكان، مانای ئەوەیە ئەوە بڕیارێكی پێش ئێستایە و بواری ئەوە هەیە كە گۆڕانكاری بەسەردا بێت، بۆیە پرسیاری ئەوەمان لێكرد ئایا چ مەترسییەكتان لەكشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا هەیە؟ لەوەڵامی ئەم پرسیارەشدا د.شاكر كەتاب بە گوڵانی راگەیاند: (با شتێكتان پێ بڵێم، ماوەیەكی درێژە كێشە و گرفت لەعێراق هەیە، بەڵام ئایا هەبوونی كێشە و گرفت مانای ئەوە دەگەیەنێت كە تەنیا بە مانەوەی ئەمریكا چارەسەردەكرێت؟ كێشە و گرفتی نیشتمانی و ناوخۆیی و نەتەوەییمان لە عێراق، تەنانەت هەرچەندیش گەورە و ئاڵۆز بێت، ئەوە تەنیا لەلایەن هێزی بیانی-ـەوە چارەسەر دەكرێت؟ ئەگەر وابێت ئەوە لەئاییندەدا هەندێك لە قەوارە سیاسییەكان دێن و دەڵێن كێشە و گرفتمان هەیە و پێویستە لەلایەن ئێران-ـەوە چارەسەر بكرێت، بۆیە پەنا دەبەنە بەر ئێران، لایەنێكی تریش هەڵدەستێت و دەڵێت هێزی توركی دێنم بۆ چارەسەركردنی كێشەكان، لایەنی چوارەم-یش داوای هاوكاری عەرەبستانی سعودیە دەكات. بۆیە لەئاكامدا هێزی ئێران دەستێوەردان دەكات و لەلایەكەوە هێزی توركی دێت و هێزی سعودی و لەكۆتاییدا عێراق، نازانم بڵێم دەبێت بەچی، بەڵام بۆ ئەم قۆناغە ترسی ئێمە دوای كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا، ترسمانە لە یەكپارچەیی عێراق، لەبەرئەوەی هێزە ئەمنییەكانی عێراق پێویستە هێزێكی عێراقی بێت، مەبەستم ئەوەیە كە پێویستە هێزێكی نیشتمانی بێت و لایەنگری هیچ لایەنێك نەكات لەدژی لایەنێكی تر و پشتگیری لە تایفەیەك یان پارتێك یان نەتەوەیەكی دیاریكراو نەكات لەدژی تایفە و پارت و نەتەوەكانی تر، بەڵكو هێزێكی عێراقی رەها بێت، هێزێكی عێراقی نیشتمانی بەشێوەیەك كە ملكەچی یاسا و دەستوور بێت، ئەگەریش هات و «پەلێك»ی سەربازی سەرپێچی كرد و لە رێچكەكە دەرچوو، ئەوكات یاسا و دەستوور سزای بدات. بۆیە پێویستە هێزە سەربازییەكان و هێزە ئەمنییەكانی عێراق دروشمەكانی «نا بۆ تایفەگەری و نا بۆ پارتە سیاسییەكان» بەرزبكەنەوە، ئەویش لەپێناو پاراستنی هەستی نیشتمانی و ئینتیمای نیشتمانیی گشتی)).

كەواتە ئەو قسانە دەریدەخات كە بۆ ئێستا كە بیانووی ئەوە هەیە هێزەكانی سوپای عێراق تەواو نەبوون و پێویستیان بەوە هەیە خۆیان تەواو بكەن، لایەنەكانی ئەلعراقیە و هەروەها سەرۆكی لیستەكەش د.عەلاوی لەگەڵ ئەوەدان هێشتا پێویستی مانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراقدا ماوە، بۆیە پرسیاری ئەوەمان لێكرد ئایا وەك لیستی ئەلعراقییە چۆن هەڵوێستی رەوتی سەدر دەخوێننەوە؟ لەوەڵامی ئەم پرسیارەشدا پێی وتین: (لەڕووی پرەنسیپ و پراكتیكەوە ئێمە بەهیچ شێوەیەك لەگەڵ ئەوەدا نین كە چەك لە دەستی هیچ لایەنێك بێت، جگە لە لایەنە حكومییەكانەوە نەبێت: تەنیا بەرگری و ناوخۆ، بەڵام چەك بۆ بەرگری و ناوخۆ تەنیا بەو مەرجە دەبێت كە دامەزراوەی نیشتمانی و خاوەن ئاڕاستەی نیشتمانی بن و دووربن لە چەمكەكانی تایفەگەری و رەگەزپەرستی. راستە كە ئەم مەسەلەیە زۆر ئاڵۆزە، بەڵام پرەنسیپەكە روون و ئاشكرایە كە ئەویش بریتییە لە قەدەغەكردنی چەك تەنانەت لەسەر هاووڵاتیان-یش، بەشێوەیەك كە هەموو هاووڵاتییەك و هەموو لایەنێك هەڵگرتنی چەكی لەسەر قەدەغەبكرێت و ئەركی پاراستنی هاووڵاتیان و وڵات و بەرژەوەندییەكان بكەوێتە ئەستۆی دەوڵەت، ئەویش لەبەرئەوەی پاراستنی ئاسایشی نیشتمانی وڵات بەرپرسیارەتیی دەوڵەتە. هەڵبەتە ئەم شتەش مەرجی هەیە، لەزمنی مەرجەكان بەرزكردنەوەی ئامادەباشیی هێزە ئەمنییەكان و هێزە سەربازییەكانی عێراق، دووەم: بەرزكردنەوەی ئاستی هۆشیاری سیاسی، سێیەم: پێویستە نیشتمانی بێت، دوور لە تایفەگەری و رەگەزپەرستی. ئەم مەرجانە مایەی نەهێشتنی هەڵگرتنی چەكە لەلایەن هەمووانەوە، بەڵام لێرەدا دەمەوێت ئاماژە بە راستیەك بكەم ئەویش ئەوەیە، ئەمریكا هەموو رێگەچارەیەك بەكاردێنێت بۆ درێژەپێدان بە مانەوەی هێزەكانی لە عێراق. لێرەشدا بەپێویستی دەزانم ئاماژە بە خاڵێكی گرنگ بدەم، دوو ئاڕاستە هەیە لە ئیدارەی ئەمریكی سەبارەت بە كشانەوەی هێزەكان، ئاڕاستەیەك پێی باشە بەزووترین كات و لەكاتی دیاریكراو هێزەكان بكشێنەوە لە عێراق و كۆتایی بەم مەسەلەیە بێنن، لەكاتێكدا ئاڕاستەی دووەم لەگەڵ مانەوەی هێزەكانی ئەمریكایە لە عێراق. ئاڕاستەی یەكەم پێیانوایە كە زەرەر و زیانەكانی ئەمریكا لە عێراق، لەڕووی سەربازی و ئابوورییەوە، یەكسانە لەگەڵ زەرەر و زیانەكانی هەموو وڵاتانی ئەوروپا لە جەنگی جیهانیی دووەم، زەرەرێكی زۆری پێ كەوتووە و بۆیەش پێویستە بكشێتەوە لە عێراق. ئاڕاستەی دووەم پێیانوایە كە بەپێی داواكاریی حكومەتی عێراقی بمێننەوە، بەواتای بڕەكانی تێچوونی مانەوەی هێزەكانی ئەمریكا بكەوێتە سەر ئەستۆی عێراق. قەیرانەكەش لێرەدایە، كشانەوەیان كێشەیە و مانەوەشیان هەر كێشەیە).

دۆستانی كورد پێمان دەڵێن كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا بۆ كورد زیانی هەیە، لانی كەم هەتا كێشەی ناوچە دابڕاوەكان بەگشتی و كێشەی كەركوك چارەسەردەكرێت، بۆیە لەم روانگەیەوە لەگەڵ ئەوەی جارێ زووە كورد هەڵوێستی یەكلاییكەرەوەی خۆی رابگەیەنێت، بەڵام ئاراستەكان بەو جۆرەیە كورد لەگەڵ مانەوەی هێزەكانی ئەمریكایە بۆ ئەوەی كێشەكان بەرێگە چارەی ئاشتیانە و لەچوارچێوەی دەستووری عێراقدا چارەسەر بكرێن، هەفتەی رابردوو مایكل گەنتەر بۆ گوڵان لەم قۆناغە هەستیارە ئاگاداری كردینەوە، دۆستیكی دیكەی كوردیش لە رۆژی 6ی ئایاری 2011 و لە میدل ئێست فۆرین پۆلیسی وتارێكی بەناوی (وتووێژەكانی كەركوك) بڵاوكردۆتەوە و تیایدا ئاماژەی بەوەكردووە دوای كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لەوانەیە بۆشاییەكی ئاسایش لە كەركوك دروست بێت، بەهەرحاڵ كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا یەكێكە لە كێشە ئاڵۆزەكان پێویستە هەموو لایەنەكانی هەڵبسەنگێنرێت، لەسەر ئەم پرسە بەڕێز فوئاد مەعسوم سەرۆكی فراكسیۆنی هاوپەیمانی كوردستان لە پەرلەمانی عێراق بەمجۆرە بۆ گوڵان هاتە ئاخاوتن: (ئێمە لەگەڵ كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا نین و هاوكات لاریمان نییە لە مانەوەیان لە عێراق، بەڵام بێگومان پێویستە قەوارە سیاسییەكان لەنێوان خۆیاندا بگەنە تەوافوقێك لەپێناو وەرگرتنی هەڵوێستێك كە لەبەرژەوەندیی گەلی عێراقی بێت. ئێمە خۆمان لاریمان نییە لە مانەوەی هێزەكانی ئەمریكا، بەڵام ئەم مەسەلەیە پێویستیی بە وتووێژ و دانوستان و رێككەوتن هەیە لەنێوان لایەنە جیاوازەكان، بۆیە پێویستە پێش هەموو شتێك بەرژەوەندییەكانی عێراق بەگشتی رەچاوبكەین. سەبارەت بە پێویستی مانەوەی هێزەكانی ئەمریكاش بێگومان هەموو لایەك ئەو راستیە دەزانن، ئێمە تاكو ئەمڕۆش ناتوانین پشت ببەستین بە هێزەكانمان، هێزی ئاسمانی و دەریاوانی و هێزەكانی تر بەتایبەتی هێزە ئەمنییەكان كە هێشتا پێویستیی بە ئەزموون و لێهاتوویی زیاتر هەیە، بەتایبەتی پاش رووداوەكانی بەندیخانەكە كە بووە هۆی كوشتنی «فەرماندە»كە و چەندین كەسایەتیی تر، ئەمانە بەڵگەن لەسەرئەوەی كە هێزە ئەمنییەكانمان و هێزەكانی پۆلیس پێویستیان بە شارەزایی زیاتر هەیە تاكو بتوانن پشت بەخۆیان ببەستن).

سەبارەت بەو مەترسیانەی كە دۆستانمان ئاگادارمان دەكەنەوە بەوەی كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا بۆ كورد سوودی نابێت، پرسیارمان لەسەرۆكی فراكسیۆنی هاوپەیمانی كوردستان كرد بەوەی ئایا مانەوە یان كشانەوەی هێزەكان چ زیانێكی بۆ هەرێمی كوردستان هەیە؟ لەوەڵامی ئەم پرسیارەشدا بەڕێزی پێ وتین: (سوپاس بۆ خودا رەوشی ئەمنی لە كوردستان سەقامگیرە، بۆیە لە كوردستان پێویست نییە، بەڵام بەو ئیعتوبارەی كە ئێمە لەچوارچێوەی عێراق-ین و ئەو شتانەی كە لە عێراق-دا روودەدەن ئێمەیش دەگرێتەوە، هەربۆیە مانەوەی هێزەكان پێویستە، بەڵام نەك بەشێوەیەكی هەمیشەیی، بەڵكو بە ژمارەیەكی دیاریكراو و بۆ ماوەیەكی دیاریكراو و بۆ مەبەستی چەند ئەركێكی دیاریكراو، ئەوكات پێموایە كە لەبەرژەوەندیی هەموو لایەنێك دەبێت، هەربۆیە دیسان دووبارەی دەكەمەوە عێراق لەڕووی بەرگرییەوە یەك پارچەیە و ئێمە ئەمڕۆ پێویستیمان بە بەرگرییەكی بەهێز هەیە، تەنانەت بۆ كوردستانیش، بۆئەوەی دووچاری هەڕەشە و پەلاماردان نەبێت. خۆی لەخۆیدا پێویستە هەموو قەوارە سیاسییەكان بگەنە رێككەوتنێك كە بەلای هەمووانەوە پەسەندبێت، بەڵام بەداخەوە ئەمڕۆ موزایەدە لە مەسەلەكاندا دەستیپێكردووە، بەشێوەیەك كە زۆربەی مەسەلەكان لە گۆڕەپانی سیاسی دەخرێنەڕوو، بەڵام نەك لە ڕوانگەی پێویستبوون یاخود لە ئەنجامی شتێكی دیراسەتكراو، بەڵكو تەنیا لە گۆشەی موزایەدەوە)).

ئەوەی سەرۆكی فراكسیۆنی هاوپەیمانی كوردستان خستیەڕوو، پێویستی مانەوەی هێزەكانی ئەمریكا بۆ راگرتنی سەقامگیرییە لە عێراقدا نەك مەترسیەك لەسەر كوردستان هەبێت، بەڵام لەهەموو حاڵەتێكدا ناسەقامگیری بەشەكانی دیكەی عێراق بە تایبەتیش ناوچە دابڕاوەكان هەڕەشەی راستەوخۆ لەسەر هەرێمی كوردستان دەبێت.

لیستی دەوڵەتی یاسا كە لەهەموو لیستەكانی تر زیاتر رەنگدانەوەی هەڵوێستی حكومەتی عێراقە لەسەر ئەم پرسە، لەگەڵ ئەوەدایە ئەم پرسە وەك پرسێكی نیشتمانی سەیر بكرێت و بە دیالۆگی نیشتمانی لەنێوان پێكهاتە سەرەكییەكان بڕیاری لەسەر بدرێت، بەڵام لیستی دەوڵەتی یاسا بەتەنیا لیست نییە لەنێو هاوبەندی نیشتمانی عێراقی و لایەنێكی گرنگی تر كە رەوتی سەدرە و لە حكومەتەكەی نوری مالیكی 8 پۆستی ویزاری بەركەوتووەو لە پەرلەمانیشدا 39 كورسی هەیە، هەڵوێستێكی دیكەی هەیە، هەر بۆیە لەمبارەوە پەرلەمانتار بتول فاروق لە لیستی دەوڵەتی یاسا بەمجۆرە هەڵوێستی لیستەكەی بۆ گوڵان روونكردەوەو وتی: «ئیئتیلافی نیشتمانی» لەچەند قەوارەیەك پێكهاتووە، «رەوتی سەدری» خاوەن بۆچوونێكی ئاشكرایە و رەتیكردۆتەوە، بەڵام ئێمە وەكو «دەوڵەتی یاسا»، بەڕێز سەرۆك وەزیران ئاشكرای كردووە كە ئەم مەسەلەیە بەتەنیا ناكەوێتە ئەستۆی لایەنێك، بەڵكو پێویستە هەموو لایەنەكان لەئەستۆی بگرن و پاشان هەر لایەنێك بۆچوونی خۆی بخاتەڕوو و دوای ئەوەی ئەنجامی راو بۆچوونی لایەنەكان دەرچێت، ئەوە پێویستە هەموو قەوارە سیاسییەكان بە ئەنجامەكان پاپەندبن. ئەم مەسەلەیە هێشتا دیار نییە و نازانین چی لێدەكەوێتەوە لەبەرئەوەی ئەم مەسەلەیە پێویستیی بە رێككەوتنی هەموو قەوارە سیاسییەكان هەیە لەسەری و پاش دانیشتنی بەڕێز «مالیكی» لەگەڵ قەوارە سیاسییەكان ئەوكات دەزانین بڕیارەكەیان چی دەبێت)).
سەبارەت بەو مەترسیانەشی كە بەڕێز د.مالیكی و لیستی دەوڵەتی یاسا بۆ مانەوەی هێزەكانی ئەمریكا هەستی پێدەكەن، خاتوو بتول فاروق بە گوڵانی راگەیاند:(مەترسی لەچەند شوێنێك هەیە و هاوكات شوێنی تریش هەیە كە تاڕاددەیەك سەقامگیر و ئارامە، بەڵام هەموومان دەزانین كە چەند شوێنێك هەیە ناكۆكی لەسەركراون و مەترسییەكە زیاتر لەسەر ناوچە ناكۆكی لەسەركراوەكان هەیە، كە ئەگەر هەیە بۆ سەرهەڵدانی ناكۆكی و جەنگی تایفەگەری و نەتەوەیی یان رەگەزی لەو ناوچانە پاش كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق. لەهەمان كاتیشدا هێزە ئەمنییەكان لەو ناوچانەدا بەپێی پێویست نییە و لەتوانایاندا نییە سەقامگیری و ئاسایشی ناوچەكان بپارێزن، بەڵگەش لەسەر ئەمە دیاردەكانی كوشتن و رفاندن و پشێوییە لەو ناوچانە كە نیشانەی ناپیشەیی و ناشیاوی هێزە ئەمنییەكانە).