بەڕێوەبەری گەڕانی "پڕۆژەی گەران بەدوای شوێنەواریی مێژوویی" لەم ناوچەیەی سەردەشتی خۆڕهە‌ڵاتی کوردستان، یوسف فەلاحیان، دوێنێ دووشمەممە، بە ئاژانسی هەواڵی مێهری راگەیاند:" ئەم شوێنەوارە پاشماوەی ژیان، شوێنەکانی نیشتەجێ بوون، شوێنەواری ناشتنی تەرم و کەل و پەلی دانیشتوانی ناوچەکە لەخۆ دەگرێت.
بە گوتەی فەللاحیان، لەم شوێنەدا پشکنین و گەڕانی کۆنینەناسان و پسپۆڕانی بواری خەڵکناسی لە ٢٠ رۆژ لەمەوبەرەوە دەستی پێکردنەوە و لە پێنج شوێنی "نیسکاوی، بریسوێ، باڵان و باغی خوارووی سەردەشت" ئەم ئاسەوارنە دۆزراونەتەوە کە تەمەنیان بۆ ٦هەزار ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە.
بە پێی لێکدانەوەی پسپۆڕانی شوێنەوارە کۆنەکان، ئەم شوێنەوارانە بۆ سەردەمی "نوێ بەردی" دەگەڕێنەوە و لەو سەردەمەدا مرۆڤ دەستی بە چاندن و کەوی کردنی ئاژەڵ کردووە و سەرەتای ئەم قۆناخەش بۆ ١٠هەزار ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە.
بەپێی هەواڵەکە، ، دەفری شەرابی سەردەمی نزیکەی ٤٥٠٠ ساڵ پێش زایین لە گردێکی شاری نەغەدەی پارێزگای ورمێ و چەند شوێنەوارێک لە "تەپۆڵکەی پێنج دەرە" و "ئاسیاو"ی نزیک شاری کرماشان و تەپۆڵکەی "عەلی کەش"ی پارێزگای ئیلام، لە شوێنەواری ئەم قۆناخە لە کوردستان.
پێشترێ لە تەپۆڵکەیەکی کۆنی سەردەشت شوێنەواری سەردەمی " هەزارەی دووهەم و یەکەمی بەر لە زایین" دۆزراونەتەوە.